کارولین بزی

 

بیروت- شرکت کنندگان در کنفرانس گفت‌وگوی لبنان- کورد با تاکید بر بی‌توجهی بین‌المللی به مسئلەی کوردها، خاطرنشان کردند که نقش زنان کورد در شمال و شرق سوریه الگویی مناسب برای برابری جنسیتی است.

 

تاریخ روابط کوردها و عرب‌ها و حضور کوردها در لبنان در گذشته و حال

در نشست نخست که به تاریخچەی روابط خلق کورد و عرب به ویژه حضور کوردها در لبنان می پرداخت، استاد تحصیلات عالی در جغرافیای انسانی صلاح ابوشقرا با اشارە بە انتشار کتاب خود با نام 'الاکراد شعب الـمعانات" از تجربیات خود در روابط با کوردها سخن گفت. «مسئلەی کوردها یک مسئلەی انسانی است و آنها تقریباً تنها خلق در خاورمیانه هستند که احساسات فرقەای و مذهبی خود را از بین بردەاند و شایستگی داشتن دولت و کشوری مستقل را دارند.»

همچنین با پرداختن بە پیشینەی حضور کوردها در لبنان گفت: کوردهای ساکن لبنان با علم بر اینکە در طول تاریخ فداکاری‌های بزرگی کرده و قربانی دادەاند اما به دلیل مسائل فرقەای و مذهبی موجود در لبنان برای مدت طولانی تابعیت کشور را نگرفتند.

او همچنین با اشارە بە منابع تاریخی متعدد حضور کوردها در لبنان را بە سە دورە تقسیم کرد. دوران نخست دوران ایوبی‌ها کە صلاح‌الدین ایوبی و خانوادەاش بە لبنان نقل مکان کردند و دورەی پس از آن کە خانوادەهایی همانند خانوادەی سيفا والمراعبة و خانوادەی جنبلاطی کە یک چهارم دروزی‌های لبنان را تشکیل دادەاند کورد بودن خود را تایید کردە بودند. همچنین دوران سوم از دهەی بیست قرن گذشتە وهمزمان با آغاز انقلاب سعید برزنجی و تبعید کوردها بە لبنان از سوی کمال مصطفی آتاتورک آغاز شد. آنها مدت طولانی بدون داشتن تابعیت لبنانی در این کشور زندگی کردند، علیرغم اینکە بسیاری از مهاجرین از جملە ارامنە تابعیت گرفتند اما اختلافات فرقەای و مذهبی باعث شد کە کوردها تابعیت نداشتە باشند.

وی با اشارە بە در حاشیە راندە شدن کوردها در مسائل سیاسی لبنان گفت، اتنیک‌‌های دیگری در لبنان وجود دارند کە از نظر جمعیتی، جمعیت کمتری نسبت بە کوردها دارند اما در پارلمان کرسی دارند. و در پایان تاکید کرد کوردها باید حق شهروندی کامل در لبنان را داشتە باشند چرا کە در دفاع از کشور کوتاهی نکردەاند.

 

سیاست استعماری و مداخلات منطقەای

نعمت بدر روزنامەنگار و فعال در سخنرانی خود بە سیاست‌های استعماری و مداخلات منطقەای پرداخت و ضمن توضیح دادن در مورد آن خاطرنشان کرد که ظاهراً هدف آن کنترل دولت‌های ضعیف توسط قدرت‌های بزرگ با بهره‌برداری از نفوذ آنها برای غارت منابع طبیعی و میراث فرهنگی این کشورها است.

وی تاکید کرد «استعمار گاهی از طریق ارتش نیست، بلکه از طریق پایگاه‌های نظامی است که در سرزمین‌های برخی کشورها مانند عراق، سوریه و لیبی ایجاد می‌شود».

وی افزود: «همه مردم می‌دانند که رژیم‌های عربی به مردم خود رحم نکردەاند و کشورهای غربی به بهانەی گسترش دموکراسی از نگرانی مردم سوء‌استفاده می‌کنند و زندان ابوغریب و همچنین زندانی کردن رهبر، عبدالله اوجالان و محرومیت او از حقوق بشر، ممانعت از ملاقات خانواده و وکیل و شکنجه و مجازات او با اشد مجازات بهترین نمونەی آن هستند.»

وی با تاکید بر نیاز به یک نظام دموکراتیک و نوین جهانی، تاکید کرد کە خلق‌های خاورمیانە در مرحلەای قرار دارند کە باید بتوانند از فرصت استفادە کنند و هژمونی غربی‌ها را شکستە و بە استقلال واقعی دست یابند و دولتی نە ملی بلکە متشکل از خلق‌ها تشکیل دهند تا بتوانند منابع خود را کنترل کنند و سرنوشت خود را تعیین کنند.

