بهاران لهیب

کابل- زنان افغانستان با قدرت‌گیری طالبان از کار در بیرون از منزل، به‌ویژه در دفاتر دولتی، موسسات داخلی و خارجی محروم شدند و در عین حال اجازه ادامه تحصیل را نیز از دست دادند. تعداد زیادی از این زنان نان‌آور خانواده‌های شش تا ده نفره خود هستند. حتی پیش از حاکمیت طالبان نیز با حقوق ناچیز به‌سختی می‌توانستند زندگی بخور و نمیر خود را سپری کنند.

با وجود حاکمان ضدزن و تنگ‌نظر طالبان، این وضعیت باعث شده است همبستگی و هم‌صدایی میان زنان به وجود بیاید. آنان تلاش می‌کنند حتی در شرایط خفقان و سختی‌های طالبان، متحد باشند و اجازه ندهند زنان از اجتماع حذف شوند. به همین دلیل، علاوه بر ایجاد کورس‌های آموزشی مخفی در منازل، اعتراضاتی را در جاده‌ها و فضاهای بسته برگزار می‌کنند. همچنین تعدادی از زنان در کابل و ولایت‌ها با منابع محدود در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا به زنان دیگری که از کار و آموزش بازمانده‌اند کمک کنند و آنان را در کنار خود سهیم سازند.

در همین راستا، چند ماه پیش در دشت برچی کابل بازاری ایجاد شد که تمام فروشندگان آن زنان هستند. در این بازار، تولید لباس‌های زنانه از مناطق مرکزی افغانستان، که اکثراً هزاره‌ها در آن زندگی می‌کنند، راه‌اندازی شده است.

ما به این بازار رفتیم تا بیشتر با وضعیت آن آشنا شویم و با سحر قادری، یکی از فروشندگان، ملاقات کردیم. او گفت: «من فارغ صنف دوازدهم هستم و مدتی بیکار بودم. اکنون با خانم‌هایی که مانند من بیکار بودند، این دکان را تأسیس کرده‌ایم.»

وی افزود: «در دکان ما لباس‌های هزاره‌گی به فروش می‌رسد که همگی کار دست هستند. حدود دو ماه است که کار خود را آغاز کرده‌ایم. زنان دیگری که خارج از بازار هستند، تکه‌ها(پارچه) را از ما گرفته و خامک‌دوزی می‌کنند. در داخل بازار، تمام فروشندگان زن هستند و همچنین لباس‌هایی را که سفارش داده شود، تهیه می‌کنیم.»

به یکی دیگر از دکان‌ها رفتیم و با عارفه سوزان صحبت کردیم. او به دلیل مسائل امنیتی حاضر به صحبت در مقابل دوربین ما نشد، اما توضیح داد: «من استاد یکی از پوهنتون‌های(دانشگاه) دولتی در کابل بودم. با بسته شدن درهای پوهنتون‌ها، مدت زیادی خانه‌نشین شدم و تنها در راهپیمایی‌هایی که برگزار می‌شد، شرکت می‌کردم. اما با بیکاری و مشکلات اقتصادی مواجه شدم و نمی‌خواستم به خواسته‌های طالبان هم تن بدهم.»

وی ادامه داد: «بنابراین، با کمک تعدادی از زنان، این بازار را ایجاد کردیم. از دو ماه پیش فعالیت خود را آغاز کرده‌ایم. مأموران امر به معروف بارها به بازار آمده‌اند و درباره پوشش ما مداخله کرده‌اند. اگر زنی پوشش مورد نظر آنان را نداشته باشد، با تحقیر و توهین روبه‌رو می‌شود. هدف اصلی آنان ایجاد ترس در میان ماست تا کار خود را ترک کنیم. اما زمانی که تصمیم به ایجاد این بازار گرفتیم، می‌دانستیم با سرکوب، تحقیر و حتی تهدید مواجه خواهیم شد. با این وجود، تسلیم نمی‌شویم و به کار خود ادامه می‌دهیم.»