از درمان تا آموزش؛ نگاهی به خدمات متنوع درمانگاه شهید میدیا
ارائه خدمات درمانی در حوزه بیماری‌های زنان، ارائە خدمات در دوران بارداری، مدیریت مشکلات ناباروری و گسترش مفهوم بهداشت باروری، از جمله مهم‌ترین فعالیت‌هایی است که توسط بخش زنان درمانگاه شهید میدیا، واقع در منطقه رقه، به انجام می‌رسد.
یسرا احمد
رقە- در تاریخ ١۶ نوامبر سال ٢٠٢١، کمیته بهداشت وابسته به شورای مدنی منطقه رقه، اقدام به افتتاح رسمی درمانگاه شهید میدیا نمود. این مرکز درمانی در محله کوردنشین واقع در بخش شمالی شهر رقه تأسیس گردیده است. لازم به ذکر است که این درمانگاه علاوه بر مرکز اصلی، دارای ٩ شعبه فرعی است که در روستاها و نواحی پیرامونی شهر رقه مستقر می‌باشند.
درمانگاه مذکور مشتمل بر بخش‌های متعددی است، از جمله بخش عمومی، بخش اطفال و بخش تخصصی زنان. این مرکز درمانی طیف وسیعی از خدمات پزشکی را ارائه می‌دهد که شامل معاینات تخصصی، خدمات مربوط بە دوران بارداری و درمان مشکلات ناباروری برای هر دو جنسیت می‌باشد. علاوه بر این، درمانگاه اقدام به توزیع رایگان داروهای مورد نیاز بیماران می‌نماید. همچنین، این مرکز خدمات مشاوره‌ای و راهنمایی‌های لازم را در زمینه اهمیت بهداشت باروری به جامعه زنان ارائه می‌دهد.
درخصوص هدف از تأسیس کلینیک تخصصی زنان در این مرکز درمانی، جنان العیسی، مسئول اداری دفتر مراقبت‌های بهداشتی هیئت بهداشت، اظهار داشت: «ارائه جامع خدمات پزشکی و روان‌شناختی به جامعه زنان از اولویت‌های اصلی این مرکز محسوب می‌شود. این امر به‌ویژه با توجه به افزایش قابل توجه هزینه‌های معاینات پزشکی و داروها حائز اهمیت است. در حال حاضر، این کلینیک تخصصی به مرکزی مورد اقبال برای زنانی تبدیل شده است که از توانایی مالی کافی جهت پرداخت هزینه‌های معاینه، درمان، دارو و زایمان برخوردار نیستند. وجود این بخش تخصصی، نیاز به مراجعه این گروه از بیماران به بیمارستان‌ها و کلینیک‌های خصوصی را به میزان قابل توجهی کاهش داده است.»
در ارتباط با اهمیت وجود کلینیک تخصصی زنان در این منطقه، وی چنین توضیح داد: «تأسیس این کلینیک منجر به صرفه‌جویی قابل توجهی در زمان گردیده و مشکل طی مسافت‌های طولانی را برای مراجعین مرتفع ساخته است. پیش از این، در موارد اضطراری نظیر زایمان‌های زودرس و سایر موارد مشابه، خانواده‌ها و به‌ویژه زنان ناگزیر بودند مسافتی در حدود ده‌ها کیلومتر را جهت دسترسی به بیمارستان‌ها یا کلینیک‌های خصوصی واقع در شهر طی نمایند.»
در خصوص اهمیت حمایت از زنان در حوزه‌های بهداشتی و روان‌شناختی، وی تأکید نمود: «زنان به عنوان رکن اساسی و بنیادین جامعه محسوب می‌شوند. بر این اساس، ضرورت دارد که آنان را نسبت به مخاطرات و عوارض جانبی عمل سزارین و همچنین زایمان‌های متوالی بر سلامت عمومی‌شان آگاه سازیم. علاوه بر این، تبیین اهمیت رعایت اصول بهداشت باروری در جهت حفظ سلامت جسمانی و روانی زنان امری حیاتی است. لازم به ذکر است که سلامت و تندرستی جسمی و روانی زنان، متضمن سلامت و بهزیستی کل جامعه خواهد بود.»
