پرتوهای ماندگار پروژه‌ی آزادی زن: زهرا، هبون و مادر امینه – ۱
زهرا برکل، هبون مله خلیل و امینه ویسی، سه زن توانمند که با همت و پیکار خود، نقشی تأثیرگذار در به ثمر رساندن «مانیفست آزادی زن»، اثر رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان، ایفا کردند.
برچم جودی
کوبانی – در قرن بیست و یکم، زنان کورد با پذیرش رسالتی تاریخی، پیشگام تحقق پروژه‌هایی برای آزادی زن و جامعه شدند که رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان، آن‌ها را ترسیم کرده بود. آنان علی‌رغم تحمل هزینه‌های گزاف، قتل‌عام‌های هولناک و هجمه‌های بی‌وقفه‌ی ذهنیت «دولت-ملت»، توانستند پروژه‌ی آزادی زن را به سرانجام رسانده و آن را در عمل محقق سازند.
عبدالله اوجالان شالوده‌ها را بنا نهاد و زنان آن را به کمال رساندند
رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان، در ایدئولوژی‌اش جهانی آزاد، دموکراتیک، برابر و اکولوژیک را آرمان خود قرار داده و برای آن، پروژه‌هایی راهگشا ارائه می‌کند. او زن را محور این راه‌حل می‌داند و معتقد است که «زندگی با زن متحول می‌شود.» از این رو، عبدالله اوجالان «آزادی زن» را پروژه‌ی بنیادین خود قرار داد. او که خود قربانی توطئه‌ای بین‌المللی است و ۲۷ سال گذشته را در زندان امرالی سپری کرده، می‌گوید: «زمانی که به جزیره‌ی امرالی تبعید شدم، گفتم که پروژه‌ی من در باب زنان، نیمه‌تمام مانده است.»
این سخنان عبدالله اوجالان، چشم‌اندازی بود که به زنان نشان داد تا خود، سرنوشت این پروژه را رقم زنند. با الهام از همین دیدگاه، زنان روژاوای کوردستان در ۱۹ ژوئیه‌ی ۲۰۱۲، انقلاب آزادی زن، جامعه و خلق‌ها را کلید زدند و اصول و مدل‌های اوجالان را سرلوحه‌ی مبارزات خود قرار دادند. در خلال ۱۳ سال انقلاب، با درخشش فلسفه‌ی «ژن، ژیان، آزادی»، «ایدئولوژی رهایی زن» و «پیمان اجتماعی زنان»، آنان گامی بلند به سوی برپایی «کنفدرالیسم زنان» برداشتند و الهام‌بخش زنان سایر خلق‌ها شدند. بدین ترتیب، زنان در سراسر کوردستان و جهان، در حرکتی جمعی و همبسته، این پروژه را به کمال رساندند.
پروژه به سرانجام رسیده و اکنون زمان تحقق آن است
عبدالله اوجالان در ستایش این مبارزات گفت: «از کودکی کوشیده‌ام بهترین دوست و رفیق زنان باشم. جستجوی من برای زن آزاد را حتی در رابطه‌ام با مادرم نیز می‌توان دید. من به رؤیاهای کودکی‌ام وفادار ماندم، بر آن اساس زیستم و مبارزه‌ی آزادی زن را بنیان نهادم. پروژه‌ی من درباره‌ی زنان، نیمه‌تمام بود، اما امروز به سرانجام رسیده و تنها اجرای آن باقی است. مبارزه‌ی آزادی زن، میراثی گران‌بها آفریده است. این میراث حاصل خون هزاران شهید بوده و ارزشی جاودان خلق کرده است.»
تأمل در این سخنان، بی‌درنگ یاد و خاطره‌ی زنانی را زنده می‌کند که با جان و دل، پرتوی از این پروژه شدند. سه زن از قلب انقلاب، کوبانی، که با شهادتشان در قتل‌عام «حلنج»، نقشی ماندگار در تکمیل این پروژه ایفا کردند و میراثی پرشکوه بر جای گذاشتند.
حمله‌ی ۲۳ ژوئن ۲۰۲۰؛ تلاشی از سوی نظام «مرد-دولت» برای نابودی پروژه‌ی زن
دولت ترکیه، در شمال و شرق سوریه، بیش از هر نیروی دیگری با روش‌های گوناگون به انقلاب زنان و خلق‌ها تاخته است. در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۰، این دولت با به‌کارگیری شیوه‌ای جدید، برای اولین بار از پهپادهای تهاجمی برای حمله به مناطق مسکونی استفاده کرد. در این روز، خانه‌ی یک خانواده‌ی میهن‌دوست در روستای «حلنج»، واقع در شرق کوبانی، هدف بمباران پهپادی قرار گرفت. این حمله که قتل‌عامی علیه سازمان زنان بود، به شهادت زهرا برکل (عضو کوردیناسیون کنگره ستار)، هبون مله خلیل (مدیر کنگره ستار در شهرک شیران)، و امینه ویسی (صاحب‌خانه و مادر یکی از اعضای کوردیناسیون) انجامید.
