شهلا محمدی

مرکز خبر- رضوان مقدم، بنیانگذار و سخنگوی کمپین توقف قتل‌های ناموسی، ضمن تبریک ٨ مارس به زنان جهان و به ویژه زنان مبارز، در رابطه با اهمیت کمپین‌ها و در خطر بودن آنها در جوامع دیکتاتوری، گفت: کمپین‌ها نقش عمده‌ای در آگاهی رسانی دارند و هرچقدر تعداد کمپین‌ها زیاد باشه و به ابعاد مختلف مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... بپردازند، جامعه به سمت و سوی توسعه‌ی پایدار نزدیک‌تر می‌شود و وجودشان مفید است. اگر دولت‌ها بفهمند که تاثیر این کمپین‌های اجتماعی چی هست، حمايت می‌کنند ولی متاسفانه در حکومت‌هایی مثل حکومت جمهوری اسلامی، کمپین‌ها نه تنها حمایت نمی‌شوند بلکه در خطر هستند.

وی در خصوص فعالیت‌های کمپین توقف قتل‌های ناموسی، ابراز کرد که تمرکز این کمپین بر روی دو موضوع «لغو قوانین تبعیض آمیز علیه زنان و تغییر فرهنگ» است.

او افزود: در ایران و خارج از ایران، ما بر این دو موضوع متمرکز هستیم. کسانی که در ایران در کمپین توقف قتل‌های ناموسی کار می‌کنند، تمرکزشان بیشتر بر روی آگاهی رسانی است تا از طریق ورک‌شاپ، آگاهی بدهند راجع به خشونت علیه زنان و کودکان، آموزش‌هایی که کلیشه‌های جنسیتی را از بین ببرد، ترویج مسئله‌ی برابری جنسیتی و... مسائلی هستند که در داخل ایران راجع به آن فعالیت می‌کنند.

 

«قانون باید از فرهنگ جلوتر باشد تا بتواند مردم را به دنبال خودش بکشاند»

رضوان مقدم با تاکید بر اهمیت تغییر قوانین اعلام کرد: مسئله‌ی تغییر قوانین تبعیض آمیز چون یک مسئله‌ی کلان است و به مجلس و دستگاه‌های حکومتی بازمی‌گردد، اگرچه در این مقطع کار دشواری به نظر می‌رسد اما واقعیت این است که اگر مجلس، یک مجلس مردمی بود که نیست، شاید بخش راحتی بود چون راحتتر می‌شد قوانين را تغيير داد در حالی که کار فرهنگی، کاری زمان‌بر و طولانی است. تصور کنید، افکاری که در ذهن مردان جامعه و حتی زنان جامعه شکل گرفته، تربیتی و نهادینه شده است، از بین بردن این نوع افکار و جایگزین کردن افکار درست، بسیار کار دشواری است و حتی گاهی بعضی از انسانها آنچنان بر روی عقاید غلط خودشان پافشاری می‌کنند که تغییر نمی‌کنند ولی در مجلس می‌توان ماده ۶٣٠ قانون مجازات اسلامی را لغو کرد و قانون جدیدی تصویب کرد که بر اساس اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر و تساوی انسانها باشد.

وی خاطرنشان کرد که: قانون باید از فرهنگ جلوتر باشد تا بتواند مردم را به دنبال خودش بکشاند؛ بنابراین اگر قوانين تغییر بکنند، فرهنگ سازی راحتتر است. به عنوان مثال، تغییر کتاب‌های درسی دست دولت است ولی متاسفانه اراده و خواستی از طرف حکومت در کار نیست چون خودش به اصل برابری انسانها اعتقادی ندارد. بنابراین اگر دولت مردمی در کار بود خیلی زودتر می‌شد جلوی این مسئله را گرفت و پیشگیری کرد.

