ZEYNEB XELÎF

Dêra Zor – Susam, Dêra Zor'un doğusundaki kırsal alanda yaşayanların önemli geçim kaynaklarından biri. 2019 yılında güvenlik sağlanınca insanlar susam ekmeye başladı. Fırat Nehri havzasının susam ekiminde önemli bir rolü var. Ancak Fırat Nehri suyunun Türkiye tarafından kapatılmasından sonra işler değişti. Susam hasadı başladı ama istenilen verim alınamadı. Buna rağmen kadınlar susam toplamaya başladı.

Mihemed El-İbrahim, susamın yaşamlarını sürdürebilmeleri için önemli bir iş olduğunu söylüyor. En çok kadınların susam topladığını ifade eden Mihemed El-İbrahim, susamları el ile topladıklarını ve paketlediklerini belirtiyor.  Mihemed El-İbrahim, susamlar geç toplandığında toprağa düşeceğini bu yüzden zamanında toplanması gerektiğini anlatıyor.

Yılda iki defa toplanıyor

Susamın Aralık ayında ekildiğini ifade eden Aya El-İbrahim, “Eylül ayında hasadı toplamaya başlıyoruz. Haziran ayında ekilen susamlarda Aralık ayında toplanıyor” diyor. Susamın tohumlarını ekmede çok zorlandıklarını sözlerine ekleyen Aya El-İbrahim, “Çünkü yeni makineler yok. Balta ve kürek kullanıyoruz. Tohumları dağıtıyoruz. Kuşların tohumları yememesi için yumuşak toprağa ekiyoruz. Sulamayı da mevsime göre 3-4 defa yapıyoruz. Susamlar yılda iki defa toplanıyor” şeklinde konuşuyor.

Su kesintisi susamı etkiledi

Susam ekmek için yeni makinelerin olmadığını ve bu nedenle ekiminin zahmetli olduğunu belirten Noha El-Saleh de “Susam işi ile tamamen kadınlar ilgileniyor. Susamın ömrü çok kısa. 3 ayı geçmemesi lazım. Türkiye’nin Fırat Nehri suyunu bölge halkı üzerine kesmesi susama da etki etti. Bu durum bizi su kuyuları kazmaya mecbur bıraktı” diye belirtiyor.

Mariam Al-Hamad ise susamları güneşte kuruttuklarını ve daha sonra topladıklarını anlatıyor.