دیوان ادبیات؛ خانه‌ای برای نویسندگان شمال و شرق سوریه
بوتان هوشه، عضو هیئت مدیره دیوان ادبیات شمال و شرق سوریه، این نهاد را سایبانی برای تمام ادیبان توصیف می‌کند.
زینب عیسی
قامشلو- دیوان ادبیات شمال و شرق سوریه، با تلاشی مستمر برای پاسداری از هویت فرهنگی و ادبی خلق‌های منطقه، می‌کوشد تا نقش ادبیات و هنر را به مثابه پلی برای پیوند انسان‌ها و صیانت از حافظه جمعی تثبیت کند. این نهاد از طریق فعالیت‌های خود، حامی نویسندگان، شاعران و خالقان آثار ادبی است و برای غنا بخشیدن به «ادبیات مقاومت» تلاش می‌کند، ادبیاتی که بازتاب‌دهنده دغدغه‌ها، امیدها و مسائل اجتماعی برای ساختن آینده‌ای آزادتر و عادلانه‌تر است. دیوان ادبیات، جایگاهی است فرهنگی که ضمن ثبت و مستندسازی میراث غنی منطقه، تجربیات خلاقانه را گرد هم می‌آورد تا این گنجینه ادبی را با روحی نو به نسل‌های آینده بسپارد.
در همین راستا، بوتان هوشه، عضو هیئت مدیره این دیوان، در گفت‌وگو با خبرگزاری ما، به تشریح فعالیت‌های آن پرداخت.
تاسیس دیوان ادبیات در سال ۲۰۱۶
بوتان هوشه، ضمن روایت تاریخچه شکل‌گیری دیوان ادبیات، گفت: «دیوان ادبیات در سال ۲۰۱۶ بنیان نهاده شد. در آغاز، فعالیت ما در قالب «کمیته ادبیات» و با حضور تنها سه زن آغاز شد. در آن دوره، فعالیت‌های ادبی گسترده‌ای در جریان بود و ارتباط ما با آموزگاران تحصیل‌کرده رشته ادبیات در منطقه جزیره، به تقویت کمیته کمک شایانی کرد. با دریافت و بررسی آثار آنان، هسته اولیه فعالیت ما جان گرفت. تمرکز اصلی ما در آن زمان بر امور کتاب و همزمان، گردآوری و ثبت فرهنگ عامه (فولکلور) بود. به تدریج، کمیته ادبیات آثار خود را تولید کرد، تیم ما بزرگ‌تر شد و کمیته‌های زبان کوردی و عربی را نیز تأسیس کردیم. با در نظر گرفتن شرایط دشوار آن زمان، می‌توان گفت که فعالیت‌های ما به شکلی موفقیت‌آمیز پیش می‌رفت.»
برگزاری نخستین کنفرانس در سال ۲۰۲۲
او در ادامه افزود: «نخستین کنفرانس دیوان ادبیات را در سال ۲۰۲۲ در سطح شمال و شرق سوریه برگزار کردیم. پس از آن، دامنه فعالیت‌های ما به همین گستره جغرافیایی افزایش یافت و دیگر محدود به کانتون جزیره نبود. هدف ما پوشش مناطق دیگر بود که خوشبختانه با موفقیت همراه شد و در کنار آن، کمیته‌های زبان کوردی و عربی نیز شکل گرفتند.»
ارتقای سطح نقد و بررسی کتاب
بوتان هوشه با اشاره به فعالیت‌های متنوع دیوان ادبیات، توضیح داد: «یکی از وظایف اصلی ما به عنوان یک نهاد ادبی، خوانش و نقد کتاب است. آثار دریافتی توسط کمیته نقد و بررسی ارزیابی شده و نتیجه پذیرش یا عدم پذیرش آن‌ها اعلام می‌شود. در کنار این، فعالیت‌های متنوع دیگری نیز داریم. ما کارگاه‌های آموزشی متعددی برای آموزش نویسندگی ادبی به کودکان و جوانان برگزار می‌کنیم. برای نمونه، در کارگاه اخیر، هشت زن جوان با اصول شعر، داستان و مقاله‌نویسی آشنا شدند و امید داریم که در آینده به نویسندگانی برجسته بدل شوند. افزون بر این، «هفته‌های ادبی» را به مدت شش روز برگزار می‌کنیم و در آن به موضوعات مغفول یا فراموش‌شده در ادبیات می‌پردازیم. این رویدادها شامل سمینار، پنل‌های گفت‌وگو و جلسات داستان‌خوانی است. همچنین جشنواره‌هایی مانند جشنواره «عثمان صبری» را در شهرهای مختلف برگزار می‌کنیم. از دیگر برنامه‌های ما، برگزاری ماهانه دو تا سه جلسه کتاب‌خوانی در شهرهای گوناگون است. در این جلسات، کتابی مشخص برای مطالعه معرفی می‌شود و شرکت‌کنندگان به نقد و تحلیل آن می‌پردازند که این خود به ارتقای فرهنگ نقد کمک می‌کند.»
پاسداری از ادبیات کوردی
وی درباره اهداف و چالش‌های پیش رو گفت: «هدف ما گردهم آوردن نویسندگان، روشنفکران و ادیبان برای پاسداری از ادبیات کوردی است. البته در این مسیر با چالش‌های بسیاری روبرو هستیم. برای مثال، انتشار آثار در خارج از شهر و همچنین هماهنگی و گردآوری نویسندگان برای فعالیت‌های مشترک، همواره با موانعی همراه است.»
دیوان ادبیات، خانه‌ای برای تمام نویسندگان
بوتان هوشه در پایان سخنان خود تأکید کرد: «دیوان ادبیات خانه همه نویسندگان و ادیبان است و هر کسی می‌تواند جایگاه خود را در آن پیدا کند. درهای این نهاد به روی هیچ‌کس بسته نیست و ما از تمامی افراد با اندیشه و زبان‌های گوناگون، استقبال می‌کنیم. هر نویسنده باید اینجا را خانه خود بداند. ما هر سال مجموعه‌ای از کتاب‌ها را منتشر می‌کنیم و امسال نیز ۱۷ عنوان کتاب در نمایشگاه شهید هرکول عرضه خواهد شد. در چشم‌انداز آینده، قصد داریم فعالیت‌های خود را به دیگر مناطق سوریه نیز گسترش دهیم. بار دیگر تأکید می‌کنم که درهای دیوان به روی تمام کسانی که مایل به همکاری و آفرینش اثر هستند، باز است و ما با تمام توان برای تحقق اهداف این نهاد تلاش خواهیم کرد.»