بریوان شاهو

مرکز خبر - سختی زندگی به دلیل تشدید جنگ و قدرت‌نمایی دولت‌ها به‌منظور حفظ منافع خود در منطقه خاورمیانه و به‌ویژه کوردستان، به شکلی غیرقابل تحمل تبدیل شده است. جامعه‌ای که در میان این بحران‌ها قرار دارد، تحت تأثیر خشونت‌های فزاینده قرار گرفته است و زنان در این وضعیت، بیشترین آسیب را دیده‌اند.

این وضعیت بحرانی در عراق و اقلیم کوردستان به دلیل اشغالگری کشورها، به‌ویژه دولت ترکیه، بیشتر شده و دولت‌های اقلیم کوردستان نیز به‌جای تلاش برای حل بحران، خود را بخشی از این اشغالگری‌ها قرار داده‌اند و در کنار کسانی که از حکومت و آزادی‌های فردی ناراضی هستند، وارد درگیری با دشمنان و اشغالگران می‌شوند و این منجر به تشدید حملات و خشونت‌ها می‌شود.

در این چارچوب، چند زن مبارز که تمام تلاش‌شان این بود که دستاوردهای مبارزات زنان را حفظ کنند و ذهنیت مردانه‌ای که در راستای نقش زنان پیشرو ایجاد مانع می نمایند، از سوی دولت اشغالگر ترکیه ترور می‌شوند.

نمونه‌ای از این زنان مبارز، فریال سلیمان خالد با نام مستعار زلال زاگرس، در ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳ در شهر کرکوک توسط دولت ترکیه ترور شد. همچنین دو خبرنگار زن، گلستان تارا و هیرو به‌هاالدین، که در تاریخ ۲۳ اوت در مسیر جاده سیدصادق در مرز سلیمانیه توسط دولت ترکیه هدف حمله و ترور قرار گرفتند، از زنانی بودند که در راستای آزادی و حفظ حقوق زنان جان خود را از دست دادند.

همچنین استاد دانشگاه جهان تَها، پس از نقد به حکومت در یک برنامه تلویزیونی، در شب ۲۶ دسامبر ۲۰۲۳ در شرایطی که گمان می‌رود به‌دلیل درگیری با نیروهای دولتی کشته شد، و خانواده‌اش همچنان بر روی این رویداد حساسیت دارند. استاد جهان تَها توسط حکومت کوردی در اقلیم کوردستان ترور شد.

هرچند هدف این حملات، سرکوب و خفه کردن صدای آزاد بود، اما در نخستین ساعات بعد از این حملات، ناراضی‌ها و فعالان کورد همچنان از این اقدامات به‌عنوان خیانت و اشغالگری در کوردستان یاد می‌کنند و اعلام می‌کنند که نمی‌توانند صدای آزاد، قلم آزاد و اراده آزاد خود را خاموش کنند. این اقدامات منجر به بروز نارضایتی‌هایی در سطح بین‌المللی می‌شود که پیامدهای آن در سطح جهانی ادامه خواهد داشت.

 

خشونت و تمامی اشکال آن

بدون شک خشونت علیه زنان یک روند تاریخی پرقدرت و سیستماتیک دارد و در زمانی که ذهنیت حاکمیت در جامعه به اوج خود می‌رسد، به طور خاص در شرایط خاص آن زمان، این روند نمایان‌تر شده است.

به دلیل اینکه ذهنیت حاکمیت به‌طور کامل بر همه جوامع تسلط یافته است، می‌توان گفت خشونت به یک پدیده جهانی تبدیل شده و زنان در هر مکان و زمانی تحت سلطه این ذهنیت قرار دارند و تحت فشارهای آن قرار می‌گیرند.

اقلیم کوردستان و عراق یکی از مناطقی هستند که هر ساله آمار قابل توجهی از خشونت علیه زنان ثبت می‌شود. در این خصوص، در تاریخ ۱۳ تیر ۱۴۰۳، یک گزارش از سوی سازمان بین‌المللی منتشر شد. در این گزارش انتقاداتی از مسئولان اقلیم کوردستان مطرح شده است که نشان می‌دهد آنها در مقابله با جنایات و خشونت هایی که در خانواده علیه زنان اعمال می‌شود، اقدامی بنیادین انجام نداده‌اند. این مسئولان به جای انجام اقداماتی برای اصلاح وضعیت، به بخشی از اشغالگری‌های دولت ترکیه تبدیل شده‌اند و در کنار مخالفان حکومت و مدافعان آزادی، درگیر جنگ و خشونت با دشمنان و اشغالگران هستند.