در ارتباط با برنامه‌ها و اقدامات آتی، او چنین اظهار داشت: «هدف ما تجهیز کلیه کلینیک‌های تخصصی زنان به ادوات و دستگاه‌های پزشکی پیشرفته‌تر است. همچنین، در تلاشیم تا طیف گسترده‌ای از داروهای مورد نیاز را تأمین نماییم. علاوه بر این، برنامه‌ریزی برای تأسیس کلینیک‌های تخصصی زنان در مناطق روستایی و نواحی دورافتاده از مرکز شهر در دستور کار قرار دارد. این اقدامات با هدف گسترش دامنه پوشش خدمات درمانی و دارویی به حداکثر تعداد ممکن از جامعه زنان صورت می‌پذیرد.»
در ارتباط با خدمات بهداشتی ارائه شده توسط کلینیک تخصصی زنان، لیلا قاسم، ماما، توضیحات ذیل را ارائه نمود: «این مرکز مجهز به دستگاه‌های آی‌یو‌دی جهت پیشگیری از بارداری می‌باشد. در خصوص زایمان، اعم از طبیعی یا سزارین، خدمات ارجاع رایگان به بیمارستان‌های خصوصی فراهم می‌گردد. همچنین، این کلینیک به دستگاه‌های سونوگرافی مجهز است که امکان تشخیص بارداری و پایش وضعیت سلامت جنین در طول دوران بارداری را میسر می‌سازد. علاوه بر این، مکمل‌ها و تقویت‌کننده‌های عمومی برای بانوان باردار و افرادی که از سوء تغذیه رنج می‌برند، ارائه می‌شود.
هدف از این اقدام، تأمین نیازهای تغذیه‌ای جنین و جبران کمبودهای بدن مادر در طول دوران بارداری می‌باشد.»
در خصوص روش‌های درمان ناباروری در هر دو جنس، وی اظهار داشت: «این مرکز قادر به درمان طیف وسیعی از بیماری‌های زنان می‌باشد. این بیماری‌ها شامل مواردی نظیر فیبروم رحمی، اختلالات قاعدگی و عفونت‌های دستگاه تناسلی زنان است. علاوه بر این، خدمات درمان ناباروری برای هر دو جنس ارائه می‌گردد. این امر از طریق پایش مستمر وضعیت سلامت بیماران و نظارت بر فرآیند تخمک‌گذاری ماهانه در زنان صورت می‌پذیرد. آزمایشات لازم نیز در این مرکز انجام می‌شود. لازم به ذکر است که شرایطی نظیر ترشح نابهنگام شیر از پستان یا اختلالات عملکرد غده تیروئید می‌تواند مانعی برای بارداری ایجاد نماید. در مواردی که سلامت زن تأیید شود، از وی درخواست می‌گردد تا همسرش نیز آزمایشات خاصی را جهت بررسی وضعیت سلامت انجام دهد.»
در ارتباط با فعال‌سازی بخش مشاوره روانی و اهمیت آن برای زنان، وی افزود: «در این مرکز، خدمات مشاوره روانی و راهنمایی‌های بهداشتی به زنان ارائه می‌گردد. تمرکز اصلی بر تأثیرات استرس و اختلالات روانی نظیر سرکوب احساسات و افسردگی بر سلامت زنان باردار و شیرده می‌باشد، چرا که این عوامل می‌توانند منجر به کاهش تولید شیر و در نتیجه تضعیف سلامت جنین شوند. تلاش ما بر این است که با ایجاد فضایی امن و محرمانه، به مراجعین گوش فرا داده و با ارائه مشاوره، به آرامش آنها کمک نماییم. این بخش به مثابه پناهگاهی امن برای زنان عمل می‌کند و محیطی را فراهم می‌آورد که در آن می‌توانند آرامش خود را بازیابند. لازم به ذکر است که تمامی این خدمات به صورت کاملاً محرمانه و تنها بین بیمار و مشاور روانی انجام می‌پذیرد.»
