مرکز خبر- زنان در آفریقا در معرض انواع مختلف خشونت قرار دارند و این پدیده به عنوان یک مسئله سیستماتیک و ریشه‌دار در ساختارهای پدرسالارانه، محرومیت اقتصادی، چارچوب‌های قانونی ضعیف و سیاست‌های سرکوب‌گر که مانع از بلند شدن صدای آن‌ها می‌شود، شناخته می‌شود.

کمپین «جنسیت اولویت من است» که شامل ۴۰۰ سازمان از سازمان‌های جامعه مدنی آفریقایی می‌شود، بر لزوم تصویب فوری توافق‌نامه اتحادیه آفریقا برای پایان دادن به خشونت علیه زنان و اجرای آن به طور فوری تأکید کرده است. این کمپین درخواست خود را در خلال نشستی که این هفته در آدیس آبابا برگزار شد، اعلام کرده و اشاره کرده است که پایان دادن به خشونت علیه زنان باید محور اصلی مبارزه برای عدالت و جبران خسارت‌ها در قاره آفریقا باشد.

شبکه GIMAC، که این نشست را تحت شعار «عدالت برای آفریقایی‌ها و افراد با اصالت آفریقایی از طریق جبران خسارات» برگزار کرد، توضیح داد که مقابله با خشونت مبتنی بر جنسیت باید بخش جدایی‌ناپذیری از تلاش‌های گسترده‌تر عدالت جبرانی باشد. این شبکه تأکید کرد که توافق‌نامه جدید یک چارچوب قاره‌ای جامع است که هدف آن از بین بردن تمامی اشکال خشونت علیه زنان و دختران است و بر لزوم تکمیل مراحل تصویب آن توسط روسای کشورهای اتحادیه آفریقا تا پایان ماه فوریه جاری تأکید کرد.

این شبکه همچنین اظهار داشت که توافق‌نامه پایان دادن به خشونت علیه زنان و دختران یک ابزار قانونی الزام‌آور است که مدت‌ها مورد انتظار بوده و تعهدات روشنی برای کشورهای عضو در جهت پیشگیری، درمان و از بین بردن خشونت ارائه می‌دهد. علاوه بر این، این شبکه نقض‌های تاریخی و مستمر که زنان و دختران در قاره با آن مواجه هستند را محکوم کرد و اشاره کرد که این نقض‌ها به میراث استعمار، برده‌داری، آپارتاید، تبعیض سیستماتیک، حاشیه‌نشینی اقتصادی و درگیری‌های مسلحانه مرتبط است که واقعیتی تاریک را به نمایش می‌گذارد که نیازمند تغییر بنیادین است.

شبکه اعلام کرد که خشونت علیه زنان در آفریقا یک پدیده سیستماتیک و عمیقاً ریشه‌دار در ساختارهای پدرسالارانه، محرومیت اقتصادی، چارچوب‌های قانونی ضعیف و معیارهای فرهنگی مضر است. این شبکه افزود که وضعیت به دلیل درگیری‌های مسلحانه، تغییرات اقلیمی، بیماری‌ها و سیاست‌های سرکوب‌گر که مانع از بلند شدن صدای زنان و محروم کردن آن‌ها از فرصت‌های دستیابی به عدالت و انصاف می‌شود، بدتر شده است.

شبکه همچنین ابراز تعجب خود را از آمارهای وحشتناک مربوط به خشونت علیه زنان در آفریقا اعلام کرد و اشاره کرد که این قاره در سال ٢٠٢٣ بالاترین نرخ جهانی قتل زنان توسط شریک زندگی یا اعضای خانواده را ثبت کرده است، به طوری که تعداد این قتل‌ها به ٢١ هزار و ٧٠٠ مورد رسیده است.

همچنین هشدار داد که جرایم خشونت جنسی در حال افزایش است، به ویژه در مناطق درگیری مانند گوما در جمهوری دموکراتیک کنگو، جنوب سودان، سودان، اتیوپی، موزامبیک و جمهوری آفریقای مرکزی، جایی که زنان بدون هیچ محاکمه واقعی برای متجاوزان با نقض‌های وحشتناکی روبه‌رو هستند.

شبکه تأکید کرد که از بین بردن تمامی اشکال خشونت علیه زنان شرط اساسی برای دستیابی به برنامه اتحادیه آفریقا ٢٠۶٣ و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل است. با وجود ابزارهای قانونی مانند پروتکل مابوتو، این شبکه اشاره کرد که اجرای این ابزارها هنوز ضعیف و غیرمؤثر است، که این امر توافق‌نامه جدید را به فرصتی حیاتی برای تحمیل تعهدات الزام‌آور به کشورهای عضو تبدیل می‌کند و آن‌ها را به انجام اقدامات جدی برای متوقف کردن این جرایم ترغیب می‌نماید.

این شبکه افزود که اراده سیاسی کشورهای عضو عامل تعیین‌کننده‌ای در موفقیت این توافق‌نامه خواهد بود، اشاره کرد که رهبران آفریقایی بارها به تحقق برابری جنسیتی تعهد کرده‌اند، اما اجرای این تعهدات همچنان کند و محدود بوده است، زیرا موانع قانونی، فرهنگی و اجتماعی وجود دارد. «چالش اصلی اکنون این است که این وعده‌ها به اقدامات ملموس تبدیل شوند و منابع لازم برای اجرای واقعی این توافق‌نامه فراهم گردد.»

فعالان فمنیست و مدافعان حقوق زنان منتظر نتایج نشست آینده اتحادیه آفریقا هستند، چرا که این لحظه‌ای تعیین‌کننده خواهد بود تا ببینند آیا کشورهای آفریقایی گام‌های جدی برای پایان دادن به خشونت علیه زنان و دختران خواهند برداشت، یا این توافق‌نامه تنها به یک وعده بی‌عمل تبدیل خواهد شد و به فهرست تعهدات اجرانشده افزوده خواهد شد.