از ترس تا خشونت؛ کودکان سودانی زبان جنگ می‌آموزند
کودکان سودانی در مناطق درگیری و پایتخت خارطوم نیاز مبرم به بازتوانی روانی دارند. اعزام متخصصان به مدارس این مناطق برای کمک به کودکان و انطباق آنها با واقعیت در شرایط ادامه‌دار نبرد میان ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع ضروری است.
آیه ابراهیم
سودان- از آغاز درگیری‌های سودان در آوریل ۲۰۲۳، کودکان این کشور به‌ویژه در مناطق تحت کنترل نیروهای پشتیبانی سریع، دچار آسیب‌های جدی شده‌اند. متخصصان روان‌شناسی نگرانند که خاطرات وحشتناک جنگ تا سنین بالا این کودکان را رها نکند و زندگی آینده‌شان را تحت‌الشعاع قرار دهد.
کودکان آواره در خیابان‌های شهرهای مقصد گرد هم می‌آیند، اما زبان و رفتارشان دگرگون شده است. آنها از توپ و تفنگ سخن می‌گویند، اسباب‌بازی‌های جنگی در دست دارند و در بازی‌هایشان از پیروزی و شکست می‌پرسند؛ بازتابی از واقعیت تلخی که بر آنها سایه افکنده است.
زخم‌های عمیق روانی
اسیله محمد عثمان، متخصص روان‌شناسی، درباره پیامدهای ویرانگر جنگ بر کودکان توضیح می‌دهد: «تمام اقشار جامعه آسیب دیده‌اند، اما کودکان بیشترین ضربه را خورده‌اند. آنهایی که در کانون درگیری‌ها مانده‌اند، دچار اضطراب شدید و وحشت مداومند. صدای گلوله و توپ، مرگ عزیزان و مناظر هولناک، آنها را به شدت آسیب زده است.»
هشدار سازمان یونیسف نیز گویای وخامت اوضاع است: سودان در آستانه از دست دادن نسلی کامل قرار دارد. بیش از ۱۶ میلیون کودک به کمک‌های فوری نیاز دارند و حدود ۱۷ میلیون کودک دو سال است که از تحصیل بازمانده‌اند.
تغییر شخصیت و زبان جنگ
اسیله محمد عثمان ادامه می‌دهد: «پس از گذر از شوک اولیه، شخصیت کودکان دگرگون شده است. آنها خصمانه‌تر شده‌اند و به بازی‌های جنگی گرایش دارند. اشتیاقی برای درس خواندن ندارند و آرزوی سرباز شدن در سر می‌پرورانند. حتی زبان‌شان نیز زبان جنگ شده است.»
وی هشدار می‌دهد: «دوران کودکی پایه‌گذار شخصیت است. اگر این وضعیت ادامه یابد، آسیب‌های روانی تا بزرگسالی همراه‌شان خواهد بود و مشکلات اجتماعی جدی‌تری در انتظارشان است.»
فروپاشی سامانه حمایت
سلیمه اسحاق، رئیس واحد مبارزه با خشونت علیه زنان و کودکان، بر بحران عمیق‌تری اشاره می‌کند: «جنگ نه تنها به کودکان آسیب می‌زند، بلکه تمام سازوکارهای حمایتی مانند آموزش را نیز از بین می‌برد. کوچ اجباری این کودکان را در معرض خطرات بزرگ‌تری از جمله قاچاق انسان قرار می‌دهد که در زمان جنگ شدیدتر می‌شود.»
سلیمه اسحاق بر نقش حیاتی مدارس تأکید می‌کند: «مدارس باید محور حمایت روانی باشند. کودکان نه تنها به تأمین نیازهای اولیه، بلکه به مداخلات تخصصی گسترده نیاز دارند. ما پروژه جامعی برای بهبود خدمات روان‌شناختی آغاز کرده‌ایم که کودکان در اولویت آن قرار دارند.»
نسل آینده سودان در آتش جنگ می‌سوزد و نجات آنها نیازمند اقدامی فوری و هماهنگ است.