چالش‌های زنان دارای معلولیت در جامعه مراکش
انجمن «مساوات» برای افراد با نیازهای ویژه، در راستای بهبود حقوق معلولان، تلاش می‌کند تا با آگاهی‌رسانی، زمینه حضور و مشارکت مؤثر آنها را در جامعه فراهم کرده و اثرات منفی معلولیت را کاهش دهد.
حنان حارت
مراکش - حنان الفارسی، رئیس انجمن «مساوات» برای افراد با نیازهای ویژه، بر این باور است که زنان دارای معلولیت با چالش‌های جدی روبرو هستند و در شرایطی به مراتب آسیب‌پذیرتر زندگی می‌کنند.
انجمن «مساوات» که در سال ٢٠٢٢ پایه‌گذاری شد، می‌کوشد تا با ارتقای حقوق افراد دارای معلولیت، حضور و مشارکت مؤثر آنها را در جامعه تقویت کند. این انجمن با رویکردی مبتنی بر حقوق بشر، مسائل مربوط به معلولیت را بر پایه اصول برابری و فرصت‌های یکسان پیگیری می‌کند. علاوه بر این، «مساوات» برای افزایش آگاهی عمومی درباره معلولیت و کاهش پیامدهای آن تلاش می‌کند. این انجمن همچنین با ارائه کمک‌های خیریه و پشتیبانی حقوقی، از اعضای دارای معلولیتی که امکان دسترسی به نظام قضایی را ندارند، حمایت می‌کند.
حنان الفارسی رئیس این انجمن در این باره می‌گوید: «زنان مراکشی دارای معلولیت با مشکلات عدیده‌ای از جمله طرد اجتماعی و حاشیه‌نشینی دست و پنجه نرم می‌کنند. هرچند در مراکش قوانین حمایتی وجود دارد، اما این قوانین کافی نبوده و به درستی اجرا نمی‌شوند. این مسئله مانعی جدی بر سر راه تحقق منافع شخصی افراد دارای معلولیت است.»
الفارسی خاطرنشان کرد که افراد دارای معلولیت از کارت معلولیت که امتیازات و خدمات رایگان فراوانی را برایشان فراهم می‌کند، بی‌بهره‌اند. او افزود انجمن «مساوات» گروه‌های مختلفی شامل کودکان، زنان، سالمندان و جوانان را تحت پوشش قرار می‌دهد و با وجود کمبود منابع، تلاش می‌کند با اهدای ویلچر، باری از دوش خانواده‌هایی که بیش از یک فرزند معلول دارند، بردارد.
درباره وضعیت کلی زنان مراکشی و به طور خاص زنان دارای معلولیت، الفارسی معتقد است که اگرچه شرایط آنها تغییرات چشمگیری داشته، اما همچنان موانع قانونی، اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی متعددی وجود دارد که زنان را از برخورداری کامل از حقوقشان، فارغ از وضعیتشان، باز می‌دارد.
او تأکید کرد که علی‌رغم چالش‌های فراوان پیش روی زنان مراکشی و زنان دارای معلولیت، نمی‌توان پیشرفت‌های قابل توجه سال‌های اخیر را نادیده گرفت. زنان توانسته‌اند بخش مهمی از خواسته‌های حقوقی و قانونی خود را محقق سازند.
الفارسی توضیح داد: «زنان مراکشی وارد عرصه حقوق زنان شده و برای دستیابی به حقوق کامل خود مبارزه کرده‌اند. آنها در جامعه مدنی نقشی پررنگ ایفا کرده‌اند که این امر نتیجه افزایش آگاهی زنان و دسترسی آنها به آموزش و حوزه‌های علمی، فرهنگی و اقتصادی است.»
او با اشاره به موفقیت زنان مراکشی در ورود به مشاغلی که پیش‌تر در انحصار مردان بود، افزود: «زنان توانایی‌ها و شایستگی‌های خود را در این عرصه‌ها به اثبات رسانده‌اند، به‌ویژه در زمینه‌های قضایی، هوانوردی و دیپلماتیک.» با این حال، او خاطرنشان کرد که علی‌رغم این دستاوردها، زنان مراکشی همچنان با موانعی روبرو هستند. برای مثال، مسئله حضانت فرزندان هنوز کاملاً حل نشده و در بسیاری از امور اداری، حقوق کودکان نادیده گرفته می‌شود. حتی مادران برای سفر خارجی با فرزندانشان نیازمند اجازه پدر هستند.
الفارسی خواستار تدوین قانون خانواده‌ای شد که حقوق زنان را تضمین کند و بر اساس برابری در مراقبت و تربیت فرزندان باشد، به گونه‌ای که منافع آنها را در نظر بگیرد. او همچنین بر ضرورت توجه ویژه به زنان دارای معلولیت تأکید کرد تا حقوق و کرامت آنها حفظ شود.
در پایان، الفارسی بر لزوم تقویت جنبش زنان در مراکش برای کسب حقوق بیشتر، فارغ از وضعیت آنها، تأکید کرد. او خواستار تلاش برای تغییر نگرش منفی جامعه نسبت به معلولیت شد و بر اهمیت افزایش اعتماد به نفس زنان دارای معلولیت از طریق تمرکز بر توانمندی‌ها و تبادل تجربیات تأکید کرد. الفارسی معتقد است این امر باید با نگاهی مبتنی بر حق مشارکت کامل، برابری و عدم تبعیض صورت گیرد.