CELEH SADEGHİ

Mahabad- Rojhilat Kürdistan’ın Mahabad kentindeki Vahdat Salonu, Şubat’ın 3'ünden 8'ine kadar kadın el sanatlarından oluşan bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Bölgedeki kadınların sanatsal başarılarının yer aldığı sergide, ayrıca kadınların kültürel mirasın korunmasındaki rolüne de dikkat çekiliyor. El sanatları sergisi kadınların kültürel miraslarını koruma ve ekonomik bağımsızlık kazanma çabalarını da bir araya getiriyor. Ancak katılımcılar, serginin yeterli tanıtıldığını düşünmüyor.

Sergide kilim, geleneksel örgü, tığ işi, ahşap el sanatları, deri, keçe, mum ve modern süs eşyaları gibi eserler sergileniyor. Sergi toplamda 70 Mahabadlı kadının üretimlerinden oluşurken, her gün 17:00- 22:00 saatleri arasında ziyaretçilerini ağırlıyor. 

‘Reklam eksikliği sergiyi sınırlıyor’

Sergiye katılan kadınlardan Kajal Ş. ilginin zayıf olmasından şikayet ederken, bu durumu reklam eksikliği olarak açıklıyor. Kajal Ş. "Buna benzer sergilere birkaç kez katıldım ve en büyük sorunumuz reklam eksikliği. Bu sergiler Kültürel Miras Dairesi tarafından her yıl düzenleniyor, ancak her stant için aldıkları ücrete rağmen yerel medyaya reklam vermiyorlar. Bu nedenle sadece stant sahipleri dijital sayfalarından serginin reklamını yapıyorlar. Reklam eksikliği, sergi ziyaretini çoğunlukla belirli gruplarla sınırlı hale getiriyor” diyor. 

‘Ürünlerimiz ucuza alınıp pahalıya satılıyor’

Sergiye katılım sağlayan Shadi M. üreticiler ile büyük satıcılar arasındaki fiyat farkına değinerek, şöyle konuşuyor:

"El sanatlarımız yurt dışında çok farklı fiyatlara satılıyor. Yerli bayiler bizim ürettiklerimizi ucuza alıp pahalıya satıyorlar. Bu tür sergilerde doğrudan bulunmak bize müşterilerle aracısız iletişim kurma fırsatı veriyor. Geçmişte satışlar erkekler tarafından yapılıyordu. Bugün kadınların satış ortamındaki varlığı, kadınların ekonomik bağımsızlığı açısından önemli bir adımdır.”

‘Kadınlar el sanatlarını öğrenmek istiyor’

Sergide yer alan kadınların birçoğu, uzun yıllardır el dokuması halı ve geleneksel örgü gibi el sanatlarını öğreten ustalardan oluşuyor. Halı dokuma ustası Hamira K. de bu kadınlardan biri. Kadınların sergilenen eserlere ilgi duyduklarını ve öğrenmek istediklerini ifade eden Hamira K. “Birçok kadın standı ziyaret ettiğinde iş piyasasını ve dokumayı öğrenmenin koşullarını merak ediyor. Yoksunlukla karşı karşıya kalan kadınlar için bu işte çalışmanın faydaları oldukça önemli. Başlamak ve öğrenmek için gereken sermaye de yüksek değil ve şu ana kadar yüzlerce kadına işgücü piyasasına girmeleri için eğitim verdim” şeklinde konuşuyor.

‘Geleneksel ve moderni harmanlıyor’

Genç sanatçılar, çömlek, el yapımı mumlar, geleneksel ve modern resim ve süslemeleri gibi yenilikçi çalışmalarıyla sergide yerlerini alıyor. Hana S. el sanatlarının çoğunu karanfillerle yapan geleneksel ve modern denilebilecek bir el yapımı takı üreticisi. Hana S. "Kürt kadınlarının giyiminde karanfilin özel bir yeri vardı. Yöresel kostümlerden ilham alarak kemer, kolye ve kolye uçları tasarlayarak bu mirasın unutulmaması için geçmişin kültürel unsurlarını günümüz kuşağının beğenisiyle birleştirmeye çalıştım" diye anlatıyor.

Özel gereksinimli kadınlar da sergide

Özel gereksinimli kadınlar da sergiye katılarak el emeği ürünlerini sergileyenlerden. Sergiye eserleriyle katılan Delnia T’ye göre, bu tarz sergiler onlar için gelir ve büyüme kaynağı. Delnia T. el emeği ürünlerinin Hejin Enstitüsü tarafından da sergilendiğinin ve satışa sunulduğunun bilgisini paylaştı.