BAHARİN LEHİB

Kabil- Afganistan’da Taliban’ın yönetimi ele geçirmesinin üzerinden dört yıl geçti. 15 Ağustos 2021, özellikle kadınlar için, Afgan halkının hafızasında “kara gün” olarak yer aldı. O günden bu yana Afganistan, yoksulluk, işsizlik, eğitim ve çalışma hakkının engellenmesi, baskılar ve şiddetle anılıyor.

ABD’nin “barış” süreci ve iktidarın devri

2014’ten itibaren ABD, NATO ve onların desteklediği hükümetin politikaları Afgan halkını daha fazla yıpratmıştı. Eski Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin itirafına göre, her gün yaklaşık 200 asker Taliban’la savaşta hayatını kaybediyordu. Ekonomik zorluklar nedeniyle binlerce kişi orduya katılmak zorunda kalıyordu.
Artan şiddet, intihar saldırıları, yolsuzluk ve kadınlara yönelik baskılar “barış” müzakereleri adı altında ABD ve Taliban arasında yürütülen görüşmelere zemin hazırladı. Sonunda 15 Ağustos 2021’de iktidar Taliban’a devredildi.

Halk mücadeleye devam etti

Taliban’ın iktidara gelmesiyle birlikte dönemin yöneticileri büyük paralarla ülkeden kaçtı. Eşref Gani’nin yanı sıra Atta Muhammed Nur ve Abdürreşid Dostum gibi isimler de savaşmadan ülkeyi terk etti. Ancak Afganistan halkı ve özellikle kadınlar, sokakta ve yaşamın her alanında direnmeye devam etti.

Kadınlar için dört yıllık karanlık dönem

Taliban yönetimi altında kadınlar, işten ve eğitimden uzaklaştırıldı; cezaevleri, işkence, cinsel şiddet ve aşağılamalar günlük hayatın parçası haline geldi. Her ne kadar bazı çevreler “Afganistan’da güvenlik sağlandı” propagandası yapsa da, Afgan halkı bu durumu “sessiz ve yavaş bir ölüm” olarak tanımlıyor.

15 Ağustos’un yıl dönümünde Kabil’in sokakları yine Taliban’ın askeri araçları ve havaya açılan ateşlerle doldu. Esnaf dükkânlarını kapattı, sokaklarda neredeyse hiç kadın görülmedi. Birçok Taliban mensubu, çocuklarını da yanlarına alarak gövde gösterisi yaptı.
Buna karşılık kadınlar hem ülke içinde hem de yurt dışında protestolar düzenledi. Kabil’in farklı bölgelerinde duvarlara Taliban karşıtı sloganlar yazıldı.

‘Korkmuyoruz, direniş hakkımız’

Kabil’de görüştüğümüz kadın aktivistlerden Şükufe Vesl (takma isim), 15 Ağustos’u “Afganistan tarihinin kara günü” olarak nitelendirdi. Yazdığı sloganlar Taliban tarafından kısa sürede silinse de direnişten vazgeçmediğini söyleyen Şükufe Vesl, “Korkum yok. Ne kadar hapse atsalar, işkence etseler de direnmek hakkımızdır. Taliban’ın iktidarında kadınlar her gün öldürülüyor. Bizim için en onurlu yol, direnerek ayakta ölmek” dedi.

Şükufe sözlerini şu cümlelerle tamamladı:

“Doğrudur, kadınların mücadelesi bugün bu ülkede bir damla gibidir. Ama bir gün bu damlalar, diktatör ve kadın düşmanı Taliban rejimini yıkacak büyük bir sel olacaktır.”