شهناز آزاد(رشدیه)، (۱۲۶۶–۱۳۴۴ خورشیدی) از زنان برجسته و تأثیرگذار تاریخ معاصر ایران بود که در حوزه آموزش دختران، روزنامه‌نگاری و دفاع از حقوق زنان نقش مهمی ایفا کرد. او در تهران و در خانواده‌ای اهل دانش زاده شد. پدرش، میرزا حسن رشدیه، از بنیان‌گذاران مدارس نوین ایران بود و نگاه نوگرایانه او بر شکل‌گیری اندیشه‌های شهناز تأثیر گذاشت.
در بیست‌سالگی با انتشار مقاله‌ای تند درباره ضرورت آموزش زنان، نامش بر سر زبان‌ها افتاد؛ مقاله‌ای که با پرسشی طعنه‌آمیز آغاز می‌شد: «آیا در تهران صد مرد نیست که خرج یک شب عیاشی خود را برای زنده کردن این ملت نثار کند تا صرف آموزش دختران شود؟»

شهناز آزاد سردبیر و مدیر مسئول «نامه زنان»، چهارمین روزنامه زنان در ایران، بود؛ نشریه‌ای که در بالای لوگوی خود نوشت: «زنان نخستین معلم مردان هستند» و رسالتش را «بیداری و رستگاری زنان ستم‌کش» معرفی کرد. این روزنامه علیه سنت‌های محدودکننده زنان می‌نوشت، ازدواج زودهنگام، چندهمسری و حجاب اجباری را نقد می‌کرد و آموزش و آگاهی را شرط رهایی می‌دانست.

اوج تلاش‌های او در سال ۱۳۰۶ و با تأسیس مدرسه دخترانه «ناموس» بود؛ اقدامی انقلابی در دورانی که آموزش دختران با مخالفت شدید مذهبیون روبه‌رو بود. در این مدرسه علاوه بر سوادآموزی، هنرهایی مانند خیاطی، بافندگی، موسیقی، تئاتر و ورزش آموزش داده می‌شد. این مدرسه بعدها به مرکزی برای تربیت معلمان زن تبدیل شد.  

شهناز آزاد در کنار این فعالیت‌ها، به «کانون بانوان ایران» پیوست و همراه با زنان پیشرویی چون صدیقه دولت‌آبادی برای اصلاح قوانین ناعادلانه تلاش کرد. او خواستار آموزش برابر، حق انتخاب همسر، حق طلاق و لغو چندهمسری بود و در گردهمایی‌های عمومی بی‌حجاب حاضر می‌شد تا به سلطه مردسالاری اعتراض کند.

این مبارزات با تهدید و حمله مخالفان همراه بود، اما شهناز عقب ننشست. سرانجام پس از سال‌ها تلاش برای رهایی زنان، در سال ۱۳۴۴ در تهران درگذشت.