ÎHLAS HAMRUNI

Tûnis – Jinên Tûnisî cilên kevneşopî wekî ruh û nasnameya herêmê dibînin. Bi parastina vê mîrateya kevnar, jin piştrast dikin ku cil û berg şahidiya rastbûna herêmê dimînin û bi ruhê nifşên pêşerojê têne nûkirin.

Li Kasserine, Tûnis, dîrok di destên jinan de tê vejandin. Jinên hunermend wekî parêzvanên bîra kolektîf, balyozên çandeke herêmî ya ku kok li dîrokê digire têne binavkirin. Jin çîroka her dirûtinê vedibêjin, di her perçeyê de rabirdûyê bi bîr tînin.

Nasnameya çandî temsîl dike

Wahida Saadi 35 sal in bênavber dirûtinê dike. Wahida Saadi, ku bi salan ezmûna xwe wekî hunermend bi dest xistiye, diyar dike ku ev mîrat "ruh û nasnameya herêmê temsîl dike" û dilsoziya wê ya kûr ji bo vê mîrateya kevnar heye. Wahida Saadi rêwîtiya xwe ya dirûtinê li navendek perwerdehiyê dest pê kir, li wir sertîfîkayek pisporiya cilên kevneşopî wergirt. Piştî perwerdehiyê, wê biryar da ku karê xwe bêtir kûr bike. Wahida Saadi bawer dike ku ew nasnameya çandî ya herêmê di karê xwe de temsîl dike. Ev bawerî ne bê bingeh e. Wahida Saadi tîne ser ziman ku ew dîrokê bi sêwiranên nûjen re entegre dike û dibêje, "Ev tevlihevî mînakek zindî ya mîrateyek nûvekirî ye."

'Berpirsiyariyeke kolektîf'

Wahida Saadi ku di hin pêşbirkên li herêmê de xelat wergirtiye, perwerdehiyê dide jinên din jî. Tîma wê bi gelemperî ji jinên ku li deverên gundan dijîn pêk tê. Wahida Saadi bi gotinên "Cilên kevneşopî ji cil û bergên fermî bêtir in. Ew sembola nasnameya herêmê ye û parastina wê berpirsiyariyek kolektîf e" girîngiya kirina karê xwe wekî tîmek destnîşan dike.

Wahida Saadi balê dikişîne ser pêwîstiya bihêzkirina jinan li deverên gundan û dibêje ku wê heta niha nêzîkî hezar jin perwerde kiriye. Wahida Saadi diyar dike ku van jinan paşê aboriyên xwe afirandine û dibêje ku ew niha dixwaze bazarên li derveyî Tûnisê jî veke.

Wahida Saadi, diyar dike ku armanca sereke ya hewildanên wê parastina mîrata çandî ye, lê di heman demê de ew dixwaze ku her kes wê bizanibe, tekez li ser girêdana xwe ya kesane û hestyarî bi nakışê re dike, û dibêje ku wê jêhatîbûna xwe ji diya xwe mîras girtiye. 

Girêkek di zincîrekê de

Yek ji jinên ku di vî warî de pispor e Malak Al-Saadi ye. Malak Al-Saadi, ku destnîşan dike ku karê wan ne tenê sepandin an dubarekirina formên kevin e, rave dike ku ew hewl dide ku şêwazek nûjen bide karê xwe. Malak Al-Saadi dibêje ku wê neqş ji diya xwe fêr bûye, dayika wê jî ew ji dapîra wê fêr bûye û ew di rastiyê de girêkek di zincîrekê de ye, ku karê wê watedartir dike. Malak Al-Saadi dibêje, "Em bi nakışkirina hunerên destan ên kevneşopî razî nabin; em dixebitin ku wan pêşve bibin, wan ji cilên sade ji bo bûyerên taybetî û dawetan veguherînin sêwiranên nûjen ên guncaw ji bo karanîna rojane, û rê bidin jinan ku mîratî bi giyanek hemdem li xwe bikin."

'Me veguhestin ji xwe re kiriye erk'

Malak Al-Saadi dibêje ku cil û berg bêtir bala ciwanan dikişînin û ew di bazarkirina karên xwe de zehmetiyan dikişînin. Malak Al-Saadi got, "Çi li Kasserine be, çi li bajarên cuda yên Tûnisê be, mîrata kevneşopî wê balkêştir dike. Bi saya hewldanên jinên hunermend, neqş nirxa ku heq dike bi dest dixe" û axaftina xwe wiha domand:

"Wekî jinên hunermend ên herêmê, me erkê xwe kiriye ku em vê hunerê bidin jinên ciwan. Ne tenê ji bo ku ew ji hêla aborî ve bihêz bibin û debara xwe bikin. Di heman demê de ji bo ku em vê hunerê ji windabûnê biparêzin, bi pêşxistina cilên kevneşopî ku dê bi nêzîkatiyek nûjen û domdar re bigihîjin asta pêwîst."

Ciwan eleqeyê nîşan didin

Buşra Amrî her wiha tekez dike ku jin dixwazin cilên kevneşopî yên ku nasnameya wan a çandî û sembolîzma kevnar nîşan didin biparêzin. Buşra Amrî rave dike ku jin hîn jî melhefa, perçeyek qumaşê fireh ku bi gelemperî reş an rengîn e, li dora laş tê pêçandin, li xwe dikin û ew beşek girîng a cilên kevneşopî ye. Derbarê zehmetiyên ku hunermend pê re rû bi rû dimînin de, Buşra Amrî bihayên bilind ên madeyên xav wekî ya herî berbiçav destnîşan dike. Tevî zehmetiyan, Buşra Amrî dibêje ku ciwanên herêmê dixwazin ji mîrata herêmî îlhamê bigirin û destdanên nûjen lê zêde bikin.