در گزارش آمده است که تنها در چهار ماه ابتدایی سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۳ هزار و ۸۰۰ مورد خشونت خانوادگی علیه زنان در اقلیم کوردستان و عراق ثبت شده که ۷۳ درصد این موارد مربوط به خشونت علیه زنان بوده است.

همچنین در چهارمین ارزیابی گزارش جهانی برای (زنان، صلح و امنیت) برای سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴، که در تاریخ ۱۲ دسامبر امسال منتشر شد، طبق ۱۳ شاخص ارزیابی وضعیت زنان در ۱۷۷ کشور، افغانستان در انتهای این رتبه‌بندی قرار گرفت و عراق در رتبه هشتم پایین‌تر از افغانستان و در جایگاه ۱۶۸ قرار گرفت.

این ارزیابی به ۱۳ شاخص تقسیم‌بندی شده است، که اولین آنها مشارکت زنان در عرصه‌های اجتماعی است مانند (تأسیس، دارایی، استفاده از موبایل، آمادگی زنان در پارلمان)، دومین شاخص مربوط به عدالت و حقوق است مانند (نبود حقوق قانونی، دسترسی به عدالت، مرگ مادران، تمایل به داشتن فرزند پسر)، سومین شاخص نیز مربوط به خشونت از سوی همسران، تهدیدات سلامت اجتماعی، خشونت سیاسی علیه زنان و برخوردهای نامناسب با حقوق آنان است.

 

مطابق با تحقیقات، در کشورهای با وضعیت نامناسب، از هر ۵ زن، یک نفر با خشونت خانوادگی مواجه است، همچنین از هر ۱۰ زن، ۶ نفر با بحران‌های زندگی روبه‌رو می‌شوند و در هر ۱۰۰ هزار زایمان، ۵۴۰ زن به دلیل کمبود امکانات بهداشتی جان خود را از دست می‌دهند.

همچنین، بر اساس آماری که توسط مقامات عمومی برای مبارزه با خشونت علیه زنان و خانواده‌ها در اقلیم کوردستان منتشر شده، در بازه زمانی بین ۲۳ دسامبر ۲۰۲۳ تا ۲۲ مارس ۲۰۲۴ در استان هولیر ۲۶۸ مورد، در استان دهوک ۲۸۷ مورد و در استان سلیمانیه ۲۳۶ مورد از انواع خشونت‌های خانگی ثبت شده است. در استان حلبچه هیچ موردی از خشونت خانگی ثبت نشده است.

ذهنیت حاکمیت مردسالار همچنان از سیستمی حمایت می‌کند که جامعه را تحت کنترل خود دارد و حقوق حفاظت از افراد، به ویژه زنان، به شدت نقض شده است. این وضعیت باعث شده که زنان نتوانند در برابر حملات و خشونت‌های مشابه که از سوی همان ذهنیت به آنها تحمیل می‌شود، از خود دفاع کنند و در نتیجه همچنان با قتل، آزار و سوزاندن روبه‌رو می‌شوند.

در خصوص افزایش موارد قتل زنان، مقامات مسئول آمار واقعی را منتشر نمی‌کنند و از پوشش اطلاعات واقعی خودداری می‌کنند تا تنها برای جامعه پیام‌های صلح‌آمیز ارسال کنند. اما زنان به طور روزانه با خشونت‌های مختلف روبه‌رو هستند و کشته می‌شوند. بر اساس آمار منتشر شده از سوی آژانس نوژنها، در هفت ماه ابتدایی سال ۲۰۲۴، قتل و از دست دادن زندگی زنان به ۳۳ مورد رسید، که این موارد جدا از مواردی هستند که در داخل خانواده‌ها پنهان می‌شوند یا در سایه آرامش در جوامع عشایری نادیده گرفته می‌شوند.

