زنان؛ آسیب‌دیدگان خاموش بحران انرژی در ایران
قطعی مکرر برق و اینترنت در ایران، مشاغل زنانه را با چالش‌های جدی روبرو کرده است. از تعطیلی کسب‌وکارهای کوچک تا افزایش ناامنی در فضاهای عمومی، زنان با پیامدهای ناخواسته این بحران دست و پنجه نرم می‌کنند.
ویان مهرپرور
مهاباد- قطعی مکرر برق در کشوری با دومین ذخایر گازی جهان، ماجرای تازه‌ای نبوده و ظاهر یک مشکل باطنی به نام "بحران انرژی" است. شمال‌غربی ایران و استان‌هایی مانند استان اورمیه از این مشکل مستثنا نبوده‌اند. با شروع سرما روزانه در شهرهای این استان یک تا دو بار به مدت حداقل یک ساعت در هر بار، برق شهری قطع می‌شود و همزمان اینترنت و داده تلفن همراه از دسترس خارج شده است. با ناتوانی در تأمین انرژی، مدارس، دانشگاه‌ها و بسیاری از ادارات تعطیل هستند. از منجلاب این بحران و سوءمدیریت‌ها، مشاغل زنانه در امان نبوده‌اند.
بحران انرژی در ایران؛ از فرسودگی میادین گازی تا مازوت‌سوزی
بحران انرژی در ایران ریشه در عوامل متعددی دارد. اخیراً وزیر نیرو، عباس علی‌آبادی، اعلام کرد که ۵ نیروگاه برق از مدار خارج شده‌اند. سارا.خ، یکی از کارمندان نیروگاه برق استان اورمیه در گفت‌وگو با خبرگزاری ما به برخی از این عوامل اشاره کرد. او فرسودگی میدان‌های گازی مانند پارس جنوبی، کمبود میدان‌های گازی جدید به دلیل محدودیت دسترسی به فناوری و تجهیزات، نبود فناوری پیشرفته برای جداسازی گاز از نفت در چاه‌های نفتی، بهره‌برداری نکردن از میدان گازی مشترک با قطر، ناتوانی در تولید همزمان نفت و بنزین، و استفاده از گاز به‌عنوان خوراک پتروشیمی‌ها را از جمله دلایل این بحران برشمرد.
سارا.خ، همچنین درباره وضعیت نیروگاه‌های استان گفت: «سوخت اصلی نیروگاه‌ها گاز و گازوئیل است. مشکل کمبود برق به کمبود این سوخت‌ها برمی‌گردد. در حال حاضر در استان برای تولید برق، گاز نداریم و مقدار گازوئیل هم کم است.»
به گفته وی، خاموشی و کاهش مصرف انرژی به‌تنهایی بحران را حل نخواهد کرد. او تأکید کرد که برق تولیدی سدها قابل اتکا نیست و تنها راه‌حل، افزایش تولید گاز است که در حال حاضر پاسخگوی نیاز کشور نیست.
پیش‌تر، برای جبران کمبود گاز از مازوت‌سوزی استفاده می‌شد که طبق ادعای مسئولان ممنوع و متوقف شده است. با این حال، گزارش‌ها حاکی از ادامه این روند در برخی صنایع است.
قطعی اینترنت و برق؛ ضربه سنگین به مشاغل آنلاین زنان
قطعی برق و اینترنت در سراسر استان مشکلات جدی برای شهروندان ایجاد کرده است. این اختلالات که ناشی از نقص در سیستم برق اضطراری و فرسودگی زیرساخت‌های مخابراتی یا به گفته‌ی مسئولین ناشی از دزدیدن باطری‌ها است، تأثیر منفی قابل توجهی بر مشاغل وابسته به اینترنت گذاشته است.
دریا.م، مدرس آنلاین زبان انگلیسی، از بی‌نظمی در برگزاری کلاس‌هایش سخن می‌گوید. او مجبور است برنامه‌های خود را مدام تغییر دهد و کلاس‌ها را در زمان‌های دیگری برگزار کند. این وضعیت نه تنها برای او، بلکه برای زبان‌آموزانش نیز مشکل‌ساز شده است.
شیلان.ک، فعال در بازار ارزهای دیجیتال، از ضرر مالی قابل توجهی به دلیل قطعی ناگهانی برق و اینترنت در حین انجام معامله خبر می‌دهد. این مثال نشان می‌دهد که چگونه اختلالات در خدمات اینترنتی می‌تواند پیامدهای مالی جدی برای افراد به همراه داشته باشد.
