HANAN HARITE

Fas – Fas'ta 2004 yılından bu yana yürürlükte olan Aile Kanunu’nun kız çocuklarının ve kadınların aleyhine olan maddelerinin yeniden düzenlenmesine yönelik, hukukçuların da katılımıyla çeşitli atölye düzenlenmeye devam ediliyor.  Özellikle köyler ve kırsal bölgelerde kız çocuklarının yaygın bir şekilde karşı karşıya kaldığı, çocuk yaşta erken ya da zorla evlendirilmelere ilişkin toplumda farkındalık yaratılmasına dönük kampanyalar da sürüyor.

Çocuklar ve kadınların haklarını korumak ve geliştirmek amacıyla 26'dan fazla derneğin yer alarak oluşturduğu Dünya Koalisyonu da çocuk yaşta erken ya da zorla evlendirilmelere yönelik çalışmalar yürütüyor. Koalisyon üyesi Hadda Heyravi, Aile Kanunu'ndaki çocuk yaşta evlendirilmeleri onaylayan maddelerin kaldırılmasını talep ettiklerini belirterek, ayrıca bu tür evlendirilmeleri onaylayan kültürel uygulamaların da değiştirilmesi için çalıştıklarını anlattı.

‘Köy ve kırsal bölgelerde yaygın bir şekilde görülüyor’

Ülkenin hala köy ve kırsal bölgelerinde çocukların evlendirilmesinin yaygın bir şekilde görüldüğünü vurgulayan Hadda Heyravi, bu evlendirmeleri azaltmanın anahtarının eğitim devamlılığının sağlanması ve evlendirmelerin yaygın görüldüğü bölgelerdeki izolasyonun kırılması olduğunu belirtti. Hadda Heyravi, “Çünkü kız öğrencilerin çoğu, ikamet ettikleri yerin yakınında ortaokul olmaması nedeniyle okumayı bırakmak zorunda kalıyor. Okuldan ayrılan kız çocukları, ya evlendiriliyor ya da hizmetçi olarak çalışmaya zorlanıyor. Çocuk yaşta evlendirilmeler, çocuklar üzerinde korkunç etkiler bırakıyor. Dayanamayacakları büyük bir sorumluluk altına alınıyorlar. Hayallerini yıkıyorlar. Bu şekilde topluma da katkı sağlayamayan bir birey yapılıyorlar” dedi.

Çocuk yaşta evlendirilmelerin azaltılması için tüm toplumsal kesimlerin katılımıyla çalışmalar yapılması gerektiğini vurgulayan Hadda Heyravi, Aile Kanununda çocuk yaşta evlendirilmelere istisna tanıyan 20, 21 ve 22’nci maddelerin de kaldırılmasını istedi. Özellikle kırsal bölgeler ve köylerde çocukların okula gidebilmesi için Eğitim Bakanlığı tarafından okulların tüm altyapısının sağlanması gerektiğini söyleyen Hadda Heyrvi, ailelerin de medyanın da üzerlerine düşen sorumluluğu yerine getirmesinin önemli olacağını belirtti.

‘Çocuk yaşta evlendirilmeler çok sayılmalı’

Koalisyon üyesi olan Eşitlik ve Vatandaşlık Mücadelesi Derneği'nden Psikolog Şeyma Al-Ablak da zihinsel ve fiziksel açıdan henüz gelişimini tamamlamamış kız çocuklarının evlendirilmesinin yaratacağı olumsuzlukların toplum tarafından bilinmesi gerektiğini söyledi.

Çocukların evlendirilerek eğitim hakkının ellerinden aldığını vurgulayan Şeyma Al-Ablak, “Birçok çocuk doğum sırasında hayatını kaybediyor. Hakaret, dayat ve cinsel şiddete maruz kalan çocuklar, travma sonrası stres bozukluğu yaşıyor. Çocukların evlendirilmeleri sadece çocukların değil bir bütün olarak toplum üzerinde de korkunç etkiler ve sonuçlar bırakıyor” diye konuştu. Kız çocuklarının eğitim hakları ellerinden alınarak topluma faydalı olabilme fırsatından da mahrum bırakıldıklarını söyleyen Şeyma Al-Ablak, “Aile Kanunu'nda çocukların evlendirilmesine izin veren tüm hükümlerin kaldırılması, bu evliliğin suç sayılması ve bu evlendirilmelerde yer alan herkesin yargılanmasını talep ediyoruz” dedi.