بازگشت زنان سودانی به خانه؛ نگرانی از بازگشت به خانه های ویران شده
اعلام بازپس‌گیری شهر خارطوم پایتخت سودان، از نیروهای پشتیبانی سریع پس از نزدیک به دو سال از آغاز درگیری، شادی بزرگی را در میان سودانی‌ها به‌ویژه زنانی که به اجبار از خانه‌های خود رانده و به مناطق امن مهاجرت کرده بودند، برانگیخت.
آیه ابراهیم
سودان- پس از اعلام آزادسازی خارطوم، پایتخت سودان و خروج نیروهای پشتیبانی سریع از این شهر، تعدادی از خانواده‌ها به خانه‌هایشان بازگشتند، در حالی که خانواده‌های دیگری در حال آماده شدن برای بازگشت هستند. این بازگشت همراه با نگرانی‌هایی است از مواجهه با واقعیتی متفاوت، چرا که درگیری‌ها خسارت‌های زیادی بر جای گذاشته‌اند. با این حال امید به بازگشت خارطوم به وضعیت پیشین و حتی بهتر و بازسازی آن وجود دارد.
نون عبد المنعم عبد العظيم، دانشجوی یکی از دانشگاه‌های شهر خارطوم سودان که دو ماه پس از آغاز درگیری‌ها در خارطوم، به زادگاهش آواره شد، می‌گوید: «در ابتدا تلاش کردم با وضعیت جدید کنار بیایم، تا اینکه خبر بازپس‌گیری خارطوم اعلام شد؛ خبر را با شادی فراوان پذیرفتیم، انگار که عید است، خوشحالیم که می‌توانیم به زندگی قبلیمان بازگردیم.»
وی با تعجب می‌پرسد که چطور می‌توان با شرایط جدید پس از بازگشت به خارطوم کنار آمد و چگونه می‌توان با پیامدهای درگیری‌ها زندگی کرد؟ و افزود: «اما به هر حال، این بهتر از دوری از خانه‌مان است».
درگیری میان ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع از ١۵ آوریل ۲۰۲۳ در خارطوم آغاز شد. با این حال، بسیاری از سودانی‌ها در ابتدا درک درستی از این درگیری نداشتند و تصمیم برای ترک خانه‌شان آسان نبود. برخی ترجیح دادند در خانه‌های خود بمانند تا زمان بازپس‌گیری خارطوم، که تعدادشان کم بود. برخی دیگر، پس از چند ماه و به دلیل ترس از جان خود، مهاجرت کردند و اکنون پس از تحمل سختی‌های مسیر مهاجرت، به فکر بازگشت هستند.
شاهندا قمر با اشاره به اینکه شادی او از بازگشت به خارطوم قابل توصیف نیست، می‌گوید: «ما پس از هفت ماه از آغاز درگیری، از شهر ام‌درمان به ایالتی امن مهاجرت کردیم، چون بچه‌هایم از صدای گلوله و توپ می‌ترسیدند. خوشحالیمان قابل توصیف نیست. هر روز آرزوی بازگشت به خانه‌مان را داریم، اما هنوز توصیه می‌شود بازگشت صورت نگیرد تا زمانی که خانه‌ها بازسازی و اجساد خارج شوند و زندگی به حالت طبیعی بازگردد».
وی ادامه می‌دهد: «نمی‌توان پیش‌بینی کرد در خانه‌مان چه خواهیم یافت، اما امیدواریم خارطوم بهتر از گذشته بازگردد.»
ملاذ نصرالدین، دندانپزشکی که از منطقه جبره در خارطوم به ایالت شمالی، زادگاهش، مهاجرت کرده، می‌گوید در ابتدا با ترک خانه مخالف بود: «ما مجبور به مهاجرت شدیم. در ابتدا شرایط جدید برایم قابل پذیرش نبود، چون به‌عنوان یک دندانپزشک، پس از فارغ‌التحصیلی مراحل آموزش حرفه‌ایم را در خارطوم آغاز کرده بودم. ابتدا با مشکلاتی مواجه شدم، اما موفق شدم. حالا پس از آزادسازی خارطوم، این خبر را با شادی فراوان دریافت کردیم، انتظارش را نداشتیم. مشتاقانه منتظر بازگشت به زندگی قبلیمان هستیم.»
درگیری خونین در سودان جان ده‌ها هزار نفر را گرفته و ۱۲ میلیون سودانی را آواره کرده است. بیش از سه و نیم میلیون نفر تنها از خارطوم به ایالت‌های امن‌تر مهاجرت کرده‌اند.
رئیس دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل در سودان درباره تأثیر این درگیری بر زنان و دختران گفت که وضعیت کشور با ادامه درگیری‌ها و افزایش آوارگان و نیازهای انسانی، بدتر شده است و افزود: «با نگاه به تأثیرات این درگیری بر زنان، می‌بینیم که بسیار عظیم بوده، چرا که حدود ۷۰ درصد از افراد تحت‌تأثیر، از جمله آوارگان داخلی، در واقع زنان و دختران هستند».