نمونه‌ای از زنانی که توسط مردان خانواده خود کشته شدند، آوان جزای ۱۷ ساله است که پس از درگیری با خانواده‌اش، در روز ۱۶ تیرماه پس از ضرب و شتم به دست همسرش، در خانه به آتش کشیده شد. پس از شش روز بستری بودن در بیمارستان و به دلیل شدت سوختگی‌هایش، در تاریخ ۲۲ تیرماه جان خود را از دست داد.

 

بر اساس گزارش رسمی، در بخش پزشکی بیمارستان‌های استان‌های عراق، در شش ماه اول سال جاری، ۴۲۱ نفر قربانی خشونت‌های جنسی و آزارهای جنسی شده‌اند. از این تعداد، ۳۲۷ نفر از طریق تجاوز جنسی و ۹۴ نفر از طریق خشونت‌های جنسی به روش‌های دیگر مورد آزار قرار گرفته‌اند.

بیشترین میزان خشونت خانوادگی در بغداد، پایتخت عراق ثبت شده است که میزان آن ۳۱٪ بوده و پس از آن استان صلاح‌الدین با ۵٪ قرار دارد. همچنین، در این گزارش ذکر شده که زنان بیشتر از مردان قربانی خشونت‌های خانوادگی می‌شوند، به طوری که ۷۳٪ از کسانی که هدف خشونت‌های خانوادگی قرار گرفته‌اند، زنان بوده‌اند. در حالی که ۲۷٪ از مردان نیز قربانی خشونت‌های خانوادگی شده‌اند. رایج‌ترین نوع خشونت خانوادگی در عراق، خشونت جسمی بوده است که ۴۶٪ از موارد را شامل می‌شود، در حالی که خشونت جنسی ۱۶٪ از موارد را تشکیل می‌دهد.

گزارش دیگری که از سوی سازمان‌های بین‌المللی منتشر شده است، به وضعیت زنان در اقلیم کوردستان و به‌ویژه زنانی که از خشونت‌های خانگی جان سالم به در برده‌اند اشاره می‌کند. این زنان پس از رهایی از خشونت‌های خانوادگی، همچنان در شرایط ترسناک زندگی می‌کنند و به گفته این گزارش، بسیاری از این زنان پس از ثبت شکایت‌های خود در سیستم قضائی، دوباره تحت تهدید و اذیت قرار می‌گیرند. این زنان معمولاً پس از مراجعه به دادگاه و ثبت شکایات، دوباره با خشونت‌های بیشتر از سوی همسران یا خانواده‌های خود روبه‌رو می‌شوند.

در این گزارش همچنین آماری از وزارت کشور دولت فدرال عراق ذکر شده که نشان می‌دهد در حدود ۱۴ هزار پرونده خشونت خانوادگی از ابتدای سال جاری در سراسر عراق، از جمله اقلیم کوردستان ثبت شده است. با این حال، بیشتر این پرونده‌ها به دلیل نبود اقدامات جدی قضائی و حقوقی یا به علت اعمال فشارهای خانوادگی، بدون پیگیری یا حل‌وفصل باقی مانده‌اند. تنها حدود ۱۰۰ پرونده به مجازات قانونی رسیدند، در حالی که نزدیک به سه هزار نفر با ضمانت آزاد شده‌اند و حدود چهار هزار و ۵۰۰ پرونده با صلح‌های عشایری خاتمه یافته‌اند.

بر اساس آمارهای دادگاه‌های مناطق رسافه و کرخ در بغداد، پایتخت عراق، که در مورد موارد خودکشی خانوادگی در شش ماهه اول سال ۲۰۲۴ منتشر شده است، نزدیک به ۹۱ مورد خودکشی خانوادگی ثبت شده که بیشتر آن‌ها زنان بوده‌اند. از این تعداد، ۳۶ مورد در دادگاه کرخ و ۵۵ مورد دیگر در دادگاه رسافه ثبت شده است.

همچنین طبق گزارش‌های مقامات دادگاهی این دو دادگاه، یکی از دلایل اصلی خودکشی‌ها، مشکلات جنسی به‌ویژه در میان زنان بوده که از طریق رسانه‌های اجتماعی با سرعت زیادی منتشر شده و به تهدیدی بزرگ برای امنیت اجتماعی جامعه عراقی تبدیل شده است. سازمان‌های مدنی نیز درخواست کرده‌اند که راهکارهایی برای مقابله با این بحران اتخاذ شود.