در پایان سخنان خود با اشارە بە نقش زنان در انقلاب روژآوا و همچنین تغییرات دموگرافی کە دولت ترکیە در مناطق اشغالی ایجاد کردە است بە اهداف دولت ترکیە پرداخت و گفت: «ترکیه از بحران اوکراین و روسیه سوءاستفادە می‌کند و مسئلەی کوردها را بە نفع خود مطرح می‌کند. چهار دهه است که جنگ علیه کوردها ادامە دارد و آنها برای حمله‌ی جدید به شمال و شرق سوریه آماده می‌شوند زیرا می‌خواهند به بهانه‌ی حفظ امنیت ملی خود منطقه‌ی امن بسازند ومی‌دانیم دیواری که ترکیه در حال ساخت آن است، دیوار حایلی است که سومین دیوار بزرگ جهان است.

 

تأثیر ذهنیت و ابزار دولت-ملت بر روابط خلق کورد و عرب

محقق، دانشگاهی و مدیر مرکز تحقیقات و مشاوره لبنان، حسان قطب نیز به نوبه‌ی خود به تأثیر ذهنیت و ابزار دولت-ملت بر روابط کوردها و عرب‌ها پرداخت و گفت: «روابط قومی، زبانی و اتنیک‌های مختلف مذهبی، کە در یک جغرافیا و وطن زندگی کنند، چه در جغرافیاهای متعدد و همجوار... مردم این کشور باید برای تضمین ثبات، حفظ هویت و احترام به فرهنگ یکدیگر همکاری کنند و ادارەی آن براساس تفاهم باشد و  با همکاری، هماهنگی و تمایل به ساختن آیندەای مشترک برای پیشرفت خلق خود اداره شود... تمدن و فرهنگ که مشخصەی هر اتنیک و ملتی است چیزی نیست جز محصول، انباشت و تلاش مردمانی که مسیر زندگی خود را برای صدها و شاید هزاران سال ترسیم کردەاند... بنابراین، صرفاً به دلیل تفاوت ملی، اتنیکی و زبانی، کار بر روی محو و لغو آن آسان یا ممکن و حتی قابل قبول نیست.»

وی با اشارە بە اینکە بیماری تفرقەی قومی از قرن بیستم و با تضعیف امپراتوری عثمانی آغاز شد، بە تقسیم میراث این امپراتوری در توافقنامەی سایکس پیکو پرداخت کە آیندەی منطقه را بر اساس نقشەهای تفرقەانگیز ترسیم کرد و درگیری‌های پایدار را در این کشورها ایجاد کرد که در آن توزیع جمعیتی و قومی، مذهبی و ... تنوع زبانی دستکاری شده است. این کشورها ثبات سیاسی ندارند و همچنان نیازمند مداخلەی خارجی و حمایت‌های بین‌المللی هستند.

وی افزود: «رژیم‌های حاکم در جهان عرب ما، به ویژه آنهایی که کشورشان بیش از یک اقلیت قومی، زبانی و فرهنگی را در بر می گیرند... علاقه آشکاری به حفظ این وضعیت دارند... و توجه و عواطف و علایق مردم خود را به سوی آرمان فلسطین که موضوع اصلی ملت عرب است سوق دادند و از این رو شعاری که در دوران مرحوم جمال عبدالناصر، پیشگام ناسیونالیسم عربی (بی صدا) مطرح شد بلندتر از صدای جنگ است... این بدان معناست که هر مطالبه‌ی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی یا اقتصادی باید به بعد از مرحله پیروزی و احیای حق از دست رفته‌ی فلسطین موکول شود.»

و در ادامەی سخنان خود گفت: «ترس اتنیک‌ها، به ویژه اتنیک کورد، با بی توجهی کامل به آنها و سایر اتنیک‌ها از نظر موجودیت، نقش، تمدن، زبان، آداب و سنن آنها تقویت شد.»

او عراق و سوریە و حاکمیت رژیم‌هایی کە ملیت عرب را بر هر ملیت دیگری از جملە کوردها ترجیح می‌دادند را نمونەهایی از كشورهایی دانست کە باعث تقویت ترس در کوردها شدەاند. کوردهایی کە در جوار همدیگر هستند اما مرزهای آنها توسط استعمار از هم جدا شدە است.

وی تاکید کرد: «فقدان رویه‌ی دموکراتیک و احترام به کثرت‌گرایی حزبی، فرهنگی، قومی و زبانی منجر به محرومیت کوردها و دیگران از احساس شهروندی واقعی و احساس این شد که وطن همه‌ی فرزندان خود را زیر سقف عدالت جمع می‌کند و همین باعث تقویت مبارزات آنها در دست‌یابی بە خواست‌هایشان شد.»