أسماء فتحی

قاهره – گفت‌وگو پیرامون کنوانسیون  ١۹۰ c ، افق جدیدی از مفهوم محیط کار ایمن برای زنان را مطرح کرده است، به نحوی که به چالش‌های فراوانی که بر موانع پیشرفت حرفه‌ای زنان سایه افکنده و بر آنها تأثیر منفی داشته است، اشاره دارد. این کنوانسیون با ارائه مکانیزم‌هایی جهت حفاظت از زنان در مقابل نقض‌های گوناگون حقوقی، رویکردی جامع برای تأمین امنیت شغلی آنها پیشنهاد می‌دهد.

در زمان اخیر، شاهد بحران‌های متعددی بوده‌ایم که در آنها زنان قادر به اثبات نقض حقوق خود در محیط کار نیستند. علاوه بر این، اعتقادات نادرستی درباره برخی شغل‌ها وجود دارد که به این باور دامن می‌زند پذیرش رفتارهایی که به حقوق بشری زنان آسیب می‌رساند، بخشی از تعهدات شغلی است. خشونت علیه کارگران زن  نیز رخ می‌دهد، جایی که عاملان این اعمال، رفتار خود را به عنوان «خشونت» تلقی نکرده و آن را بخشی از فرهنگ کاری می‌پندارند. این مسائل، چالش‌های پیش روی حقوق بشر را برای مباحثه و جست‌وجوی راه‌هایی برای خروج از این وضعیت پیچیده‌تر ساخته است.

در خصوص معضلات و چالش‌های برجسته‌ای که زنان در محیط کاری متحمل می‌شوند، ضروریات و مطالبات آن‌ها برای الزام به تصویب و امضای کنوانسیون شماره c۱۹۰ و بررسی اینکه آیا این کنوانسیون قادر به ایجاد تحول مؤثر در شرایط آنان خواهد بود یا تنها به مجموعه‌ای از قوانین بی‌اجرا افزوده می‌گردد، ناهد محمد ملیجی، دبیرکل اتحادیه آموزش بزرگسالان، توضیحاتی ارائه داد: زنان به کنوانسیون شمارهc۱۹۰ احتیاج دارند، چرا که از لحظه خروج از منزل تا زمان بازگشت به آن، در معرض انواع خشونت، آزار و اذیت قرار دارند.  زنان حتی در فضای خصوصی منازل خود نیز با نقض حقوق مواجه هستند، که این امر می‌تواند بر عملکرد شغلی آنها تأثیرگذار باشد و در مواردی آنها را از فعالیت کاری باز دارد. وی در ادامه افزود: در محیط کاری، به دلیل ابراز مخالفت با یک همکار، مورد اهانت و تهدید به خشونت قرار گرفتم. همکارم با بیانی تهدیدآمیز گفت اگر من مرد بودم، او مرا با چاقو می‌زد و اجازه خروج از محل کار را به من نمی‌داد. وی اشاره کرد که پس از تجربه خشونت، برای مدت زمانی در مورد شکایت کردن تأمل کرد، اما به دلیل فشار مدیریتی به سکوت کشیده شد. بنابراین، وی تأکید کرد که زنان به یک فضای کاری امن نیازمند هستند تا بتوانند به صورت کارآمد و مؤثر فعالیت کنند.

 

 

امل صقر، مدیر واحد حمایت و مشاوره در مؤسسه ادراک برای توسعه و برابری، بر اهمیت کنوانسیون شمارهc۱۹۰  به دلیل نقش آن در ایجاب الزاماتی جهت طراحی و اجرای سیاست‌هایی با هدف ریشه‌کن سازی خشونت در محیط کار و مقابله با کلیه اشکال خشونت علیه زنان تأکید کرد. وی اظهار داشت که تعداد قابل توجهی از زنان به طور روزمره در محیط‌های کاری خود با انواع خشونت، از جمله اخراج‌های خودسرانه، مواجه هستند. وی باور دارد که اقدام برای شکایت در ادارات کار غالباً بی‌نتیجه است و این کنوانسیون می‌تواند به زنان برای دستیابی به حقوق خود به طور مؤثر کمک کند.

وی تأکید کرد: در حالیکه مقررات و قوانین متعددی در زمینه حمایت از حقوق زنان در محیط کاری وجود دارد، اما اصلی‌ترین چالش در زمینه اجرایی شدن این قوانین قرار دارد. کنوانسیون شماره c۱۹۰، نقش حیاتی در قانونمند ساختن حقوق زنان در محل کار دارد، زیرا آن‌ها به طور گسترده‌ای با نقض حقوق مواجه هستند. او با اشاره به موردی از دوست خود که از طرف یک شرکت هم به خاطر خشونت و تبعیض مورد اخراج غیرقانونی قرار گرفته و نتوانسته حقوق و مزایای مالی خود را مطالبه کند، بر ضرورت اجرای مؤثر قوانین و تدابیر حمایتی جهت تضمین مشارکت فعال و برابر زنان در بازار کار تأکید کرد. این تأکید نشان‌دهنده اهمیت حمایت قانونی و پشتیبانی از حقوق زنان در محل کار است.