این مشکل فراتر از مشاغل اینترنتی است و بر زندگی روزمره شهروندان نیز تأثیر می‌گذارد. قطعی اینترنت حتی دسترسی به خدمات ضروری مانند بانکداری الکترونیک و شبکه شتاب را مختل می‌کند. همچنین، دانش‌آموزان برای شرکت در کلاس‌های مجازی خود با مشکلات جدی مواجه شده‌اند.
این وضعیت نشان می‌دهد که وابستگی روزافزون به اینترنت در جامعه امروز، نیازمند زیرساخت‌های قوی و قابل اعتمادی است که در ایران وجود ندارد.
خسارت‌های مالی بزرگ به کسب‌وکارهای کوچک
قطعی برق می‌تواند پیامدهای مالی قابل توجهی برای کسب‌وکارهای کوچک به همراه داشته باشد. در شهر مهاباد، صاحبان مشاغل با چالش‌های جدی در این زمینه روبرو هستند.
ماریا.ک، صاحب یک شیرینی‌پزی در مهاباد، از تجربه تلخ خود می‌گوید. او اشاره می‌کند که افت فشار برق باعث اختلال در کارکرد وسایل برقی می‌شود، حتی اگر به محافظ متصل باشند. ماریا به تازگی شاهد سوختن یخچال کارگاه خود بوده که منجر به از بین رفتن تمام مواد اولیه‌اش شده است.
سارینا.ف، مدیر یک تولیدی لباس کوچک در همین شهر، نیز نگرانی مشابهی را ابراز می‌کند. او تأکید می‌کند که قطعی برق، تهدیدی جدی برای تجهیزات کاری آنهاست.
شیرین.د صاحب یک باشگاه ورزشی نیز در مورد قطع برق گفت:«سیستم گرمایشی و پکیج‌ها با نبود برق، قطع می‌شوند. قطعی برق بر اساس برنامه نیست و بیشتر از یک ساعت طول می‌کشد. همین باعث شده است که تعدادی از سانس‌های باشگاه را تعطیل کنیم و مجبور به برگشت دادن شهریه‌ها هستیم.»
برخی از مشاغل همانند آرایشگاه‌های زنانه نیز در ساعات نبود برق، با توقف کامل فعالیت خود روبرو شده‌اند. این مشکلات نشان می‌دهد که قطعی برق فراتر از یک ناراحتی ساده است و می‌تواند به زیان‌های مالی قابل توجهی برای کسب‌وکارهای کوچک منجر شود.
تاریکی و قطعی برق؛ تهدیدی برای امنیت و استقلال زنان
قطعی برق و تاریکی زودهنگام پاییز، تأثیرات منفی قابل توجهی بر زندگی روزمره و حتی استقلال زنان در شهر گذاشته است. این مشکل، چالش‌های متعددی را برای فروشندگان زن، صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و شهروندان عادی ایجاد کرده است.
مغازه‌داران، به ویژه زنان فروشنده، مجبور به تعطیلی زودهنگام مغازه‌های خود می‌شوند. این امر نه تنها درآمد آنها را کاهش می‌دهد، بلکه استقلال مالی‌شان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تاریکی زودهنگام، نگرانی‌های امنیتی را برای زنان افزایش داده است. برخی از آنها تجربیات ناخوشایندی از آزارهای خیابانی را گزارش کرده‌اند. شرمین.پ، یکی از شهروندان، تجربه خود را این‌گونه بیان می‌کند: «وقتی به تنهایی به خانه برمی‌گشتم، یک موتور سوار مرا دنبال می‌کرد. مجبور بودم از کوچه و خیابان‌های خلوت دوری کنم و حالتی دفاعی به خود گرفتم.»
قطعی برق همچنین باعث ایجاد محدودیت‌های جدیدی از سوی خانواده‌ها شده است. دلنیا.ک، یکی دیگر از شهروندان، در خانواده با چالش جدیدی مواجه شده است. او می‌گوید: «پدرم اصرار دارد با برادرم در مغازه باشم اما من قبول نمی‌کنم. قطعی برق نمی‌تواند استقلالم را بگیرد.»
این وضعیت نشان می‌دهد که قطعی برق و تاریکی زودهنگام، علاوه بر مشکلات اقتصادی، چالش‌های اجتماعی و امنیتی جدی را برای زنان ایجاد کرده است. از تعطیلی زودهنگام کسب‌وکارها تا افزایش نگرانی‌های امنیتی در فضاهای عمومی و حتی محدودیت‌های خانوادگی، زنان با طیف گسترده‌ای از مشکلات روبرو شده‌اند. بحران انرژی در ایران، فراتر از یک مشکل فنی، به چالشی جدی برای حقوق و آزادی‌های زنان تبدیل شده است.