تنورهای گلی: میراث ماندگار و منبع درآمد زنان غزه

در بحبوحه بحران‌های اقتصادی ناشی از حملات و تجاوزات مکرر به نوار غزه، اراده پولادین زنان فلسطینی بار دیگر حیات را به جریان انداخته و با احیای میراث مادران خود، سرسختانه در برابر تمامی موانع قد علم کرده‌اند.

رفیف اسلیم

غزه- امیره حسونه، فعال حقوق زنان، با هدف یاری رساندن به بانوان غزه، دست به ابتکاری ارزشمند زده و سه تنور گلی درست کرده است. این اقدام نه تنها فرصتی شغلی برای زنانی فراهم می‌آورد که به پخت نان مشغول خواهند شد، بلکه پروژه‌ای خیریه به شمار می‌رود که خانواده‌های آواره نیز از آن بهره‌مند می‌گردند.

زنان فلسطینی، به ویژه پس از دست دادن سرپرست خانوار و رها شدن در گرداب حملات بی‌امان یک سال و نیم اخیر، در تنگنای شدید مالی به سر می‌برند. در چنین شرایطی، امیره حسونه با راه‌اندازی این ابتکار، گامی مهم در جهت حمایت از آنان برداشته است. او با اشاره به بحران عمیق و رو به وخامت غزه، که هر روز با ممانعت نیروهای اسرائیلی از ورود مواد غذایی و کمک‌های اولیه تشدید می‌شود، این اقدام را حیاتی خواند.

وی خاطرنشان کرد که برای کمک به زنان و کودکان یتیم غزه، اقدام به ساخت سه تنور گلی نموده و مسئولیت اداره آن‌ها را به زنان سپرده است تا بدین وسیله، هرچند اندک، درآمدی کسب کرده و در عین حال، با توزیع رایگان نان، یاری‌رسان دیگر خانواده‌های ساکن اردوگاه باشند.

ایده ساخت تنور گلی برای زنان غزه تازگی ندارد. آن‌ها این سنت را از مادربزرگ‌های خود به یاد دارند، در گذشته نیز هنگامی که مردان به کشتزار می‌رفتند، زنان فلسطینی در طول روز با فراهم آوردن هیزم و روشن کردن آتش، به پخت نان و تهیه غذا می‌پرداختند. «مسخن»، غذایی متشکل از نان، روغن زیتون و تکه‌های مرغ، از جمله مشهورترین خوراکی‌هایی است که زنان در فصل برداشت آماده می‌کنند.

امیره حسونه با اشاره به تحولات قرن بیست و یکم توضیح داد که اگرچه زنان به تدریج به استفاده از فرهای برقی و گازی روی آورده بودند، اما حملات اخیر به غزه، آن‌ها را به دوران پیش از این تغییرات بازگردانده و سبب شده تا برای تسهیل امور زندگی، از جمله پخت نان و غذا و حتی گرم کردن آب و تهیه نوشیدنی، میراث مادربزرگ‌های خود را احیا کنند.

وی با بیان اینکه این ابتکار در حال حاضر شامل سه تنور می‌شود، ابراز امیدواری کرد که بتواند با گسترش آن به سایر اردوگاه‌های شهر محاصره شده، به ویژه با افزایش روزافزون تعداد آوارگان، دامنه خدمات خود را توسعه دهد. او همچنین یادآور شد که در صورت ادامه کمبود آرد و هیزم، ناگزیر خواهد بود برای تأمین مواد اولیه، مبلغی ناچیز از خانواده‌های آواره دریافت کند.

به باور امیره حسونه، این ابتکار با گرد هم آوردن ده‌ها زن در اطراف تنور برای تبادل گفتگو، موجب تقویت پیوندهای اجتماعی شده است. در حالی که شرایط ناشی از حملات، بافت اجتماعی را به دلیل جستجوی مداوم خانواده‌ها برای آب، هیزم و غذا دچار آسیب کرده بود، گسترش چنین اقداماتی می‌تواند به احیای این پیوندها، به ویژه پیوند مشترک ناشی از سختی‌های آوارگی، کمک کند.

 

 

صابرین عاشور، مادر شش فرزند، می‌گوید که پس از فوت همسرش و نبود هیچ منبع درآمد دیگری، برای تأمین معاش خانواده‌اش به کار در این مکان روی آورده است تا بتواند هرچند اندک، پولی به دست آورد. او با اشاره به اینکه این ابتکار علاوه بر کمک به زنان، ده‌ها خانواده در اردوگاه را نیز یاری رسانده است، از همکاری و همبستگی میان خانواده‌ها سخن گفت.

صابرین عاشور اذعان می‌کند که کار در شرایط، به ویژه در گرمای طاقت‌فرسا، دشوار و طاقت‌سوز است. دود ناشی از آن، مشکلات تنفسی متعددی ایجاد می‌کند که نیازمند داروهای نایاب است. علاوه بر این، خطر سوختگی و ابتلا به برخی بیماری‌های پوستی نیز وجود دارد. با این حال، او تلاش می‌کند تا حد امکان احتیاط کند و با احیای این سنت و تلاش برای اثبات حضور زن فلسطینی در سرزمین خود، از این میراث ارزشمند لذت ببرد.

 

 

در مقابل، سناء ابوعیسی معتقد است که ادامه زندگی به تنهایی و بدون سرپرست برای یک زن بسیار دشوار است، به ویژه آنکه سه فرزندش معنای نیاز مالی را درک نمی‌کنند و نمی‌توان این شرایط را برای آنان توضیح داد.

سناء ابوعیسی با تأکید بر اینکه زنان جهان در شرایطی شرافتمندانه زندگی می‌کنند، می‌گوید که او و فرزندانش تنها خواهان یک زندگی طبیعی هستند. اوضاع کنونی غزه به گونه‌ای است که حتی یک کیسه آرد سالم و بدون آفت وجود ندارد و هیزم نیز به دلیل ممانعت نیروهای اسرائیلی از ورود کمک‌ها، در حال اتمام است. او از زنان جهان خواست تا برای حمایت از خواهران فلسطینی خود به پا خیزند و آن‌ان را از قحطی قریب‌الوقوع نجات دهند.