Sudan –Sudan’da 2018 yılının Aralık ayında ekmek ve yakıt fiyatlarındaki artış ile ağırlaşan ekonomik kriz nedeniyle ülke genelinde başlayan geniş çaplı protestolar, kısa sürede talepler ekonomik reformlardan rejimin devrilmesine evrilmişti. Gösteriler, “Tesgut Bes” (Yıkılsın) sloganıyla Ömer el-Beşir yönetiminin sona ermesini hedeflemişti.

Sudan Kadınlar Birliği,  12 Aralık’ta  devrim olarak nitelendirilen Aralık ayakalanmasının başlangıcının yedinci yıl dönümünü andı. Birliğin yürütme ofisi tarafından yayımlanan açıklamada, özgürlük, adalet ve barış talebiyle sokaklara çıkan Sudanlı kadınların fedakârlıklarının hatırlanmasının zorunlu olduğu vurgulandı. Açıklamada, kadınların insan onurunun korunduğu, hakların güvence altına alındığı sivil ve demokratik bir devlet için tek ses halinde haykırdığı belirtildi.

Sorumlular hesap vermeli

Birlik, devrim sürecinde işlenen suçlara ilişkin tam adalet talebinin ve sorumluların hesap vermesi çağrısının süreceğini, bu suçların zaman aşımına uğramayacağını kaydetti. Açıklamada, devam eden çatışmalara rağmen halkın oturma eyleminin dağıtılması sırasında yaşanan vahşeti ve gösterilerin bastırılmasını unutmayacağı ifade edildi.

Kadınların devrimin ön saflarında yer aldığına dikkat çekilen açıklamada, Aralık Devrimi’nin kadınları aşağılayan ve tarihsel kazanımlarını gasp eden bir rejime karşı bir başkaldırı olduğu belirtildi. Açıklamada, devrim sürecinde kadınların direndiği ve kazandığı ancak geçiş döneminde yeniden dışlandıkları, bunun da bugün yaşanan savaş ve yıkımın önünü açtığı vurgulandı.

Birlik, mevcut krizin kadınların dışlanmasının ve devlet ile toplumdaki yapısal sorunların görmezden gelinmesinin doğrudan sonucu olduğunu belirterek, bu konunun tartışılmasının bir tercih değil tarihsel bir sorumluluk olduğunu ifade etti.

‘Savaş ülkenin geleceğini tehdit ediyor’

Açıklamada, Aralık Devrimi’nin yedinci yıl dönümünün Sudan’ın yıkıcı bir savaşın pençesinde olduğu bir döneme denk geldiği, savaşın ülkenin birliğini ve geleceğini tehdit ettiği belirtildi. Savaşın özellikle kadınlar üzerinde yerinden edilme, hayatta kalma mücadelesi ve aileleri koruma gibi ağır yükler yarattığı vurgulandı.

Birlik, Aralık Devrimi’nin geçici bir siyasi olay olmadığını, şehitler, yaralılar ve kayıplarla halk arasında yapılmış bir sözleşme olduğunu belirtti. Bu sözleşmeye bağlı kalmanın, özgürlük, barış ve adalet değerlerini savunmayı, savaşa karşı durmayı ve sivil demokratik devlet projesini desteklemeyi gerektirdiği ifade edildi.

Açıklamada, çatışmaların yaşandığı tüm bölgelerde, uluslararası bağımsız kuruluşların denetiminde acil ve güvenli insani koridorların açılması çağrısı yapıldı. Gıda, ilaç ve yardımların sivillere ulaştırılmasının ertelenemez bir zorunluluk olduğu vurgulandı.

Kadınlar ve çocukların şiddet, sömürü ve ihlallerden korunması talep edilirken, insani koridorların bir lütuf değil hak olduğu, gecikmenin sivillere karşı işlenen bir suç anlamına geldiği ifade edildi. İnsani krizin, görece güvenli bölgeler dahil olmak üzere ülkenin büyük bölümünü kapsadığı belirtildi.

‘Savaş binlerce kişiyi açlıkla ve yoksullukla karşı karşıya bırakıyor’

Birlik ayrıca tarıma dayalı bir ülke olan Sudan’da tarımsal yaşamın sürdürülmesi için gerekli koşulların sağlanmasını talep etti. Savaşın tarım sezonlarını yok ettiği, binlerce aileyi açlık ve yoksullukla karşı karşıya bıraktığı ifade edildi. Tarım alanlarının askeri üsse dönüştürülmesinin engellenmesi, çiftçilere gerekli girdilerin sağlanması ve kırsal kadınların üretim ve gıda güvenliği alanındaki girişimlerinin desteklenmesi çağrısı yapıldı.

Siyasi süreçle ilgili olarak Sudan Kadınlar Birliği, sivillerin korunmasını ve temel hizmetlerin geri dönmesini sağlayacak derhal, kapsamlı ve kalıcı bir ateşkes talep etti. Açıklamada, bu savaşın kazananının olmadığı, silah tedarikinin durdurulmasının savaşı sona erdirmek için en etkili yol olduğu belirtildi ve bunun uluslararası toplumun sorumluluğu olduğu vurgulandı.

Birlik, silahların değil halk iradesinin belirleyici olduğu kapsayıcı bir sivil siyasi sürecin başlatılmasını, krizin kök nedenlerinin ele alınmasını, adil ve kalıcı barışın sağlanmasını, ordunun siyasetten uzaklaştırılmasını, milislerin dağıtılmasını ve suçların hesap sorulmasını talep etti. Kadınların karar alma süreçlerine eşit ortaklar olarak katılmasının zorunlu olduğu ifade edildi.

Barışçıl direnişi destekliyor

Sudan Kadınlar Birliği, Aralık Devrimi’nin yedinci yıl dönümünde yaptığı açıklamada, barışçıl direnişi desteklediğini yineleyerek, “Savaşa hayır, halkın iradesine evet” sloganıyla devrim ve değişim yolunun yeniden inşa edilmesi çağrısında bulundu.

Açıklamada, halka karşı yürütülen bir savaşın meşruiyeti olmadığı, kadınların sesinin barışın sesi olduğu vurgulandı ve özgür, güvenli, insan onurunun korunduğu bir Sudan için mücadelenin süreceği belirtildi.