Navenda Nûçeyan - Bamiye nebatek ji malbata baqilan tê hesibandin. Bi gelemperî ji bo xwarinê tê çandin. Gelek cureyên wê hene lê bi awayê esasî du cure ne. Yên kesk û yên reş. Navtenga yên kesk li welatên hênik 70-90 cm. û li welatên germ jî bejna wê digihîje 2 metreyan. Rehên wê xwe berdidin kûrahiya axê. Belgên wê dişibin ên mêwan û kesk in. Kulîlkên wê spî, nava wê sor, di nava wê sorahiyê de navikek spî û di nava navikê de tozdankên (tovên) wê hene. 

Welatê bamiyeyên kesk Meksîka û Perû ye. Ji wir Awropiyan anîne welatê xwe û dest bi çandiniya wê kirine. Awropiyan jî bi xwe re birine welatên ji xwe re kolonîkirî û ji wan deveran jî belavî deverên din bûye. Dîroka wê baş nayê zanîn lê wisa xuya dike ku ji aliyê xelkên xwecihên Perû û Meksîkayê ve wekî xurek xebitandina wê ne kêmî 1000 salan e. Di bamiyeyê de Musîlaj, Hesin, Magnezyûm, Lîf, Vîtamîn A, B1, B2, C heye.

Sûdên bamiyeyê:

Bandora wê ji bo tekûzbûn û rêkûpêkirina pergala givirandinê heye. Xebitîna aşik (mîde) û rûvikan têkûz dike. Xwînê paqij dike. Îdrarê (mîzê) hêsan dike. Bêhaliyê ji holê radike. Sing rehet û nerm dike. Ji astim û bêhntengiyê re pir bi sûd e. Ji bo kunêran (nêm û nexweşiyên çerm ên wekî bîrov û mantarê) baş e û wan der dike. Qebizbûnê ji holê radike.