یکی دیگر از مشکلات اجتماعی عراق و اقلیم کوردستان، افزایش نرخ طلاق است که به دلایلی مانند ازدواج‌های زودهنگام، شرایط بد اقتصادی، خشونت‌های خانوادگی، ناآگاهی و کمبود آموزش، به‌ویژه در خانواده‌هایی با تعداد زیاد فرزند، رخ می‌دهد. به‌طور خاص در چهار ماه اول سال ۲۰۲۴، بیش از ۲۶ هزار و ۹۸۵ مورد طلاق در سراسر عراق ثبت شده است.

طبق اظهارات فاضل غراوی، رئیس مرکز استراتژی حقوق بشر عراق، در ماه‌های اول سال ۲۰۲۴، ۷ هزار و ۴۵۳ مورد طلاق در ماه ژانویه، ۶ هزار و ۳۲۴ مورد در فوریه، ۶ هزار و ۲۲۲ مورد در مارس و ۱۵ هزار و ۹۸۲ مورد تا ماه ژوئن در مجموع در عراق ثبت شده است.

براساس آمارهای مرکز خبری نوژنها، تعداد طلاق‌ها در اقلیم کوردستان در ماه‌های ژوئن و ژوئیه به ۱۴ هزار و ۳۱۲ مورد رسید. بیشترین موارد طلاق در شهر هولیر (۵,۸۵۷ مورد) و سلیمانیه (۵,۴۳۸ مورد) ثبت شده است. در کرمیان ۸۵۳ مورد و در دهوک ۲,۱۶۴ مورد گزارش شده است. همچنین طبق آمارهای ویژه، از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳، تعداد طلاق‌ها در اقلیم کوردستان بیش از ۱۰ درصد افزایش یافته است و در این مدت، ۹۶ هزار و ۴۴ خانواده در دادگاه‌های اقلیم کوردستان از هم جدا شده‌اند.

 

خشونت خانگی علیه زنان

یکی دیگر از جنایات و خشونت‌هایی که علیه زنان انجام می‌شود، پدیده خشونت خانگی است که همواره همچون بمب ساعتی تهدیدی برای زنان به شمار می‌آید و این پدیده به عنوان نوعی خشونت و جرم ضد بشری شناخته می‌شود.

با وجود تلاش‌های مداوم برای کاهش خشونت خانگی، اما همواره ترس از تکرار این جنایات وجود دارد. به‌گزارش صندوق جمعیت سازمان ملل متحد که در سال ۲۰۲۴ منتشر شده است، بیش از ۲۳۰ میلیون زن در سراسر جهان مورد خشونت قرار گرفته‌اند. طبق آمارها، در آفریقا ۱۴۴ میلیون مورد، در آسیا ۸۰ میلیون و ۶ میلیون مورد نیز در خاورمیانه ثبت شده است. عراق در رتبه ۲۵ جهان و در کشورهای عربی در رتبه ۷  قرار دارد.

 

مشارکت زنان در سیاست و پارلمان

با وجود اینکه سیستم سیاسی عراق به دموکراسی تغییر کرده است و در چند سال اخیر وعده‌هایی برای بهبود وضعیت زنان داده شده، زنان فعال در سیاست هنوز شاهد هیچ پیشرفت جدی در اجرای این وعده‌ها نیستند و حتی حضور زنان در پارلمان و تصدی پست‌های حکومتی به سطح خواسته‌های زنان نرسیده است.

این امر پس از ورود تدریجی زنان به عرصه‌های حکومتی از سال ۲۰۰۳ به‌وجود آمده، اگرچه در قانون اساسی عراق ۲۵ درصد از پست‌های وزارتی و کرسی‌های پارلمانی برای زنان اختصاص یافته است.

اولین دولت موقت عراق که در سال ۲۰۰۴ تشکیل شد و برای یک سال فعالیت کرد، شامل شش وزیر زن بود، اما در حال حاضر در دولت فعلی سودان تنها سه وزیر زن وجود دارند، به‌طوری که سهم وزیران زن در دولت کنونی تنها ۱۳ درصد است.

این وضعیت تأثیر منفی بر اقلیم کوردستان نیز گذاشته است و زنان همچنان آن را یک مسئله اجتماعی می‌بینند نه یک مسئله سیاسی و در پنج دوره گذشته پارلمانی اقلیم کوردستان تنها یک زن به عنوان رئیس پارلمان انتخاب شده است.

