مرکز خبر-اکثر مشاغل ایجاد‌شده در برنامه‌های عظیم مدیریت آب در هند می‌توانند توسط زنان به عهده گرفته شوند، تنها به شرطی که شکاف مهارتی و هدفمندی جنسیتی در طراحی این مشاغل مورد توجه قرار گیرد.

آب عنصری است که نقشی بسیار کلیدی در گذار به اقتصاد سبز ایفا می‌کند، توجه به موضوع آب پتانسیل بسیاری در افزایش اشتغال، به‌ویژه برای زنان دارد. در سطح جهانی، زنان استفاده‌کنندگان، تامین‌کنندگان و مدیران اصلی آب در خانواده‌ها و جوامع هستند.

تجربه و دانش زنان در مدیریت آب، همواره ناکارآمد تلقی می‌‌شود. به طور کلی، مشاغل حوزه‌ی مدیریت منابع آب «مشاغل سبز» نام دارند؛ زیرا در حفظ یا بازیابی کیفیت محیط‌زیست موثر هستند. پتانسیل ایجاد اشتغال در بخش‌های سبز و بخش‌های مرتبط با آن در هند، در حال افزایش است. بر اساس ارزیابی سازمان بین‌المللی کار، تعداد مشاغل مدیریت آب در هند می‌تواند از ۳ میلیون شغل در سال ۲۰۲۰ به ۱۹ میلیون شغل در سال ۲۰۳۰ افزایش یافته و مشاغل آینده‌ی زنان را تامین کند.

ارتباط مستقیم میان آب و اشتغال واضح است. بر اساس گزارش سازمان ملل در سال ٢٠١۶، تخمین زده شده است که از هر چهار شغل در نیروی کار جهانی، سه شغل به شدت به آب وابسته هستند. حدود ١.۵ میلیارد نفر، یا نیمی از کل نیروی کار جهان، در بخش‌های مرتبط با آب مشغول به کار هستند.

 آب هم مشاغل مستقیم و هم غیرمستقیم را امکان‌پذیر می‌کند. مشاغل مستقیم در بخش آب شامل مدیریت منابع آب، افتتاح زیرساخت‌ها و ارائه‌ی خدمات آب از قبیل خدمات تامین آب، فاضلاب و مدیریت پسماند است. انتظار می‌رود کمبود فزاینده‌ی آب و افزایش آلودگی آب منجر به ایجاد مشاغل جدید در این بخش در فناوری‌هایی مانند نمک‌زدایی، استفاده‌ی مجدد از فاضلاب و برداشت آب باران از پشت‌بام نیز شود.

مشارکت و رهبری زنان برای افزایش کارایی و پایداری فرآیندهای مدیریت آب ضروری است. ارزیابی تأثیر ۱۲۲ پروژه‌ی آب توسط بانک جهانی نشان داد که پروژه‌هایی که اشتغال زنان را در بر می‌گیرند، شش تا هفت برابر مؤثرتر از پروژه‌هایی است که فاقد آن هستند. علیرغم شواهد، زنان کمتر از ١٧ درصد نیروی کار حوزه‌ی آب، فاضلاب و بهداشت را در اقتصادهای در حال توسعه تشکیل می‌دهند. تعداد زنان شاغل به عنوان کارشناس فنی در بخش آب به طرز قابل‌توجهی کمتر از مردان است.

در حال حاضر، کارهایی که زنان در مدیریت آب انجام می‌دهند به نقش‌های داوطلبانه یا پاره‌وقت محدود شده است. مشارکت زنان در پروژه‌ها اغلب پراکنده، غیررسمی و معمولاً در پایین‌ترین سطح مدیریت آب است.

در روستاهای هند، جایی که کمبود کار شایسته برای زنان به شدت احساس می‌شود، توجه به این موضوع می‌تواند عمیقا تحول‌آفرین باشد.

 یکی از ماموریت‌های جدید طراحی‌شده در هند که می‌تواند بسیار در این زمینه تاثیرگذار باشد، Jal Jeevan (JJM) است. مطالعه‌ای که در سال جاری توسط مرکز سیاست‌گذاری عمومی تحت‌نظر موسسات مدیریتی هند در بنگلور منتشر شد، تخمین زد که JJM می‌تواند ۵٩.٩٣ هزار نفر در سال اشتغال مستقیم و ٢.٢٢ کرور در سال اشتغال غیرمستقیم ایجاد کند. هرچند این مطالعه داده‌های تفکیک‌شده بر اساس جنسیت را ارائه نمی‌دهد و مشخص نیست که چند درصد از این مشاغل می‌توانند به زنان تعلق بگیرند.

مشاغل مدیریت آب نیازمند توجه به مهارت‌ها و آموزش‌های خاص هستند. یک چالش مهم در اشتغال مرتبط با آب، عدم تطابق بین مهارت‌های موردنیاز برای این مشاغل و تخصص نیروی کار موجود است. مدیریت آب، اگرچه در حمایت از بخش‌هایی مانند کشاورزی، نساجی، لوله‌کشی، فرآوری مواد غذایی و تولید بسیار مهم است، اما به خودی خود به عنوان یک مهارت طبقه‌بندی نمی‌شود. در شوراهای مهارتی سراسر کشور، که آموزش‌های مهارتی ارائه می‌‌دهند، تنها تعداد محدودی آموزش پیرامون مدیریت آب ارائه می‌شود.

 این آموزش‌ها تحت دسته‌های تصفیه‌ی فاضلاب و مدیریت آبخیز قرار می‌گیرند و بسیاری از اشکال نوظهور اشتغال در بخش آب را پوشش می‌دهند.

 ماموریت Jal Jeevan همچنین همگرایی نیروی کار با برنامه‌ی مهارتی شاخص Pradhan Mantri Kaushal Vikas Yojana را برای ارتقای مشاغل در مدیریت آب ترویج می کند. آموزش مهارت‌هایی از قبیل لوله‌کشی، سنگ‌تراشی، برق و مکانیک موتور در این راستا ارائه می‌شود. داده یا اطلاعات دقیقی در مورد تقسیم‌بندی جنسیتی نیروی کار ماهر در دسترس نیست، اما زنان در سراسر کشور در این مهارت‌ها آموزش دیده‌اند.

این مأموریت همچنین زنان را برای استفاده از کیت‌های آزمایش آلودگی آب در تمامی روستاها (حداکثر پنج نفر در هر روستا)، آماده می‌کند. نمونه‌های دیگری از اقدامات موثر توسط سازمان‌های جامعه‌محور و دولت‌های ایالتی در آموزش زنان نیز به چشم می‌خورد. به عنوان مثال، در منطقه‌ی خشک‌شده‌ی بوندلکند، اوتار پرادش، شبکه‌ای از زنان داوطلب با نام «جل ساحلی» تاسیس شده‌ است، که مهارت‌های حوزه‌ی مدیریت آب را، از تعمیر پمپ‌های دستی گرفته تا احیای آب‌های سنتی، آموزش می‌دهند.

علیرغم اندیشیدن سیاست‌های قوی برای مشارکت جامعه، کمبود سرمایه‌گذاری برای ایجاد اشتغال پایدار از طریق این برنامه‌ها کاملا محسوس است. آموزش زنان، ایجاد ارتباط با تامین مالی و استفاده از گروه‌های خودیاری، پتانسیل ارتقای خوداشتغالی زنان در مدیریت آب را ایجاد می‌کند. این امر همچنین در تقویت امنیت آب در مناطق روستایی و شهری نیز تاثیر بسزایی دارد.