 

 

 فاتن صبحی، روزنامه‌نگار، بر اهمیت فوریت اقدامات برای ریشه‌کن کردن کلیه انواع نقض حقوقی که زنان در محیط‌های کاری با آن روبه‌رو هستند، از جمله مواردی چون تبعیض منفی، بار کاری نامتعادل و فشارهای اضافی مرتبط با حمایت از حقوق ویژه، به خصوص حقوق مربوط به دوران بارداری و مراقبت از فرزندان تأکید نمود. همچنین، بر وجود تبعیض در پرداخت و سایر انواع نقض حقوق بر اساس جنسیت اشاره کرد. این مطالبه نشان‌دهنده نیاز عمیق به اقدامات موثر و استراتژیک برای حمایت از حقوق زنان در محل کار و تضمین مشارکت برابر و عادلانه آن‌ها در بازار کار است

فاتن صبحی با اشاره به چالش‌های حرفه خبرنگاری تأکید کرد که این حرفه از نظر حقوقی هیچ تضمینی برای امنیت شغلی ندارد و در مؤسسات رسانه‌ای خصوصی، نقض حقوق به وفور رخ می‌دهد. این نقض حقوق شامل طیف وسیعی از مسائل از جمله باج‌گیری جنسی و روانی، فشارهای شغلی، و معاملات نامناسب است. علاوه بر این، فاتن صبحی بر تفاوت دستمزدهای پرداختی به خبرنگاران زن در مقایسه با همکاران مرد خود و وجود تبعیض در اختصاص کار، پاداش‌ها و فرصت‌های شغلی که به طور برابری میان زنان و مردان توزیع نمی‌شوند، تأکید نمود. فاتن صبحی معتقد است بسیاری از مشکلاتی که زنان در محیط خبرنگاری با آن روبرو هستند، ریشه در ناتوانی آن‌ها برای افشاگری نقض حقوقی دارد که متحمل می‌شوند. این ترس از بدنامی، برچسب خوردن، یا از دست دادن فرصت‌های شغلی در آینده، مانعی بزرگ در مسیر دستیابی به عدالت است. وی بر اهمیت وجود حمایت قوی، فراهم کردن فرصت‌های شغلی مناسب و امکان استخدام، عضویت در اتحادیه‌های خبرنگاران، برابری دستمزد که نباید به جنسیت گره خورده باشد، تأکید می‌کند.

 فاتن صبحی به تبعیض موجود در زمینه‌های ارتقاء شغلی، صدور مجوز برای سفرهای کاری، فرصت‌های آموزشی و سایر جنبه‌های مهم که خبرنگاران زن باید برای پیشرفت حرفه‌ای خود روی آنها کار کنند، اشاره کرد. وی موردی را توضیح داد که در آن، علیرغم کسب فرصت استخدام، او و یکی از همکارانش به نفع فرد دیگری که جوان‌تر بود، از سمت‌های مدیریتی محروم شدند. او همچنین بیان کرد که تلاش‌های آنها برای احقاق حقوقشان، بارها و بارها به تعویق افتاد. یکی از موارد آزار و اذیتی که همکار او تجربه کرد، پیشنهاد رشوه جنسی برای استخدام بود: «به من رشوه جنسی بده تا تو را استخدام کنم». به دلیل ترس از بدنامی، این همکار نتوانست این رفتار را افشا کند و در نهایت از کار اخراج شد.

 

 

می صالح، مدیر برنامه زنان، کار و حقوق اقتصادی در مؤسسه زن جدید، تأکید کرد که ضرورت توجه به کنوانسیون شماره سیc۱۹۰ برای زنان در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. او بیان داشت که این کنوانسیون با گسترش چارچوب خشونت به مواردی نظیر خشونت خانگی، نقض حقوق در خیابان‌ها، وسایل حمل و نقل عمومی و محل‌های کار، یک پوشش جامع برای حمایت از زنان ارائه می‌دهد. وی همچنین به نقش کلیدی بازرسان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در نظارت و مقابله با انواع خشونت در محیط کار اشاره کرد. این کنوانسیون، توجه ویژه‌ای به کارگران در بخش‌های رسمی و غیررسمی دارد، از جمله آن دسته از افرادی که تحت عنوان «کارآموز» فعالیت می‌کنند، و چارچوب گسترده‌ای را برای محافظت از زنان در مقابل انواع خشونت فراهم می‌کند.

می صالح بر این نکته تأکید ورزید که نقض حقوق در بخش‌های مختلف کاری وجود دارد، ولیکن اولویت ویژه‌ای به بخش خدمات داده شده است. دلیل این امر، مواجه سخت و چالش‌برانگیز کارگران زن در این بخش با مشتریانی است که رفتارهای خشونت‌آمیز از خود نشان می‌دهند. او به این مسئله اشاره کرد که برخی بر این باورند زنان باید سختی‌ها و بارهای سنگین مرتبط با این شرایط را به عنوان بخشی از ماهیت شغلی خود بپذیرند و تحمل کنند. این شرایط تنها محدود به کارگران بخش خدمات نمی‌شود بلکه کارگران خانگی و کشاورزی نیز که بیشتر از حمایت‌های قانونی محروم هستند، با چنین چالش‌هایی روبرو می‌شوند.

او توضیح داد که برخی بخش‌های کاری کاملاً زنانه مانند مهماندار هواپیما و خدمات مشتری وجود دارد و از انواع زیاد خشونت که فقط به آزار و تعرض جنسی محدود نمی شود رنج می‌برند. برای برخی، زمان دسترسی به سرویس بهداشتی محدود است و برای دیگران حقوقشان نادیده گرفته می‌شود. می‌توان گفت انواع خشونت گسترده است و بسیاری از زنان آن را درک نمی‌کنند. این کنوانسیون به دنبال یافتن راه حل‌هایی برای حمایت از آنها و ایجاد یک محیط کار ایمن است.