شهرهای زنانه؛ بازپس‌گیری فضاهای زندگی زنان و تقویت مبارزه آنان
در شهرهای آمد و رِزان، پروژه «شهر زنانه» با هدف بازپس‌گیری فضاهای زندگی زنان و تقویت حضور آنها در جامعه آغاز شد. این برنامه‌ها تلاش می‌کند تا خشونت علیه زنان کاهش یابد و زنان در سیاست و عرصه عمومی نقش فعال داشته باشند.
آرژین دیلک اونجل
آمد- شهرداری شهر آمد، با مشارکت دفتر سیاست زنان، هشتم نوامبر در مرکز همایش‌ها و فرهنگ «آمد» در منطقه ینی‌شهیر، نشستی با عنوان «شهر زنانه» برگزار کرد. در این نشست، زنان از شهرداری‌ها و مناطق، احزاب سیاسی، جمعیت مادران آشتی، سازمان‌های مدنی و گروه‌های زنان حضور داشتند.
شرکت‌کنندگان درباره تغییراتی که برای تبدیل یک شهر به «شهر زنانه» لازم است، و مسائل مدیریت شهری، اقتصاد، فضا و حافظه شهری بحث کردند. زنان حاضر از حوزه‌های مختلف پاسخِ پرسش‌هایی مانند «آزادی زنان در شهر یعنی چه؟»، «چه مشکلات ساختاری زندگی زنان را سخت می‌کند؟»، «زندگی زنان در کدام بخش‌های شهر محدودتر است؟» و «کدام فضاها می‌توانند با حافظه زنان معنا بیابند؟» را جست‌وجو کردند.
فاطمه گولان اونکول، ریاست مشترک شهرداری سور، پروژه «شهر زنانه» را از اولویت‌های مهم حزبشان دانست و گفت که در سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ و ۲۰۲۴، با انتصاب سرپرست به شهرداری‌ها، به ویژه دستاوردهای زنان، فشار وارد شد، اما با بازگشت شهرداری‌ها به حزب دموکرات، اقدامات «شهر زنانه» شتاب گرفت.
«شهرهایی که با ذهنیت مردانه ساخته شده‌اند را تغییر خواهیم داد»
گولان اونکول می‌گوید: «در شهرهایی که با ذهنیت مردانه ساخته شده‌اند، تفکری مردسالارانه حاکم است و ویژگی‌های خاص جوامع نادیده گرفته می‌شود. ما همچنان مشاهدات و فرآیند ساخت شهرها را بررسی می‌کنیم تا ببینیم شهرها چقدر آزاد و قادر به در نظر گرفتن همه نابرابری‌های جامعه هستند. بر اساس این مشاهدات، پروژه‌های «شهر زنانه» آغاز شد و در نتیجه شهرهایی که با ذهنیت مردانه ساخته شده‌اند را تغییر خواهیم داد.»
«برای اینکه صدای زنان باشیم»
گولان اونکول اظهار داشت که شهرداری‌های حزب(دَم) برای تبدیل شدن به صدای زنان و یافتن راه‌حل برای مشکلاتشان، کارهای خود را سرعت بخشیده‌اند: «سیستم ریاست مشترک و پافشاری ما بر نمایندگی برابر به سایر حوزه‌ها نیز سرایت کرده است. «شهر زن» انعکاسی از همین رویکرد است. این طرح با هدف تبدیل شدن به صدای زنان، تقویت وضعیت زنان به‌عنوان سوژه و افزایش قدرت همبستگی آغاز شد. در این چارچوب، دیده شدن بیشتر زنان و طراحی شهرها براساس نیازهای آنها، محور اصلی برنامه‌هاست.»
برای پیشرفت صادقانه این روند، لازم است قیم‌ها عقب‌نشینی کنند
فاطمه گولان اونکول، ریاست مشترک شورای سور، به روند «صلح و جامعه دمکراتیک» اشاره کرد که از ۲۷ فوریه به دعوت رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان آغاز شد و گفت انتظار دارند این روند با صداقت پیش برود: «برای اینکه این روند صادقانه پیش برود، لازم است قیم‌ها عقب‌نشینی کنند. سیستم ریاست مشترک باید به‌صورت قانونی به رسمیت شناخته شود. دسترسی منطقه به منابع عادلانه و برابر باید تضمین شود. یکی از جنبه‌های قابل اعتماد روند دمکراتیک برای ما، عقب‌نشینی قیم‌هاست. ریاست مشترکان منتخب باید به سمت خود بازگردند. ریاست مشترکان زن به‌ویژه هدف قرار می‌گیرند؛ این باید متوقف شود و هدف قرار گرفتن مبارزه زنان به‌عنوان یک کل کنار گذاشته شود.»
