رفیف اسلیم

غزه - زنان نوار غزه در کنار جنگی که نزدیک به دو سال است ادامه دارد، با جنگی دیگر هم مواجه‌اند: جنگ بوهایی که دستگاه تنفسی‌شان را می‌آزارد. آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از هزاران موشک و بمب‌های فسفری و دیگر سلاح‌های شیمیایی سمی که بر شهر فرود آمده‌اند، بی‌تأثیر بر زنان مقاوم شهر نمانده و بیماری‌های متعددی به وجود آورده است که درمان برخی از آن‌ها دشوار است.

افزون بر این، شرایط سخت تحمیل شده نیز مزید بر علت شده است؛ روشن کردن آتش روزانه، سوزاندن پلاستیک و پارچه، و پیدایش آنچه «کوره‌ها» نام گرفته‌اند، مکان‌هایی برای تولید سوخت دیزلی مصنوعی به‌جای سوختی که ارتش اسرائیل از ورود آن جلوگیری می‌کند، همگی بر محیط‌زیست اثر گذاشته و میزان انتشار کربن را افزایش داده است. تأثیر این وضعیت به‌ویژه بر زنان، کودکان، بیماران و سالمندان بیشتر بوده است.

 

غزه می‌سوزد و زنان درد را نفس می‌کشند

امانی المصری می‌گوید: جنگ بوها در نوار غزه از میانه‌ی اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، زمانی که ارتش اسرائیل بمباران شهر با بمب‌های فسفری را در مقیاسی گسترده شروع کرد. پس از آن، هزاران بمب و موشک شهر را به شکلی جنون‌آمیز در خود غرق کرد و بیشترین آسیب متوجه زنانی بود که از مشکلات تنفسی رنج می‌بردند.

وی افزود: هر زمان که شدت حملات هوایی و موشکی بیشتر می‌شد، سریعاً به خودش، همسرش و کودکانش ماسک می‌زد؛ اقدامی که کمک کرد کودکانش هنگام بمباران خانه‌شان توسط نیروهای اسرائیلی بدون هیچ هشدار قبلی راحت‌تر نفس بکشند. تاریکی و غبار موشک‌ها همه‌چیز را بلعید، اما ماسک‌ها از کودکان محافظت کردند و آن‌ها توانستند تنها با صدا با یکدیگر ارتباط بگیرند تا اینکه پس از سه ساعت، نیروهای دفاع مدنی رسیدند و آن‌ها را بیرون آوردند.

امانی المصری با یادآوری روزهای پیش از جنگ می‌گوید: «در غزه تعادل زیست‌محیطی خوبی وجود داشت؛ درختانی که همه‌جا کاشته می‌شد، دریایی با شن‌های زیبا و هوای تازه، و زمین‌های کشاورزی وسیع در شمال و جنوب. ما زنان وقتی از شلوغی شهر خسته می‌شدیم، کودکانمان را با خود می‌بردیم و به آن زمین‌های کشاورزی پناه می‌بردیم. اما امروز چه؟ ارتش اسرائیل همه‌چیز را نابود کرده و هیچ اثری از آن باقی نگذاشته است.»

وی در ادامه گفت: آتشی که هر روز افروخته می‌شود، در کنار بوی فاضلاب، باعث شده مردم احساس کنند گویی در استخرِ دود و آلاینده‌ها زندگی می‌کنند؛ وضعیتی که گونه‌های ناشناخته‌ای از حشرات را نیز به وجود آورده است. او روایت می‌کند که دختر خردسالش توسط حشره‌ای گزیده شد که پزشکان حتی نام آن را نمی‌دانستند و نتوانستند درمان مناسبی تجویز کنند. در نتیجه حال او وخیم شد و چندین روز تب شدید داشت.

به گفته‌ی امانی المصری، آن کودک تنها قربانی فروپاشی نظام زیست‌محیطی نبود؛ دوست صمیمی‌اش نیز دچار نابینایی نسبی در شب شد. او با شوک تعریف می‌کند که دوستش وقتی می‌خواست دخترش را به دستشویی ببرد، نتوانست راه برود مگر با لمس دیوارها، درست مثل یک فرد نابینا. پزشک بیماری او را ناشی از استنشاق نوعی گاز سمی در جریان موجی از بمباران‌های مداوم که بیش از ده دقیقه طول کشید تشخیص داد.

 

مواجهه با آلودگی و مرگ تدریجی

امانی المصری با تأکید بر اینکه آنچه «کوره» نامیده می‌شود، باقی‌مانده تعادل زیست‌محیطی در نوار غزه را از بین برده است؛ جایی که برای تولید سوخت دیزلی مصنوعی، پلاستیک و لاستیک خودروها سوزانده می‌شوند، توضیح می‌دهد: «این مکان را از فاصله حدود چهار کیلومتری می‌توان شناخت؛ ابر سیاهی از آن بلند می‌شود که بوی سمی شدیدی پخش می‌کند تا حدی که رهگذران نمی‌توانند نفس بکشند، و اگر این دود به لباس‌ها بچسبد لکه‌هایی بر جای می‌گذارد که هرگز پاک نمی‌شود.»

از جمله بیماری‌هایی که امانی المصری بر اثر این بوهای سمی در میان مردم مشاهده می‌کند، خستگی و فرسودگی شدید است. او می‌گوید: «پیش‌تر من و دوستانم همراه فرزندانمان کیلومترها پیاده‌روی می‌کردیم، اما امروز همه از سرفه، ضعف شدید و دشواری در تنفس رنج می‌بریم. همچنین آنفلوانزا و آبریزش بینی به‌طور مداوم در میان مردم شایع شده است. حتی اگر دارو تهیه کنیم، شرایط محیطی تغییری نمی‌کند و همان بوی آلوده دوباره همه‌چیز را خراب می‌کند.»

امانی المصری با اشاره به اینکه در آینده شمار مبتلایان به بیماری‌هایی همچون سرطان و نارسایی‌های کلیوی افزایش می‌یابد، گفت: به همین دلیل، زنان برای مقابله با این وضعیت فاجعه‌بار به راهکارهای ساده‌ای پناه برده‌اند؛ از جمله کاشت گیاهان و درختان اطراف خانه‌ها و چادرهایشان برای بهبود کیفیت هوا از طریق تولید اکسیژن. او آرزو می‌کند که ورود گاز به نوار غزه ممکن شود تا زنان ناچار به روشن کردن آتش نباشند و «کوره‌ها» هرچه سریع‌تر متوقف گردند، تا مردم از رنج بیماری‌هایی که این آلودگی‌ها به بار می‌آورد، در امان بمانند.