NAZIHA BOUSSIDI

Tûnis – Tûnisa ku mala şaristaniyên cihêreng e, bi mîrateya cil û bergên kevneşopî yên ku ji bajar bi bajar diguhere navdar e. Ev cil ji hêla gel ve têne pejirandin ji ber ku ew paşeroj û pêşerojê li hev dikin. Meryem Brîbrî li gundekî bajarê Safakesê di malbateke ku hunera kevneşopî ya çêkirina cilan dikir, mezin bû. Meryem Brîbrî di bin bandora dê û bavê xwe de, ku hosteyên terzîtî û neqişandinê bûn, li ser şopa wan çû.

Meryem Brîbrî cil û bergên kevneşopî yên ku di demên taybetî de li xwe dikirin veguherand cil û bergek rojane ku ji hêla xort û jinên ciwan ve li zanîngehan, li geryan û li dibistanan li xwe dikin. Bi demê re cil û bergên "Berebry" yên bi navê Meryem Brîbrî hem li hundur hem jî li derveyî Tûnisê hatin naskirin. Meryem Brîbrî got, “Min ji sala 2015’an ve dest bi xebata li ser Amazigha Tûnisê û mîrata çandî ya Afrîkayê kir. Min di sêwiranên xwe de sembol û şekil nirxand. Ez li dijî markayên biyanî di nav têkoşînek domdar de bûm. Marqeyên biyanî çanda Tûnisî hilnegirtin. Min bi sêwiranên xwe nasnameya Amazigh û Afrîkî da nasîn.”

'Sêwiran pir baş hatin pêşwazîkirin'

Meryem Brîbrî diyar kir ku wê dest pê kir ku cilên "Berebry" bi tiştên herî hêsan ên wekî keşabiyê (cilê kevneşopî yê zivistanê yê Berberî ku ji Cezayîrê ye) amade bike, ku ji cil û bergên şivan û gundiyên Tûnis û Bakurê Afrîkayê îlham girtiye. Meryem Brîbrî got, "Tevî zehmetiyan, raman bi rastî serkeftî bû û ez ketim serpêhatiyekê. Min qet xeyal nedikir ku neh sal şûnda ev ê bibe cîhê xebata min. Piştî ku cil û bergên kevneşopî tenê di demên taybet de dest pê kir, min xebitî ku wan veguherînim cilên nûjen ên ku dikarin her roj di dema xwendinê û li ser kar de li xwe bikin. Min xwest ku sêwirên min cilên rojane bin û ji mîrata çandî ya kevneşopî îlhama xwe bidin guhertina nêrîna mirovan a li ser modayê. Sêwiranên min pir baş hatin pêşwazî kirin."

Meryem Brîbrî li ser zehmetiyên rîskên di bin şert û mercên dijwar ên aborî yên welat de axivî û got, “Rewşa aborî ya Tûnisê ne baş e. Ji ber ku îro keda esnafan nayê qîmetkirin bi polîtîkayên welat ve girêdayî ye. Mînak, xalîçeçêker nikarin bixebitin û kar û barên xwe pêş bixin. Ew qumaşên hevrîşimî tevdigerin, lê mixabin siyasetên çandî yên welat ber bi tunekirina mîrata çandî ve çûne."

'Peymanên navneteweyî hene'

Meryem Brîbrî diyar kir ku marqeyên biyanî bi taybetî jî berhemên Tirkî û Çînî li bazara Tûnisê kom dibin û got, “Ji salên 1990’î ve ji aliyê Tûnisê ve di derbarê jin û esnafan de peymanên navneteweyî hene. Pêwîst e dewlet berpirsyariya parastina mîrata çandî ya li Tûnisê bigire ser milê xwe.”