زهور المشرقی

تونس- با گذشت سی و شش سال از تأسیس «انجمن زنان دموکرات تونس»، این نهاد برجسته‌ی زنان نه تنها به مسائل زنان پرداخته، بلکه برای وضع قوانین انقلابی و تضمین حقوق آنان نیز مبارزه کرده است. این مبارزات بی‌ثمر نبود و به تصویب قوانین مهمی انجامید. از جمله می‌توان به قانون مقابله با خشونت علیه زنان (۲۰۱۷)، قانون سقط جنین ایمن و مقررات متعدد دیگری اشاره کرد که با وجود تمام موانع، به پیشرفت زنان تونس یاری رساندند.

«انجمن زنان دموکرات تونس» که بیش از سه دهه پیش تأسیس شد، مجوز قانونی خود را در ششم اوت ۱۹۸۹ و در پی فشارها و مبارزات جنبش مستقل زنان دریافت کرد. ریشه‌های این جنبش به «کانون فرهنگی طاهر حداد» بازمی‌گردد، جایی که در سال ۱۹۷۸ «باشگاه پژوهش مسائل زنان» راه‌اندازی شد. در همین کانون بود که برای نخستین بار، بحث درباره‌ی وضعیت زنان و نقد «قانون احوال شخصیه» شکل گرفت. این گفت‌وگوها به آشکار شدن کاستی‌های قانون و تلاش برای توسعه‌ی دستاوردهای آن منجر شد. همین دستاوردها زنان تونس را در مسیر نوسازی خانواده و جامعه قرار داد و جایگاه آنان را از زنان دیگر کشورها متمایز کرد. این‌گونه بود که مرز میان زنان دولتی و زنان اصیل، به‌عنوان اندیشه‌ای متعهد به جهان‌شمولی حقوق بشر، آشکار شد.

صدای زنان دموکرات همواره صدایی متفاوت و طنین‌انداز بوده است. این صدا از زنان ستمدیده، به‌حاشیه رانده‌شده و طردشده حمایت می‌کند و با هر شکلی از تبعیض و خشونت علیه آنان به مقابله برمی‌خیزد. این انجمن همچنین از آرمان‌های عادلانه، و در رأس آن‌ها آرمان فلسطین و حق ملت‌ها برای تعیین سرنوشت خود، دفاع می‌کند.

 

مبارزه‌ای طولانی برای مصونیت و حمایت از زنان

نزیهه ذویب، از مبارزان انجمن، به خبرگزاری ما گفت: «انجمن زنان دموکرات تونس نماد یک مبارزه‌ی طولانی زنان است. با وجود تلاش‌های فراوان برای سرکوب جامعه مدنی و جنبش‌های زنان، هیچ قدرتی نتوانسته صدای ما را خاموش کند.» او افزود که انجمن همواره به اصول آزادی، عدالت و برابری کامل و واقعی برای زنان پایبند مانده است. به گفته‌ی او، این مسیر طولانی مبارزه، زنان را مصون داشته و از آنان در برابر موانع بسیاری محافظت کرده است. مبارزات انجمن بر تثبیت حقوق زنان بر پایه‌ی کرامت و برابری، اجرای قوانین حمایتی، استناد به پیمان‌های بین‌المللی و تغییر مقررات تبعیض‌آمیز متمرکز بوده است.

او با اشاره به اینکه مسیر انجمن، چکیده‌ای از تجربیات و مستندات مبارزات زنان است، بر اهمیت انتقال این تجارب به نسل‌های آینده تأکید کرد تا زمینه‌ای برای تداوم و پیشرفت فراهم شود. وی در پایان گفت: «مقاومت زنان برای آرمان‌های زنان، نه تنها در تونس، بلکه در سراسر آفریقا و منطقه ادامه دارد.»

 

نهادی دموکراتیک و استوار

صبریه فریخه، یکی دیگر از مبارزان انجمن، تأکید کرد که این نهاد یک بنای دموکراتیک ریشه‌دار است که با وجود تمام تلاش‌ها برای متوقف کردنش، هرگز سکوت نکرده است. او انجمن را میراث‌دار مبارزات مترقی و آزادی‌بخش تونس می‌داند که دموکراسی را در درون خود نیز اجرا می‌کند. جابه‌جایی مسالمت‌آمیز ریاست، برگزاری انتخابات منظم و مشارکت تمام اعضا در امور داخلی، گواه این مدعاست.

او این انجمن را خانه‌ی تمام زنان و ثابت‌قدم در دفاع از اصول آزادی و دموکراسی توصیف کرد و افزود: «نقطه‌ی قوت ما این است که تنها شعار دموکراسی نمی‌دهیم، بلکه آن را زندگی می‌کنیم. ما هم در عرصه‌ی قانون‌گذاری و هم در میدان عمل برای حقوق زنان می‌جنگیم و برخلاف اتهامات، یک انجمن تشریفاتی نیستیم.»

وی یادآور شد که تلاش‌های انجمن به تصویب قوانینی برای حمایت از کارگران خانگی و زنان کشاورز منجر شده و پیروزی‌های متعدد دیگری را برای زنان تونس به ارمغان آورده است. این انجمن که به همبستگی فرامرزی باور دارد، همواره حامی آرمان‌های زنان در سراسر منطقه و قاره‌ی آفریقا نیز بوده است.

صبریه فریخه در پایان تأکید کرد که انجمن به نقش رسانه‌های آزاد در به چالش کشیدن ذهنیت مردسالار و تصاویر کلیشه‌ای علیه زنان ایمان دارد. او گفت: «انجمن زنان دموکرات آغوش خود را به روی زنان گوناگون از سراسر کشور گشوده است و تلاش می‌کند بدون هیچ‌گونه تبعیض یا طرد، صدا و پناهگاه همه‌ی آنان باشد و بر اساس ایمان به عدالت و برابری کامل، از حقوقشان دفاع کند.»