صبا مجیدی

کرماشان - فروش امتیاز تیم فوتبال زنان «آکو کرماشان» به باشگاه پرسپولیس تهران که دیروز توسط هیئت فوتبال کرمانشاه اعلام شد، یکی دیگر از نمونه‌های مشکلات ساختاری ورزش ایران به‌ویژه در مناطق حاشیه‌ای کشور است. این انتقال، نشان‌دهنده روندی است که تیم‌های ورزشی در استان‌های محروم‌تر مانند کرماشان و دیگر شهرهای روژهلات کوردستان با آن مواجه‌اند: نبود امکانات، فقدان اسپانسرهای مالی و ناتوانی در تأمین هزینه‌های مورد نیاز برای حفظ و توسعه تیم‌ها. این عوامل باعث می‌شود که تیم‌های محلی، ناچار به فروش امتیاز خود به باشگاه‌های دولتی و متمول در کلانشهرهایی چون تهران شوند.

 

بحران مالی و نبود اسپانسر در شهرهای حاشیه‌ای

در ایران، باشگاه‌های ورزشی به‌ویژه در رشته‌های فوتبال، به شدت به حمایت مالی نیاز دارند. با این حال، در شهرهای حاشیه‌ای مانند کرماشان و سنه شرایط اقتصادی و صنعتی مناسب برای جذب اسپانسرهای خصوصی وجود ندارد. به‌عنوان مثال، تیم آکو کرماشان که یکی از تیم‌های برجسته لیگ دسته یک فوتبال زنان ایران بود، برای ادامه فعالیت و حفظ سطح رقابت خود نیاز به منابع مالی مستمر داشت. اما به دلیل نبود این منابع و نبود حمایت‌های محلی، این تیم مجبور شد امتیاز خود را به باشگاهی در تهران واگذار کند. این مسئله نشان‌دهنده عدم توازن در توزیع سرمایه‌گذاری‌های ورزشی بین مرکز و مناطق حاشیه‌ای است.

 

دولتی بودن ورزش و تبعیض در سرمایه‌گذاری

در ورزش ایران، بیشتر باشگاه‌ها وابسته به نهادهای دولتی هستند. باشگاه‌هایی که به وزارت ورزش و جوانان، وزارت صمت، وزارت نفت، شهرداری‌ها و دیگر نهادهای حکومتی وابسته‌اند، منابع مالی بیشتری در اختیار دارند و می‌توانند با خیال راحت در رقابت‌های مختلف حضور داشته باشند. این باشگاه‌ها، اغلب در کلانشهرهایی مانند تهران و اصفهان مستقر هستند و امکانات لازم را برای رشد و توسعه در اختیار دارند. اما در شهرهای حاشیه‌ای مانند کرماشان، حمایت مالی از سوی این نهادها کم‌رنگ است یا به‌طور کلی وجود ندارد. نبود صنایع بزرگ در این استان موجب شده است که شاهد باشگاەهای بزرگ و باثباتی هم نباشیم. به همین دلیل، تیم‌هایی مانند آکو کرماشان ناچارند که به جای تمرکز بر توسعه و تقویت تیم‌های خود، به فروش امتیاز و خروج از شهرهای خود فکر کنند.

 

عواقب مهاجرت بازیکنان

یکی از پیامدهای فروش امتیاز تیم‌ها به باشگاه‌های مرکزی، از دست دادن استعدادهای بومی است. بازیکنان تیم آکو کرماشان اکنون با دو گزینه مواجه‌اند: یا باید به تهران مهاجرت کنند و در باشگاه جدیدی که امتیاز تیم به آن‌ها واگذار شده، به فعالیت ادامه دهند، یا باید به دنبال تیم دیگری باشند. در هر دو حالت، آینده شغلی و ورزشی این بازیکنان در خطر قرار می‌گیرد. مهاجرت به تهران هزینه‌های بسیاری به همراه دارد و به‌ویژه برای زنان ورزشکار که با چالش‌های مضاعف اجتماعی و اقتصادی روبه‌رو هستند، این مسئله بحرانی‌تر می‌شود.

 

نگاهی به آمار تیم‌های فوتبال زنان در ایران

در لیگ برتر و لیگ دسته یک فوتبال زنان ایران، توزیع تیم‌ها به‌طور نامتوازنی به نفع شهرهای مرکزی کشور است. در لیگ برتر فوتبال زنان، بیشتر تیم‌ها از استان‌هایی مانند تهران، اصفهان و کرمان هستند و تعداد تیم‌های حاضر از استان‌های حاشیه‌ای بسیار محدود است. اکنون با فروش امتیاز تیم آکو، کرماشان در لیگ برتر و لیگ دسته یک هیچگونه نمایندەای ندارد. نبود سرمایه‌گذاری و حمایت‌های مالی از سوی نهادهای دولتی در شهرهای حاشیه‌ای، باعث می‌شود که این مناطق سهم کمتری از ورزش حرفه‌ای کشور داشته باشند و بازیکنان مستعد ناچار به ترک زادگاه خود شوند.

فروش امتیاز تیم آکو کرماشان به باشگاه پرسپولیس، نمونه‌ای از مشکلات ساختاری ورزش ایران است که با نبود سرمایه‌گذاری و حمایت‌های مالی در مناطق حاشیه‌ای کشور پیوند خورده است. تا زمانی که نهادهای دولتی و حکومتی تمایل به سرمایه‌گذاری در ورزش شهرهای حاشیه‌ای نداشته باشند، تیم‌ها و ورزشکاران این مناطق با مشکلات اساسی در حفظ و توسعه فعالیت‌های ورزشی خود مواجه خواهند بود. این نمونه به خوبی به ما نشان می‌دهد که در یک حکومت مرکزگرا توزیع امکانات و فرصت‌ها چگونه شکل می‌گیرد.