MEDINA MAMEDOGLU

Colemêrg- Krîza aborî ya li welêt ji bajêr heta deştê bandorê li jiyana her kesî dike. Dema ku hukûmeta ku krîzê wekî polîtîkayek bikar tîne, li dû rabûna mûçeyan berdewam dike, pereyê ku kedkar distîne berî ku bigihîje malê dihele. Xwediyên sewalan ên ku ji ber van bihabûnê gelekî mexdûr bûne, ji ber bihabûna giya û benzînê neçar dimînin ku sewalên xwe bifiroşin. Bêrîvana (jina ku şîr didoşe) ku wextê xwe bi çûndina bêriyê û bi şîr dotinê derbas dikin diyar kir ku ew nikarin debara xwe bikin û ji bo birçî nemînin dixebitin.

'Ji ber buhabûnê em penêrê xwe diparêzin'

Jinên Bêrîvan her sibe li Geverê diçin zozanan û bi saetan pez didoşin û piştî ku ji bilindahiyê vedigerin penîr çêdikin û şîrê ku bi dest dixin difiroşin. Jinên ku anîn ziman ku ji ber bihabûnê bihayê şîr û penîr zêde bûne û ji ber vê yekê penîrê wan di destê wan de maye. Jinan bal kişandin ser wê yekê ku bi pereyê ku ji şîr û penîrê bi buhayekî erzan difroşin nikarin ne şekir û ne jî ard bikirin.

'Hemû pereyê ku em distînin diçin benzîna ​​traktorê'

Yek ji jinan Saret Çîçek der barê mexdûriyeta ku li wan hatiye kirin de ev tişt anî ziman: “Berê me gelek baş dixebitî, lê êdî ne wek berê ye. Demek dirêj em dihatin vir, ji ber ku biha bûn me pereyê xwe digirt. Lê niha her tişt hatiye guhertin. Tiştek bê heq namîne. Ji ber bihabûna benzînê şofêrên me jî bihaya rêyên xwe zêde kirin. Bi vî awayî em nikarin pereyê ceyranê jî bistînin. Ger pezê me havînê li deştê nebin, nikarin bijîn. Em li traktorê siwar dibin û tên deştê. Ger ew ne li deştê bin, em nikarin xwarinê bidin wan. Ji bo telafîkirina vî pereyî yan em ê pezê xwe bibin gund û li wir li wan binêrin, yan jî em ê hemû pereyên xwe bidin benzînê.”

'Rewşa aborî ya ne kiryar ne jî firoşkar têrê dike'

Saret Çîçek, anî ziman ku li hemberî zêdebûna bihayan nizanin dê çi bikin û bi zerar difiroşin û wiha got: “Mînak min duh şîr anîbû gund, min ê bi 500 TL bifroşta, lê ji ber ku rewşa aborî ya kesên li hember me ne baş bû, neçar man şîr bi 400 TL bidim. Yanî rewşek wisa ye ku rewşa aborî ya ne kiryar û ne jî ya firoşkar têrê nake. Em li vir pir zehmet dixebitin, lê heqê ku em didin em nagirin. Em jî dixwazin berdêla keda xwe bi dest bixin, lê ev bihabûn rê nadin. Ji bo kesê şîr dikire jî heyfe ji bo me jî heyfe. Dibêjin 'Me mûçeya herî kêm zêde kir' lê çi zêde kirin, li ser vê mûçeyê deh bilind kirin. Şekir, rûn, ard û hemû berhemên xwarinê zêde bûne. Mazot jixwe pir zêde bûye. Em dixwazin her tişt wekî berê be. Xwezî ne wisa bûya, Xwedê qebûl neke, ma ez çi bibêjim?

'Em li pez meyzedikin da ku em birçî nemînin'

Piştre  Bedîxan Toptemeş axivî û diyar kir ku tu tişt ne wekî berê ye û got ku ji bo birçî nemînin tenê li heywanên xwe dinêrin. Bedîxan Toptemeş amaje bi wê yekê kir ku ew bi zehmetî bi pereyên ku şîr qezenç dikin debara xwe dikin û wiha pêlda axaftina xwe: “Divê em werin vir û bixebitin. Erdogan her tiştî bilind kir û kir krîz. Divê em xwedî li malbat û zarokên xwe derkevin. Her tişt ewqas biha ye ku em wêran bûne. Ger em neyên vir û li pezê xwe nenêrin, em ê birçî bimînin. Ev karê me bi salan e, em li pez dinihêrin, lê niha hatina wan têra me nake. Heqê her tiştî pir zêde bûye. Em debara xwe bi firotina şîr û penîr dikin. Hinek pez xwedî dike û hinek jî ji ber ku êdî nikarin pez xwedî bikin difiroşin. Berê me her tiştî bi vî şîr digirt, lê niha bi zehmetî zikê xwe têr dikin.”