چالش‌های زیرساختی و زیست‌محیطی آوارگان غزه در آستانه زمستان
با نزدیک شدن به فصل سرما، آوارگان غزه در منطقه‌ای که اسرائیل آن را امن اعلام کرده، با فاجعه‌ای روبرو خواهند شد که جان هزاران نفر، به‌ویژه زنان و کودکان را تهدید می‌کند.
رفیف اسلیم
غزه - آوارگان در جنوب نوار غزه، در ساحل دریا چادر زده‌اند. این امر به دلیل حملات مکرر زمینی است که حدود ۷۰٪ ساختمان‌ها و زیرساخت‌های منطقه را ویران کرده است. احتمال می‌رود جریان‌های دریایی و سیل، این چادرها را با خود ببرد.
جنگ مداوم بین اسرائیل و حماس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، دست‌کم ۴۲،۵۵۹ غیرنظامی را به کام مرگ کشانده و حداقل ۱.۹ میلیون نفر از جمعیت ۲.۲ میلیونی غزه را آواره کرده است.
سها ابوشعبان، مهندس زمین‌شناسی، می‌گوید بسیاری از آوارگان جنوب غزه ناچار شده‌اند به مناطق غربی نوار پناه ببرند و چادرهایشان را مستقیماً روی خط ساحلی برپا کنند. این منطقه از سوی اسرائیل امن اعلام شده است. این وضعیت پس از موج‌های پیاپی آوارگی و عملیات‌های زمینی مداوم، به‌ویژه در خان یونس و رفح، رخ داده است.
سها ابوشعبان اشاره می‌کند که زیرساخت‌های جنوب غزه برای پذیرش این حجم عظیم آواره آماده نیست. علاوه بر این، بمباران‌ها و تخریب نظام‌مند اسرائیل، بیشتر ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها را نابود کرده است. این امر بحرانی جدی در مدیریت وضعیت و تأمین مناطقی برای اسکان آوارگان شمال و ساکنان مناطق جنوبی که به زور از خانه‌هایشان رانده شده‌اند، ایجاد کرده است.
او می‌گوید آوارگان چادرهایشان را روی ساحل و صخره‌های ساحلی برپا کرده‌اند، بی‌آنکه بدانند این صخره‌ها ممکن است پیش از رسیدن زمستان، به دلیل تردد و فعالیت مردم فرو بریزند. نبود کارشناسان برای انجام مطالعات میدانی و ارزیابی مقاومت این صخره‌ها پیش از فروریختن احتمالی آنها با چادرهای مستقر رویشان، مشکل را تشدید می‌کند.
به گفته سها ابوشعبان، افزون بر این‌ها، سیل چادرها را از سمت شرق خواهد روبید و زنان، کودکان و وسایلشان را با خود خواهد برد. او هشدار می‌دهد که اگر این اتفاق نیمه‌شب رخ دهد، هیچ تیم نجاتی نخواهد توانست غرق‌شدگان را نجات دهد. بنابراین باید هشدار داد تا چادرها دست‌کم ۵ متر عقب‌تر بروند تا از بخشی از این فاجعه جلوگیری شود.
او هشدار می‌دهد که منطقه موج‌شکن‌ها، زبانه‌های دریایی و ارتفاعات حدود ۵۰ متری از سطح دریا، شاهد تراکم این چادرهاست. از این رو، اداره شهرداری‌های ساحلی باید هنگام فشار پایین جوی، این مناطق را کاملاً مسدود کند و برای حفظ جان مردم، از ورودشان جلوگیری کند. او می‌افزاید که مد دریا نیز خطری قریب‌الوقوع خواهد بود.
سها ابوشعبان می‌گوید با وجود تلاش‌های اندک اداره شهرداری‌های ساحلی در شمال و جنوب غزه برای آمادگی زمستانی از طریق پاکسازی فاضلاب‌ها از زباله و آوار، نخستین بارش، دوباره آوار را به فاضلاب‌ها خواهد برد و این تلاش‌ها را بی‌اثر خواهد کرد. او تأکید می‌کند که منطقه به شدت نیازمند ماشین‌آلات، تجهیزات ویژه و سوخت برای تسهیل کار شهرداری‌هاست.
او توضیح می‌دهد که در استخر شیخ رضوان در شمال غزه، سطح فاضلاب به ۷۰٪ رسیده است. این وضعیت به دلیل تخریب لوله‌های فاضلاب و خط انتقال بین استخر و دریا، منطقه اطراف را غرق خواهد کرد. شهرداری به دلیل کمبود سوخت و تجهیزات، قادر به خشک کردن این آب نخواهد بود. او اشاره می‌کند که اطراف این استخر، چندین مرکز پناهندگی قرار دارد که آوارگان را در خود جای داده‌اند. بنابراین، آنها در معرض یک کانون آلودگی شدید و موجی از بیماری‌ها در شرایط نبود دارو در منطقه محاصره‌شده هستند.
او می‌گوید شهرداری‌ها اکنون از آوارگان شمال و جنوب غزه می‌خواهند مناطق کم‌ارتفاع مانند وادی السلقا، سایر آبراه‌ها، مناطق تجمع آب مثل استخر شیخ رضوان، و ساختمان‌های به شدت آسیب‌دیده را به دلیل خطر ریزش تخلیه کنند. همچنین از مردم خواسته‌اند این مناطق را گزارش کنند تا پیش از آغاز زمستان به آنها رسیدگی شود. او می‌افزاید که این تلاش‌ها بدون مداخله سازمان‌های بین‌المللی برای ایجاد زمینه محافظت از آنها در برابر سیل، کافی نخواهد بود.