 

«ارتباط بین کمپین‌ها و جنبش‌ها مسئله‌ی مهمی است»

سخنگوی کمپین توقف قتل‌های ناموسی، ارتباط بین کمپین‌ها و جنبش‌ها را «مسئله‌ی مهمی» دانست و گفت: اگر کمپین‌ها و جنبش‌ها از هم حمایت کنند، نیروافزایی و توان افزایی می‌شود و قدرت بیشتری برای تغییر ایجاد می‌شود. بنابراین امروزه این یک اصل است تا هم بتوانند جنبه‌ی تخصصی خود را ادامه بدهند و جنبه‌ی حمایتگری و نتورکینگ داشته باشند. به عنوان مثال، در زمینه‌ی قتل‌های ناموسی، ما کمپین توقف قتل‌های ناموسی را داریم و از طرفی کمپین نه به اعدام را داریم؛ مردی که اقدام به قتل همسر، دختر، خواهر، خاله یا عمه‌ی خودش می‌کند، ما خواهان اعدام او نیستیم اما قوانينی که در جمهوری اسلامی هست و مردی همسر یا دخترش را می‌کشد، ماده ۶٣٠ قانون مجازات اسلامی را در نظر بگیریم، طبق این قانون اگر مردی همسر خود را با یک اجنبی ببیند و علم به تمکین زن داشته باشد می‌تواند هردو را بکشد. پس این مرد از نظر قانون مجرم نیست چون قانون این اجازه را به او داده است. این خیلی وحشتناک است چون قانون آدم‌ها را با هم مواجهه می‌کند. ما می‌گوییم این آدم باید مجازات شود اما مجازات او حبس ابد باشد. قانون باید تغییر بکند نه اینکه مجوز بدهد به اینکه هر مردی بتواند زنی را بکشد و بگوید علم به تمکین داشته‌ام.

وی ضمن تاکید بر «چندگانگی قانون»، بر اهمیت فعالیت کمپین‌ها در تغییر حکم‌های صادره نیز تاکید و بیان کرد: حتی در حالتی هم که زنی مورد تجاوز قرار بگیرد، قانون چندگانگی دارد. چند سال پیش، زنی با فامیلی نوروزی، زمانی که همسرش در خانه نبود و به یکی از دوستانش اجازه داده بود در منزلشان بماند اما قصد تجاوز به زن را می‌کند و زن در دفاع از خودش مرد را می‌کشد اما برای او حکم اعدام صادر کردند. در اینجا در حالی که کمپین نه به اعدام می‌تواند از کمپین توقف قتل‌های ناموسی حمایت کند، در حوزه تخصصی خودش نیز فعالیت داشته باشد. این شد که در نهايت آن زن از اعدام نجات پیدا کرد.

 

«رشد بنیادگرایی مذهبی و رشد آگاهی زنان، دو قطب مقابل یکدیگر هستند»

بنیانگذار کمپین توقف قتل‌های ناموسی، افزایش آمار قتل زنان را ناشی از «رشد بنیادگرایی مذهبی در منطقه» و «رشد آگاهی زنان» دانست و گفت: با رشد بنیادگرایی مذهبی در منطقه از یک طرف و با رشد آگاهی زنان از طرف دیگر که دو قطب مقابل یکدیگر هستند، آمار قتل زنان افزایش پیدا کرده است. این زنگ خطری است برای جامعه‌ی بشری و به تبع این مسئله می‌بینیم که در بسیاری از کشورها و به طور کلی در سطح جهانی، در سال ٢٠٢٢، طبق جدیدترین آماری که سازمان ملل ارائه داده است، حدود ٨٧ هزار قتل زنان در سراسر جهان اتفاق افتاده و این در مقایسه با آمار سال ٢٠٠٠ که سازمان ملل ۵ هزار زن را در سال اعلام کرده بود، یعنی فاجعه. ببینید رشد قتل‌ها در جهان چقدر وحشتناک است. در سطح منطقه هم همینطور. مثلا در آسیا سال ٢٠٢٢، حدود ٢٠ هزار قتل اتفاق افتاده است.

وی با اشاره به افزایش میزان قتل و خودکشی زنان در ایران، در خصوص آمارهای اعلام شده توسط نشریات مختلف اظهار داشت: در ایران هم شاهد رشد فزاینده‌ی آمار هستیم. آماری که در ایران بعضی از نشریات منتشر می‌کنند، آمار دقیقی نیست. اگر بخواهیم آمار دقیقی داشته باشیم باید پزشک قانونی آمار را در اختيار رسانه‌ها، مردم و ما بگذارد که این کار را نمی‌کند اما خود فعالان، مثلا من خودم آماری که سال‌هاست بر روی آن فعالیت می‌کنم، یکی از تحقیقات جامعی که انجام دادم، بر روی ١ هزار و ٢٢٠ قتل در یک یازه‌ی ٢٠ ساله از سال ١٣٨٠ تا ١۴٠٠ بود. وقتی روند را از این آمار نگاه می‌کنم، ١٩۶ قتل فقط در سال ١٣٩٩ مستند کرده‌ام و تاکید می‌کنم اینکه می‌گویم ١٩۶ قتل، به این معنی نیست که فقط ١٩۶ قتل اتفاق افتاده است بلکه به این معناست که حداقل ١٩۶ قتل را من مستند کرده‌ام و به دست من رسیده است. بنابراین بسیاری از قتل‌ها اتفاق افتاده که من خبرش را دریافت نکرده‌ام، یا در رسانه‌های محلی بوده و یا اصلا به رسانه‌ها راه پیدا نکرده است. برای همین در گغتن آمار باید دقت کنیم.