هدف قرار دادن پیشگامان پروژه‌ی آزادی زن در کانون انقلاب، پیامی آشکار از سوی دولت ترکیه و نظام‌های «مرد-دولت» بود. در ادامه‌ی این سیاست، دولت ترکیه طی پنج سال اخیر، ده‌ها مبارز دیگر را در عرصه‌های گوناگون انقلاب آماج حملات خود قرار داده است.
اراده‌ی زنان بر حملات ددمنشانه پیروز شد
قتل‌عام حلنج، تنها یکی از رشته‌حملات علیه زنان پیشگام بود. دولت ترکیه عامدانه فعال‌ترین و تأثیرگذارترین زنان را هدف می‌گرفت، به این خیال که با ایجاد رعب و وحشت، اراده‌ی آنان را در هم شکسته و وادار به عقب‌نشینی از پروژه‌ی خود کند. اما زنان آگاه، هر بار پاسخی کوبنده‌تر دادند. آنان بر پیکر رفقایشان، با فریاد و هلهله، این پیام را سر دادند که: «ما از مرگ بزرگ‌تریم؛ ژن، ژیان، آزادی؛ مقاومت زندگی است.» با همین ایمان بود که زنان تمامی موانع را از سر راه برداشتند و پیروزی پروژه‌ی خود را به اثبات رساندند.
زهرا برکل؛ نامی که تا ابد بر زبان‌ها خواهد ماند
زهرا برکل، زاده‌ی ۱۹۸۷ در روستای «برخ‌باتان» کوبانی، در خانواده‌ای میهن‌دوست رشد یافت و تحصیلات خود را تا مقطع حقوق در دانشگاه حلب ادامه داد. او با شخصیتی فروتن، مسئولیت‌پذیر و منضبط، به اصول زندگی کمونال و جمعی عمیقاً پایبند بود. مسیر مبارزاتی او سرشار از خدمات ماندگار است: از بنیان‌گذاری «خانه‌ی زن» در سال ۲۰۱۲ و سازماندهی زنان در سال ۲۰۱۴ گرفته تا عضویت در «مجلس عدالت» و رسیدن به مقام «ریاست مشترک» شهرداری خلق کوبانی در سال ۲۰۱۷. آخرین مسئولیت او، عضویت در کوردیناسیون «کنگره ستار» بود. زهرا تمام زندگی خود را وقف آزادی زن و سربلندی انقلاب کرد و به نمادی الهام‌بخش بدل شد.
هبون مله خلیل؛ ۲۱ سال تلاش برای پیروزی آزادی
هبون کوبانی (بدیعه مله خلیل)، مبارز و انقلابی زاده‌ی ۱۹۸۱ در روستای حلنج، با آگاهی عمیق از وضعیت خلق کورد و زنان، مسیر مبارزه را برگزید. او پس از توطئه‌ی بین‌المللی علیه رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان در سال ۱۹۹۹، به صفوف جنبش آزادی کوردستان پیوست. هبون ۲۱ سال از عمر خود را وقف انقلاب کرد، در صفوف نخست انقلاب ۱۹ ژوئیه جای گرفت و به‌عنوان فرمانده، نقشی کلیدی در مقاومت تاریخی کوبانی علیه داعش ایفا کرد.
این مبارز خستگی‌ناپذیز، حتی با وجود ابتلا به بیماری سرطان، لحظه‌ای از تلاش برای آزادی زنان سرزمینش باز نایستاد و تا آخرین نفس در سنگر مبارزه باقی ماند.
امینه ویسی؛ مادر میهن‌دوست
امینه ویسی، مادر میهن‌دوستی که خانه‌اش در این حمله بمباران شد، خود مبارزی دیرین بود. خانه‌ی او از دهه‌ی ۹۰ میلادی، پناهگاه و کانون فعالیت‌های جنبش آزادی بود. این مادر ۵۶ ساله، که دخترش مزگین خلیل نیز در کنگره ستار فعالیت داشت، فرزندانش را با ارزش‌های ملی و آرمان آزادی پرورش داده بود. محبت و مهمان‌نوازی او شامل حال تمام مبارزان جنبش می‌شد و با فداکاری خود، نام و یادش را به میراثی جاودان برای همگان بدل کرد.
فردا: پرتوهای ماندگارِ پروژه‌ی آزادی زن: زهرا، هبون و مادر امینه – ۲