SANİA MORADİ

Sine - Alışılmışın dışında büyükler yerine bebeklerin hikâye anlatıcısı olduğu bir dünyaya yolculuk yapıyoruz. Aslında anlatılanlar benim, sizin, herkesin hikayesi… acı, tatlı, sevinçli her zaman olmasa da genellikle mutlu sonla biten hikayeler.

Negin Vakili oyuncak bebekleri hikayelerle buluşturup onları bizlerle paylaşıyor.

Bebeklerin üzerinde hayatın kendisini anlatan her renkten kıyafetler var. Negin Vakili’nin sergisi farklı halklar ve ülkelerden bebekleri bir araya getiriyor. Bu bebekler garip bir şekilde hem acıların hem de umudun anlatıcısı oluyor. Farklı malzemelerden özenle yapılan bu bebekler birer objeden çok gerçek yaşamda hayatın bir parçası olduğunuzu hissettiriyor.

Farklı bölgelerden bebekler

Rang Roya Okulu’nun Başkanı ve Rang Roya Çocuk ve Gençlik Dergisi’nin sahibi olan Negin Vakili, yıllardır farklı bölgelerden bebekler topluyor. Koleksiyonu içinde güçlü kültürel semboller taşıyan çok sayıda bebeği içeriyor. Negin Vakili sergisinde yer alan bu koleksiyonla ilgili “Annem çocukluğumdan beri bana kumaş, ahşap ve deri gibi basit malzemelerden bebekler yapardı. Bu da beni bebeklere ilgi duymaya iten şeydi. Burada gördüğünüz bebekler çocukluğumdan ve ailemin bebekleridir. Hepsini topladım. Bu ilgim daha sonra farklı bölgelerden bebekler toplamamla farklı bir çalışmaya dönüştü” diyor.

Her birinin hikayesi farklı

Sergideki bir bebek bir çocuğa aitken, bir diğeri küçük yaşta evlendirilmiş bir kız çocuğunun ‘çeyizinden’ izler taşıyor. Negin Vakili, serginin bir miras olduğunu her birinin de farklı hikayeleri anlattığını ifade ediyor. Negin Vakili, birer torbayı andıran bebekleri işaret ederek şunları söylüyor:

“Bagcheh bebekleri Horasan'dandır. Gelin düğünden sonra eşinin ailesiyle kolayca yemek yiyemediği için, gelinin annesi bu torbalara onun için bir miktar yiyecek koyardı. Bu bebek gelinin yiyecek kaynağı olarak kabul edilirdi. Bebeklerin bir diğer kısmı da doğurganlık dönemine dayanan ve doğurganlığa vurgu yapan bir Afrika ülkesindendir. Doğum bebeği olarak bilinir ve bu bebeklerin kollarında ve omuzlarında bir bebek vardır!"

Bereket için yapılan bebekler

Bebeklerin bazılarının da ritüellerde kullanıldığını anlatan Negin Vakili, "Bu bebekler aslında tahta kaşıklarla yapılıyor. Yağmuru artırmak için kullananlar var. Pirinç bebeği de deniliyor. Pirinç tarlası hasat edildiğinde, pirinç kulaklarıyla yaparlar ve evin bir köşesine koyarlar. Bereket ve doğaya teşekkür etmek için yapılıyor. Böylece toprağın gelecek yıl daha fazla hasat yapacağına inanılıyor” diyor. Bebekler arasında, Kürdistan'ın tarihi efsanelerinden biri olan Şahmaran’ın bebeğinin de olduğunu dile getiren Negin Vakili, "Şahmaran, vücudu yılan ve kökleri Kürdistan'da olan bir figür. Şahmaran sergimde olmasını istediğim çok eski geleneklere sahip bir kadındır" diye ifade ediyor.

Sergideki bebeklerin aslında kültürel bir çeşitliliği anlattığını vurgulayan Negin Vakili, her birinin hikayeleriyle kadının gücünü ortaya koyduğuna inanıyor. Birçok kadının içlerindeki çocuğun yasını tutma fırsatı bile bulamadığı bir dünyada, bu sergide gördüğümüz şey, kadınlar için reddedilen her şeyin yaratıcı bir şekilde sembolize ediliyor olması.