آدا لاولیس؛ ریاضیدان، نویسنده و نخستین برنامهساز رایانه
آگوستا آدا کینگ، کنتس لاولِیس (به انگلیسی: Augusta Ada King, Countess of Lovelace) متولد با نام آگوستا آدا بایرون ریاضیدان، نویسنده و نخستین برنامهساز رایانه بود.
آگوستا آدا، در ۱۰ دسامبر ۱۸۱۵ در لندن انگلستان زاده شد. مادر وی نقش مهمی در موفقیتهای او داشته است، به طوری که با وجود اینکه در آن زمان زنان انگلیسی حق ورود به دانشگاه را نداشتند، مادر آدا، بهترین اساتید خصوصی را برای او استخدام کرد. او علاوه بر ریاضیات، موسیقی و زبان فرانسه را نیز به دخترش آموزش میداد. آدا علاوه بر ریاضیات به علوم اندازهگیری جمجمه و مغناطیس حیوانی نیز علاقهمند بود.
وی بیشتر برای همکاریش با چارلز ببیج در زمینه رایانه همه منظوره به نام «موتور تحلیلی» مشهور است. یادداشتهای او دربارهی این ماشین شامل آنچه به عنوان اولین الگوریتم شناخته میشوند است که قرار بود توسط یک ماشین استفاده شوند؛ به همین دلیل، او غالباً به عنوان اولین برنامه ساز رایانه شناخته شدهاست.
آدا لاولیس به خاطر مطالعات علمی و ارتباطات اجتماعی قوی با دانشمندان و شاعران بزرگ همعصر خود ارتباط داشت. او از ارتباط با این افراد برای پیشرفت تحصیلات خود استفاده میکرد و همیشه علم خود را ترکیبی از علم و شعر میدانست و روش خود را «علوم شاعرانه» توصیف میکرد.
بزرگترین دستاورد زندگی او از ترجمهی مقالهای از دانشمند ایتالیایی لوئیجی منابرا شروع شد. او یادداشتهایی نیز به این ترجمه اضافه کرده و مقالهی حاصل را با نام سادهی «یادداشت» آماده کرد. به عقیدهی بسیاری این یادداشتها را میتوان اولین برنامهی کامپیوتری نامید.
آدا لاولیس در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۵۲ در سن ۳۶ سالگی درگذشت.
وزارت دفاع آمریکا در سال ۱۹۷۹ به افتخار این دانشمند، نام وی را بر زبان برنامهنویسی آدا گذاشت. جامعه کامپیوتر بریتانیا نیز از سال ۱۹۹۸ جایزهای با نام او به برگزیدگان این رشته اهدا میکند. همچنین در سال ۲۰۰۸ مسابقات سالانهای برای زنان دانشجوی علوم رایانه با نام وی برگزار میشود.
همچنین یک فیلم و رمان دربارهی آدا لاولیس ساخته و نوشته شدهاست.