NUR AL-MERSUMİ

Bağdat – Irak’ta kadınlar toplam nüfusun yüzde 49'una yakınını oluşturuyor. Ülkenin yarısını oluşturan kadınlar, iş gücü piyasasında ise sadece yüzde 15 civarında. Çalışma yaşamına katılan kadınlar kendi uzmanlık alanlarında iş bulmakta zorlandıkları için farklı sektörlerde çalışıyorlar. Yine çalışma yaşamı içinde her türlü sömürüye ve ayrımcılığa maruz bırakılıyorlar.

Özel sektörde çalışan kadınlar, çalışma ortamında karşılaştıkları birtakım güçlüklere dikkat çekiyor. Kadınlar karşılaştıkları en büyük sorunlardan birinin de işverenlerin istihdam ya da terfi karşılığında yaptıkları cinsel şantaj olduğunu belirtiyor. Dünya Bankası raporuna göre, Irak'ta her 3 kadından biri sözlü tacize, 5 kadından biri ise fiziksel tacize maruz kalıyor.

‘Kadınlar çalışma yaşamında meta olarak görülüyor’

Beden eğitimi lisans derecesine sahip olan Sama İsmail, "Uzmanlığıma göre iş yapamamanın ızdırabını çekiyorum. Özel sektörlerde yaşadığım sorunlar nedeniyle on yıl önce beden eğitimi lisans derecesi aldım. Kadınlar çalışma yaşamında bir meta olarak görülüyor. Irak hükümeti uzmanlık alanlarına göre iş olanakları ve atamalar sağlamalıdır” dedi.

‘Özel şirketlerde taciz çok’

Kadınların işgücü piyasasında karşılaştıkları çeşitli engellere dikkat çeken Sama İsmail, "Özel sektörde kadınların karşılaştığı başka zorluklar var. Müşteri kazanmak için bazen uygunsuz bir şekilde çalışması istenen arkadaşlarım var. Halka açık bir şirkette çalışan bir arkadaşım ayrılmak zorunda kaldı. Taciz vakalarının çokluğu nedeniyle özel şirketlerde çalışamıyoruz. Kadınlar taciz, sömürü ve şantaja maruz kalıyor. Böylesi yerlerde kadınların çalışması mümkün değil” dedi.

Erkek ve kadınlar arasında alınan ücretlerde de ayrımcılık olduğunu vurgulayan Sama İsmail, "Çalıştığım bir kreşte çok uzun saatler karşılığında az ücret aldım. Ücretler konusunda kurumlar arasında büyük farklılıklar var. Kötü muameleye ek olarak aldığım ücret özel ihtiyaçlarımı karşılamaya bile yetmiyor. Özel sektörlerde çalışan kadınların sosyal güvenceleri olmalı, öte yandan taciz vakaları sonlandırılmalı ve çalışma saatleri azaltılmalı. İlgili makamlar üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmelidir” çağrısında bulundu.

‘Kadınlar sömürüye maruz kalıyor’

Özel Eğitim Bölümü mezunu Aya Abdel Basset de çalışma yaşamında kadınların yaşadıkları ayrımcılığa dikkat çekerek şunları belirtti: “İş yerinde sadece ücret düzeyinde değil, çalışma saatlerini de etkileyen bir ayrımcılık var. Kadınlar çoğunlukla mesai saatlerinin üzerinde çalıştırılıyorlar. İlgili kurumların şirketleri denetlememesi nedeniyle çalışan kadın işçiler sömürüye maruz kalıyor. Koşullara katlanamayan kadınlar işten çıkmaya zorlanıyor.”

Irak, kadına yönelik her türlü ayrımcılığı ortadan kaldıran İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ni onaylamasına rağmen kadınlar yaşamın birçok alanında ayrımcılığına maruz kalıyor. Irak, 130 ülke arasında kadın istihdamı açısından en düşük ikinci sırada yer alıyor.