ROJÎN QADIRÎ

Serdeşt – Li Îranê bihayê zêde yê nan bû sedem ku gelek kes nikaribin nan bifiroşin. Li hinek bajaran der barê bihayê nan de agahî nedan welatiyan. Berdevkê Hikûmeta Îranê ku der barê bihayê nan de daxuyaniyek da, sedema bilindbûna nan jî weke “bi rêjekirinê” nîşan da.

Ev parastina hikûmetê weke hewldaneke ku bi zimanekî nermtir nerazîbûn û nerazîbûna gel asteng bike hat şîrovekirin. Di Mijdara 2018’an de zêdetirî 1500 hemwelatî ji ber êrîşên hêzên ewlekarî û leşkerî yên li dijî xwepêşandanên li dijî bihabûnên li Îranê jiyana xwe ji dest dan. Tê dîtin ku ji ber berdewamiya serhildana “Jin, Jiyan, Azadî” ya ku piştî ji aliyê 'polîsên exlaq' ve qetilkirina Jîna Emînî dest pê kir, hikûmetê gav bi gav polîtîkayên xwe yên aborî bi jiyanî dike.

'Nan ji bo mirovên xizan û navîn xwarinek bingehîn e'

Çalakvana sivîl Şermîn Q. li ser gav bi gav zêdebûna nirxê nan nirxand û got: "Rewşa aborî ya gelek malbatan ketiye bin bandora siyaset û biryarên hikûmetê. Nan ji bo mirovên xizan û heta yên çîna navîn xwarinek bingehîn e, nirxê wê dê zirarê bide debara jiyana wan. Li hemberî nerazîbûnên li dijî bilindbûna nirxê benzînê û bertekên tund ên gel, hikûmetê dest bi prosedurên nû kir. Mînak dema mijar dibe nan, pêşî bi kartên bankayê tê firotin, piştre jî ard. Kotaya firinan hat kêmkirin û bihayê nan jî zêde bû."

'Divê em her roj bi saetan li bendê bin'

Welatiya Serdeştê Leyla R. jî diyar kir ku nan ji bo xwarinên wan pêwîst e û wiha got: “Zêdebûna nirxê nan jiyana me zehmet dike. Ji ber enflasyona bilind, hêza me tenê kêm bûye. Heya bi qasî salek berê ji bazaran kirîna pir hêsan bû. Lê belê ji ber qedexeyên li ser firotina nan, firinên nan mijûl in. Niha divê em her roj bi saetan li rêzê bisekinin. Dema berê peydakirina nan ne pirsgirêkek wisa bû, çima em hatin rewşeke wiha?”

'Îhtimaleke mezin heye ku bihayê berhemên din jî zêde bibe'

Leyla R. her wiha behsa îhtîmala zêdebûna bihayê kelûpelên din jî kir û got: "Dema ku nirxê tişteke bingehîn zêde dibe, gelek caran mal û xizmetên din bihatir dibin. Mînak îhtîmaleke mezin heye ku bihayê berhemên wek şîrînahî, makarona û çerez zêde dibin. Ev jî dibe sedema enflasyonê."