همچنین مشارکت زنان در پارلمان هنوز در مرحله‌ای محدود باقی مانده است و باید تلاش‌ها برای افزایش سهم زنان در پارلمان به حداقل ۳۰ درصد ادامه یابد.

هرچند که رهبران سیاسی گاهی از دموکراسی و دفاع از حقوق و آزادی‌های فردی سخن می‌گویند، اما نتواسته‌اند تغییرات ملموسی در سطح مشارکت زنان در عرصه سیاسی ایجاد کنند. به‌عنوان مثال، در انتخابات پارلمان اقلیم کوردستان، به‌دلیل سلطه سیستم‌های حکومتی و حزبی، زنان نتوانسته‌اند جایگاه واقعی خود را در پرتو مسائل زنان و حقوق آن‌ها پیدا کنند و حتی نتوانسته‌اند با رای‌گیری به پارلمان راه یابند.

 

بررسی وضعیت زنان در عراق و اقلیم کوردستان

بر اساس آمارهای موجود در این گزارش که وضعیت اجتماعی و به‌ویژه وضعیت زنان در سال جاری را مورد بررسی قرار داده است، زنان در عراق و اقلیم کوردستان در تمامی حوزه‌ها با چالش‌ها و محدودیت‌های زیادی روبه‌رو هستند و دولت‌ها هم‌چنان در برابر قوانین قدیمی که به حقوق زنان توجهی ندارند، به‌طور جدی عمل نمی‌کنند. این قوانین باعث می‌شوند که روزانه زنان قربانی خشونت شوند.

رهبران سیاسی در عراق و اقلیم کوردستان در یک سو به برگزاری کنفرانس‌هایی برای مقابله با خشونت علیه زنان می‌پردازند و در سوی دیگر از پارلمان خواسته‌اند که قوانین ناعادلانه‌ای علیه زنان را تصویب کنند.

در همین راستا، در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۴، پیشنهاد تصویب قانون احوال شخصیه شماره ۱۸۸ سال ۱۹۵۹ از سوی نماینده مجلس رایید مالیچی، نماینده مستقل پارلمان عراق مطرح شد. این قانون همچنان از حمایت قوی گروه‌های شیعه برخوردار است و بر اساس ماده ۴۱ قانون اساسی، حقوق آزادی‌های شخصی برای عراقی‌ها در چارچوب مذهب و باورهای فردی آن‌ها محدود می‌شود.

فعالان حقوق بشری و جامعه‌شناسان هشدار داده‌اند که تصویب این قانون، به‌ویژه در مورد ازدواج کودکان (۹ سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران) و حقوق مادران در نگهداری فرزندان، باعث بحران‌های اجتماعی بیشتری خواهد شد. این قوانین به جای اصلاحات، به جامعه فشار وارد کرده و موجب فروپاشی نظام قضائی و اجتماعی می‌شود.

تصویب چنین قوانینی زمینه‌ساز رشد افراطی‌گری مذهبی خواهد شد و به‌طور مستقیم به تضعیف حقوق بشر و حقوق زنان در جامعه منجر می‌شود. این مسائل به‌ویژه در اقلیم کوردستان که طی سال‌های اخیر شاهد تلاش‌هایی برای بهبود وضعیت زنان بوده است، تأثیر منفی خواهد گذاشت و ممکن است منجر به کاهش دستاوردهای اجتماعی و سیاسی زنان در این منطقه گردد.

در همین حال، سازمان‌های حقوق بشری و فعالان مدنی در بغداد در اوایل امسال، اقدام به برگزاری کنگره‌ای برای اعتراض به این قانون کرده‌اند و خواهان توقف تصویب آن شدند.

 

مقابله با تهدیدات علیه زنان در عراق و اقلیم کوردستان

این پیمان‌ها در سطح عراق با هدف رد پیشنهاد اصلاح قانون احوال شخصیه در حال اجر هستند، که موجب افزایش نگرانی‌ها در مورد تأثیرات منفی آن بر وضعیت زنان و کودکان در عراق و اقلیم کوردستان می‌شود. در اقلیم کوردستان، سازمان‌های زنان با مشارکت در کنفرانس‌ها، سمینارها و نشست‌های خبری به مخالفت با تغییرات پیشنهادی این قانون پرداخته‌اند. این تغییرات به‌ویژه بر روی حقوق کودکان ۹ ساله و زنان تأثیر منفی خواهد گذاشت و می‌تواند منجر به تضعیف حقوق و آزادی‌های آنان شود.