او همچنین با اشاره به تحقیقاتی که خود در زمینه‌ی قتل زنان انجام داده است، ادامه داد: امسال هم من ٣ تا تحقیق را برای ٣ فصل بهار، تابستان و پاییز انجام داده‌ام و در این ٣ فصل ١٣۶ قتل را با نام و نشان و تاریخ ثبت کرده‌ام. بنابراین وقتی رسانه‌ای اعلام می‌کند که مثلا در ١٠ ماه گذشته ١٠٠ قتل اتفاق افتاده، این خبر غلط است و آن خبرنگار باید بگوید که من حداقل به ١٠٠ قتل دسترسی پیدا کرده‌ام تا در ذهن اشتباه نشود. اختلاف ١٠٠ تا ١٣۶ قتل، ٣۶ است که یک عدد نیست و یک انسان است. به همین دلیل است که من می‌خواهم اعلام بکنم که وقتی به آمار اشاره می‌کنیم، اولا به منابع مختلف اشاره کنیم و دوما کسانی که آمار می‌نویسند، باید وقت بگذارند و دقیق اطلاعات را ارائه بدهند و هم تحلیل آماری دقیق‌تری انجام بدهند و دقیق‌تر بیان بکنند.

 

«دست آوردهای زنان از آنان بازپس گرفته می‌شود»

رضوان مقدم، در خصوص برنامه‌های ترتیب داده شده به مناسبت روز جهانی زن در کمپین توقف قتل‌های ناموسی، اعلام کرد: ما در کمپین توقف قتل‌های ناموسی، به مناسبت ٨ مارس طبق هر ماهه جلسات عمومی داریم و از سخنرانی دعوت می‌کنیم و در مورد مسائل زنان و قتل‌های ناموسی بحث‌های آگاهی دهنده داریم. به مناسبت ٨ مارس نیز برنامه‌هایی داریم که از ٩ مارس آغاز خواهد شد.

وی افزود: ما به مسائل زنان در ابعاد مختلف و زوایای مختلف، با حضور سخنرانان مختلف خواهیم پرداخت. کمپین‌های مختلف نیز می‌آیند و صحبت‌هایی می‌کند. در واقع یکی از کارهای ما در ٨ مارس دعوت از کمپین‌های مختلف مثل میتو، حق آواز زنان، دادخواهی، نه به اعدام و... دعوت می‌شود و در سخنرانی شرکت می‌کنند. کلیپ‌های کوتاهی توسط کارگروه هنر کمپین توقف قتل‌های ناموسی تهیه شده که در آن روز خاص همراه با برنامه کمپین نمایش داده می‌شود.

سخنگوی کمپین توقف قتل‌های ناموسی، به عنوان سخن پایان، خطاب به زنان سراسر جهان اعلام کرد: در وحله‌ی اول، به زنان مبارز تبریک می‌گویم و امیدوارم با تداوم مبارزه آنچه از زنان پس گرفته شده را به دست بیاورند. زنان نه فقط در ایران بلکه در سطح جهان بسیاری از دست آوردهای زنان دارد بازپس گرفته می‌شود. برای نمونه در آمریکا مسئله‌ی حق سقط جنین دوباره در بعضی از ایالت‌ها ممنوع شده است.

او ادامه داد: دست آوردهای زنانی که سالها مبارزه کرده‌اند را پاس بداریم و برای حفظشان تلاش بکنیم. هرگامی که عقب نشینی کنیم، بنیادگرایان و مردسالاران دو گام به جلو می‌گذارند.

و در نهایت افزود: پیام من به زنان این است که به پایداری و ایستادگی خودشان تداوم ببخشند تا زمانی که به برابری جنسی-جنسیتی برسند.