لیلا قاسم بر اهمیت ارتقاء آگاهی عمومی در زمینه مفهوم بهداشت باروری تأکید نمود و چنین اظهار داشت: «تلاش ما بر این است که زنان را نسبت به اهمیت حفظ سلامت جسمانی خود آگاه سازیم و آنان را از پیامدهای نامطلوب ازدواج در سنین پایین مطلع نماییم. در چنین مواردی، ساختار فیزیولوژیک دختران نوجوان برای تحمل الزامات زندگی زناشویی، بارداری و شیردهی آمادگی کافی ندارد. ما در خصوص مخاطرات زایمان در سنین پایین و همچنین عوارض زایمان‌های متوالی بر سلامت جسمی و روانی زنان اطلاع‌رسانی می‌نماییم. با توجه به اینکه زنان رکن اساسی جامعه محسوب می‌شوند، حفظ سلامت و صیانت از آنان امری ضروری در جهت پرورش نسلی سالم و تندرست می‌باشد.»
وی در ادامه افزود: «این کلینیک روزانه پذیرای تعداد قابل توجهی از مراجعین زن می‌باشد. دلیل اصلی این استقبال، فراهم آوردن محیطی آرام و توأم با رفتار مناسب از سوی کادر پرستاری و پزشکان متخصص است. این فضای مطلوب، امکان بیان راحت مسائل مربوط به سلامت و مشکلات را برای مراجعین فراهم می‌آورد. در این مرکز، دستورالعمل‌های لازم جهت رعایت نکات بهداشتی به مراجعین ارائه می‌گردد و آگاهی‌های ضروری در خصوص اقدامات توصیه شده و موارد منع شده به ایشان داده می‌شود. علاوه بر این، آموزش‌های لازم در زمینه رعایت رژیم غذایی مناسب و نحوه صحیح مصرف دارو به مراجعین ارائه می‌گردد.»
یکی از مراجعین به نام فاطمه ابراهیم، در خصوص علت مراجعه خود به این مرکز درمانی چنین اظهار داشت: «به مدت سه سال است که به صورت ماهانه جهت اطمینان از وضعیت سلامت خود به این درمانگاه مراجعه می‌نمایم. با توجه به اینکه خدمات معاینه و دارو در این مرکز به صورت رایگان ارائه می‌گردد، این امر برای اینجانب بسیار مناسب می‌باشد. این مسئله به‌ویژه از آن جهت حائز اهمیت است که بنده از توان مالی کافی جهت بهره‌مندی از خدمات کلینیک‌های خصوصی برخوردار نمی‌باشم.»
فاطمه ابراهیم در خصوص خدمات ارائه شده توسط کلینیک تخصصی زنان چنین توضیح داد: «این مرکز طیف گسترده‌ای از خدمات بهداشتی و دارویی را به زنان ارائه می‌نماید. علاوه بر این، خدمات مشاوره روان‌شناختی و توصیه‌های بهداشتی نیز به زنان و مادران ارائه می‌گردد.»
در ادامه، وی به نحوه برخورد کادر درمانی، اعم از پرستاران و پزشکان، با مراجعین اشاره نمود و افزود: «کارکنان این مرکز فضایی آرام و مناسب را جهت بیان مشکلات و علائم بیماری فراهم می‌آورند. همچنین، وی با دقت به صحبت‌های بیماران گوش فرا داده و نهایت تلاش خود را در جهت ارائه بهترین خدمات به مراجعین به کار می‌گیرند.»
فاطمه بر این نکته تأکید نمودند که تأسیس کلینیک تخصصی زنان در این منطقه، نقش بسزایی در کاهش هزینه‌های درمانی و دارویی برای طیف وسیعی از زنان ایفا نموده است. این امر به‌ویژه برای آن دسته از افرادی که از توان مالی کافی جهت تهیه دارو یا مراجعه به پزشکان بخش خصوصی برخوردار نیستند، حائز اهمیت می‌باشد.
در پایان، وی اظهار داشت: «امید است که در آینده شاهد تأسیس مراکز درمانی و کلینیک‌های تخصصی زنان مشابه این مرکز در سایر شهرها باشیم، چرا که این امر منافع قابل توجهی را برای جامعه زنان و به تبع آن، کل جامعه به همراه خواهد داشت.»