نزدیک به ۶۲ هزار عراقی در نظرسنجی‌ها شرکت کردند که عمدتاً از طریق اینترنت انجام شد و ۷۳.۲% از آنها مخالفت خود را با این تغییرات نشان دادند. بنابراین، پارلمان اروپا خواستار لغو این پیشنهاد از سوی پارلمان عراق شد.

علی‌رغم مخالفت‌ها با اصلاحات قانون احوال شخصیه شماره ۱۸۸ سال ۱۹۵۹ عراق، در تاریخ ۴ آوریل ۲۰۲۴، پارلمان عراق اولین بررسی این اصلاحات را انجام داد و در تاریخ ۱۶ سپتامبر همان سال، بررسی دومین مرحله از آن صورت گرفت. انتظار می‌رود سومین بررسی این اصلاحات در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴ انجام شود. این فرآیند به‌دلیل تنش‌های موجود بین نمایندگان کورد و سنی در پارلمان عراق، در حال تعلیق باقی مانده است.

در کنار تلاش‌های سیاسی برای مقابله با خشونت علیه زنان، آنچه که بیشترین نگرانی را ایجاد کرده، بحران‌های اجتماعی و سیاسی است که در نتیجه این تغییرات قانونی به وجود خواهد آمد. زنان همچنان به‌عنوان اولین قربانیان خشونت‌های اجتماعی، فرهنگی و مذهبی شناخته می‌شوند.

در اقلیم کوردستان نیز، با وجود برخی اقدامات مثبت از سوی سازمان‌های زنان، تهدیدات و تروریسم علیه زنان فعال در عرصه‌های مختلف همچنان ادامه دارد. یکی از نمونه‌های بارز این موضوع، ترور فریال سلیمان در تاریخ ۱۸ ژانویه در کرکوک توسط نیروهای دولتی ترکیه است که واکنش‌های شدیدی از سوی فعالان حقوق بشر و گروه‌های سیاسی کورد را برانگیخت. این گروه‌ها از تمامی زنان خواسته‌اند که برای مقابله با تروریسم و خشونت‌ها در کنار یکدیگر متحد شوند و خواستار محاکمه عاملان این جنایت‌ها هستند.

 

فعالیت‌های سازمان‌های زنان کورد در مقابله با تهدیدات علیه حقوق زنان و کودکان در عراق و اقلیم کوردستان

در تاریخ ۲۸ مه ۲۰۲۴، سازمان زنان آزاد کوردستان (رژاک) در شهر سلیمانیه پانلی تحت عنوان «تأثیر خشونت‌های جنسیتی بر روانشناسی مادران و کودکان» برگزار کرد. این نشست بخشی از تلاش‌های سازمان برای افزایش آگاهی عمومی در مورد مشکلات روانی ناشی از خشونت‌های جنسیتی و تأثیرات منفی آن بر زنان و کودکان بود.

در راستای مبارزه با اصلاحات قانونی در عراق، در تاریخ ۱ سپتامبر ۲۰۲۴، کمپین اتحاد زنان یک سمینار با موضوع «مخالفت با اصلاح قانون احوال شخصیه عراق و تأثیر آن بر زنان» در مرکز اصلی سازمان زنان آزاد کوردستان (رژاک) در سلیمانیه برگزار کرد. این سمینار با مشارکت فعالین حقوق بشر، وکلای حقوق زنان و محققان، در پی نقد و بررسی تأثیرات منفی این اصلاحات بر حقوق زنان و کودکان بود.

در تاریخ ۲۴ آگوست ۲۰۲۴، صدها نفر از زنان روزنامه‌نگار، فعالان حقوق بشر و رسانه‌ها در پارک آزادی سلیمانیه گرد هم آمدند تا با یادبود دو روزنامه‌نگار کشته‌شده، گولستان تارا و هیرو بهاالدین، که در حمله‌ای تروریستی توسط دولت ترکیه در ۲۳ آگوست ۲۰۲۴ در منطقه سیدصادق سلیمانیه کشته شدند، همبستگی خود را نشان دهند. این تجمع همراه با مراسمی در تاریخ ۲۹ آگوست ۲۰۲۴ در سلیمانیه، با قرار دادن تاج گل بر روی یادبود گولستان تارا و گرامی‌داشت یاد دو خبرنگار دیگر برگزار شد.