او همچنین تأکید کرد که قیم‌ها مدل «ریاست مشترک» را هدف قرار داده‌اند: «ریاست مشترک مدلی است که برای پایان دادن به بردگی هم مردان و هم زنان توسعه یافته است.»
گولان اونکول به حمله‌ای اشاره کرد که در ۱ نوامبر در محله سور رخ داد؛ «گروهی حدود ۱۰ تا ۱۵ نفره به خانه سه زن یورش بردند و گفتند ما شما را در این محله نمی‌خواهیم. زنان تهدید به مرگ شدند و یک زن مورد ضرب و شتم قرار گرفت.»
بازپس‌گیری فضاهای زندگی زنان با شهرهای زنانه
گولان اونکول تأکید کرد که خشونت علیه زنان از خشونت دولتی جدا نیست و گفت: «خشونت در دولت، در خانواده، در محله و در روابط دوطرفه نیز وجود دارد. این نگاه سلسله‌مراتبی به خشونت، کل جامعه را دربر می‌گیرد. در سور، سه زن در معرض خشونت برخی گروه‌ها قرار گرفتند و تلاش شد آنها از فضاهای زندگی‌شان دور شوند. در حالی که سور شهر همه ماست و میزبان فرهنگ‌ها، هویت‌ها و باورهای مختلف بوده است. پیش‌تر حقوق زیست و همزیستی در اینجا برقرار بود. اما اکنون شاهدیم جامعه دچار قطبی‌شدن شده و گروهی از دیده شدن زنان در خیابان، سیاست و عرصه عمومی ناراضی است و فعالیتشان افزایش یافته است.»
او افزود که مدیریت‌های محلی اجازه چنین سیاست‌هایی را نخواهند داد و گفت: «گردهم آمدن با زنان، تماس با آنها و کار برایشان برای ما بسیار مهم است. پس از ۲۰۱۵ بسیاری از زنان به حال خود رها شدند، به خانه و اتاقشان محدود شدند و تلاش شد در دنیایی تنگ و تحت سلطه نگاه مردانه محبوس شوند. امروز با «شهرهای زنانه» بار دیگر برای زندگی‌ای که زنان در آن نقش فعال دارند، مبارزه خواهیم کرد.»
«بیایید مبارزه زنان را تقویت کنیم»
لیلا آياز، ریاست مشترک شهرداری رِزان با اشاره به اهمیت طرح «شهر زنانه» گفت این برنامه می‌تواند تغییر بزرگی در شهرها ایجاد کند. او یادآور شد که در دوران انتصاب قیم‌ها، زنان بدون پشتیبانی رها شدند و خشونت در این دوره افزایش یافت. لیلا آياز تأکید کرد هدف فعالیت‌های زنان در شهرداری‌های حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها(دَم) حفظ تاریخ و حافظه زنان و جلوگیری از فراموشی آن است و مبارزه با خشونت بر همه جامعه وظیفه‌ای همگانی است.
او همچنین گفت که به مناسبت ۲۵ نوامبر، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، این روز را با ارتقای مبارزه زنان گرامی می‌دارند: «در محلات نشست برگزار می‌کنیم، گردهم می‌آییم و به زنان می‌گوییم تنها نیستند. مراکز زنان و شبکه‌های مقابله با خشونت نشان داده‌اند زنان تنها نیستند. ما به همه زنان می‌گوییم: زنان تنها نیستند، کافی است با مکانیزم‌ها آشنا باشند. وقتی زنی خشونت می‌بیند، دیگر زنان نباید چشم بر آن ببندند؛ همیشه مسئول دیدن و حمایت از زنان کنار خود هستیم. از زنان دعوت می‌کنم در فضاها حضور داشته باشند و آگاهی زنانگی را تقویت کنند.»