سیاستهای دولت ترکیه زمینهساز بحران آب
دولت ترکیه با قطع ایستگاه آبرسانی "الوک" و استفاده از آن به عنوان ابزار فشار سیاسی، بحران آبی را در منطقه ایجاد کرده است. در این شرایط، شهرداری خلق تلتَمر با امکانات محدود تلاش میکند آب مورد نیاز مردم را تأمین کند.
سورگل شیخو
حسکە - ایستگاه الوک، منبع اصلی تأمین آب شهرهای سَرِکانی ، تلتَمر و حسکه در کانتون جزیره میباشد. پس از اشغال سَرِکانی توسط ترکیه، بیش از ۳ میلیون نفر با قطع آب این ایستگاه مواجه شدهاند و اکنون در تأمین آب آشامیدنی با مشکل روبرو هستند.
شهرداری خلق تلتَمر در تلاش است برای بیش از ۳ هزار آواره از مناطق مختلف و ساکنان شهر و روستاهای اطراف، با وجود محدودیتها، منابع آبی جایگزین فراهم کند. چاههای آب خصوصی که پیش از این برای کشاورزی استفاده میشدند، اکنون به منبع اصلی تأمین آب مردم و آوارگان تبدیل شدهاند.
در حال حاضر، ۹۴ تانکر آب روزانه به کومینهای خلق، آوارگان و مناطق خط مقدم در دامنه کوه کزوانان آبرسانی میکنند.
حمدیه حسین، مدیر اداره آب شهرداری خلق تلتَمر ، در این خصوص با خبرگزاری ما گفتگو کرده است.
تاریخچه حملات به آب تلتَمر
حمدیه حسین، با اشاره به خشک شدن منابع آب تلتَمر ، تاریخچه این بحران را چنین شرح داد: "در گذشته، رودخانه خابور اصلیترین منبع آب آشامیدنی تلتَمر بود. پس از مسدود شدن این رودخانه توسط دولت ترکیه، مردم ناچار به استفاده از منابع جایگزین مانند چاههای آب شور برای مصارف شرب و کشاورزی شدند. حدود ۲۰ سال پیش نیز تلتَمر با بحران مشابهی مواجه شد. مردم شهر علیرغم امکانات محدود، توانستند تا حدودی این مشکل را به طور موقت حل کنند. با آغاز انقلاب ١٩ ژوئیه، شبکههای آب تلتَمر به ایستگاه الوک متصل شدند و این ایستگاه تا سال ۲۰۱۹ منبع اصلی آب شهر بود. اما در اکتبر ۲۰۱۹، ترکیه با حمله به سَرِکانی ، آب آشامیدنی مردم تلتَمر را قطع کرد و بار دیگر بحرانی جدی در تأمین آب ایجاد شد که در حال تبدیل شدن به یک فاجعه بزرگ است."
تلاش برای تأمین آب با امکانات محدود
حمدیه حسین درباره تلاشهای اداره آب برای یافتن راهحلهای جایگزین تأمین آب گفت: "با وجود محدودیت امکانات، ما تمام تلاش خود را میکنیم تا از منابع موجود به بهترین شکل استفاده کنیم. به تازگی یک چاه آب را احیا و بازسازی کردهایم که به ۳۰ روستای واقع در امتداد رودخانه خابور آبرسانی میکند. همچنین تانکرداران، مخازن خود را از چاه پر کرده و با قیمت مناسب به آوارگان میفروشند. از هر خانواده ١٥ لیر سوریه دریافت میشود. در مجموع، ۵ موتورخانه آب در اختیار داریم که همگی به مردم تلتَمر و روستاهای اطراف خدماترسانی میکنند".
چالش تأمین آب: صدور مجوز حفر چاه و خطر کاهش آبهای زیرزمینی
حمدیه حسین درباره صدور مجوز حفر و فعالسازی چاه آب توضیح داد: "اگرچه آب این چاهها شور است، اما به عنوان راهکاری جایگزین، مجوز حفر چاه آب شور صادر میشود. امسال ۴۹ چاه جدید در تلتَمر و روستاهای اطراف حفر و بهرهبرداری شده است. این اقدام موقتی و بر اساس نیاز فوری انجام میشود. متأسفانه، پیشبینی میکنیم فقط تا ۳ سال آینده قادر به تأمین آب مورد نیاز مردم باشیم. تغییرات آب و هوایی سالانه، تشدید خشکسالی و کاهش آبهای زیرزمینی از چالشهای پیش رو هستند."
حمدیه حسین درباره حفظ فضای سبز شهری افزود: "برای حفاظت از محیط زیست، یک تانکر را به آبیاری درختان داخل شهر اختصاص دادهایم تا از خشک شدن آنها جلوگیری کنیم. وجود این درختان برای تولید اکسیژن، کاهش گرما و زیباسازی شهر ضروری است."
در جستجوی راهکارهای پایدار برای بحران آب
حمدیه حسین بر اهمیت اجرای راهحلهای بلندمدت به جای راهکارهای موقتی تأکید کرد: "در شرایط فعلی، ارائه خدمات مطلوب آب در درازمدت دشوار است. راهکارهای بلندمدت و مؤثرتر شامل راهاندازی مجدد ایستگاه الوک و حفر چاههای عمیق است. ما پیشنهادات و شکایات مردم را در نظر میگیریم، اما نمیتوانیم چاههای آب شور را به شبکههای آب متصل کنیم. دلایل متعددی برای عدم حمایت از چنین پروژهای وجود دارد. از جمله اینکه آب شور به دلیل میزان نمک بالای موجود در آن باعث فرسودگی شبکه آبرسانی میگردد و دیگر اینکه مصرف اشتباهی این آب توسط کودکان میتواند به سلامتی آنها آسیب زده و باعث بروز بیماریهای متعدد شود. این اقدامات به جای حل مشکل، بحران را تشدید میکند. طبق نظر متخصصان زیستشناسی که این پروژه را بررسی کردهاند، این طرح ناموفق خواهد بود و خسارات مالی و بهداشتی زیادی به همراه خواهد داشت."
پروژه حفر چاههای عمیق و درخواست کمک از سازمانهای بشردوستانه
حمدیه حسین در پایان از سازمانهای بشردوستانه درخواست کمک کرد و چنین گفت: "روستایی ۵ کیلومتر دورتر از شهر قرار دارد و آب آن شیرین است. بنابراین برای اینکه بتوانیم این بحران را در طی چند سال آینده پشت سر بگذاریم، تا زمانی که راه حلی برای ایستگاه آبرسانی الوک پیدا شود، باید در آنجا ۲ چاه عمیق حفر کنیم و به شبکههای آب تلتَمر وصل کنیم و هفتهای ۲ روز آب به مردم و آوارگان برسانیم. انجام چنین پروژه سنگینی با امکانات موجود اداره آب امکانپذیر نمیباشد، بنابراین نیاز به سازمانهای بشردوستانه است که به وظایف خود عمل کنند و به ما کمک کنند تا بتوانیم با هم بر بحران آبی که بار سنگینی بر دوش مردم و آوارگان گذاشته است، فائق آییم و این بار را از روی دوش آنان برداریم."