در نهایت، در تاریخ ۲۵ آگوست ۲۰۲۴، سومین کنفرانس زنان عراق تحت عنوان «با همکاری هم در مقابله با سرکوب زنان، صدای خود را حفظ کنیم» با حضور فعالین زن و نمایندگان گروه‌های فرهنگی و حقوق بشری از اقلیم کوردستان و عراق، در قصر سردر بغداد برگزار شد. این کنفرانس به ویژه در یادبود فرمان ۳ آگوست ۲۰۱۴ در مورد حقوق زنان ایزدی و مشارکت آنان در مبارزات اجتماعی و سیاسی عراق و اقلیم کوردستان بود.

 

آسیب‌ها و مشکلات ناشی از مهاجرت اجباری و خشونت علیه زنان در اقلیم کوردستان

در مقابل قتل و آتش زدن زنان در اقلیم کوردستان، پیشگامان زنان این منطقه در بیانیه‌ای عمومی واکنش نشان داده و اعتراض خود را نسبت به خشونت‌های جنسی اعلام کردند. در این بیانیه آمده است: «هنگامی که حرمت انسانی و اجتماعی زنان به خطر می‌افتد، این زنان هستند که از زندگی خود محروم می‌شوند و به سرنوشت غم‌انگیز مبتلا می‌گردند.»

این پیشگامی در واکنش به خشونت‌ها و سوزاندن زنان در کوردستان در پاسخ به تلاش‌های دولت ترکیه برای تحمیل فشار بر فرهنگ و هویت کوردها، بر اهمیت حفظ هویت فرهنگی و اجتماعی کوردها تأکید کرده و اعلام کردند که از سرکوب فرهنگ کوردستان جلوگیری خواهند کرد و به مقابله با سیاست‌های خارجی که در جهت تخریب هویت کوردها است، خواهند ایستاد.

 

مهاجرت اجباری و خطرات آن برای زنان و کودکان

در پی سیاست‌های اشتباه دولت عراق و اقلیم کوردستان و همچنین بحران‌های سیاسی و امنیتی ناشی از تجاوزات خارجی، مانند عملیات‌های نظامی ترکیه، هزاران نفر از مردم عراق و اقلیم کوردستان در تلاش برای یافتن زندگی بهتر، راهی کشورهای اروپایی می‌شوند. بسیاری از این مهاجران، به ویژه جوانان و خانواده‌ها، به مسیرهای دشوار و خطرناک در دریاها و جنگل‌ها روی می‌آورند. با این حال، شرایط سخت این مسیرها و خطرات موجود در این راه‌ها باعث مرگ بسیاری از آنها می‌شود.

در تاریخ ۲۷ تیر ۱۴۰۳، یک گروه ۷۵ نفره از پناهندگان که تعدادی از آنها کرد بودند، در سواحل ایتالیا غرق شدند و بیش از ۶۰ نفر از آنها جان خود را از دست دادند.

بر اساس آمارهای سازمان‌های مرتبط با پناهندگان، بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴، بیش از ۷۵۰ هزار نفر از اقلیم کوردستان و عراق به دلیل ترس از مسیرهای مهاجرتی خطرناک، شرایط دشوار در دریا و مرگ‌های ناشی از آن و همچنین شکنجه‌ها و برخوردهای خشونت‌آمیز با زنان در مرزها، مجبور به مهاجرت شده‌اند.

در چهار ماه ابتدایی سال ۲۰۲۴، ۱۰,۵۰۰ نفر از اقلیم کوردستان به مهاجرت پرداخته‌اند که در این بین، ۲۲ نفر جان خود را از دست داده‌اند. همچنین ۱۲ نفر از این پناهجویان بدون سرپناه و در معرض انواع خشونت‌ها قرار دارند، به ویژه زنان که از این بحران‌ها بیشترین آسیب را می‌بینند و قربانی شرایط آوارگی و مهاجرت می‌شوند.