نادیده گرفتن حقوق زندانیان بیمار در زندان‌های نوع R؛ مرگ آرام در انتظار آنان
در ارتباط با شرایط نامطلوب زندانیان در زندان‌های نوع R، ریحان گوک، اظهار داشت: «زندان‌های نوع R به دلیل فقدان امکانات کافی، موجب تشدید وضعیت انزوای زندانیان بیمار می‌شود. این دسته از زندانیان در تأمین ابتدایی‌ترین نیازهای خود ناتوان می‌باشند.»
مدینه مامداوغلو
آمد - شرایط زندگی زندانیان مبتلا به بیماری‌های جدی در زندان‌های واقع در مناطق کوردستان و ترکیه با گذشت هر روز دشوارتر می‌شود. این زندان‌ها، که بیش از هزار زندانی با بیماری‌های مزمن و صدها زندانی مبتلا به سرطان را در خود جای داده‌اند، به زندانیان امکان دسترسی به حقوق بهداشتی و استانداردهای زندگی شایسته را نمی‌دهند. زندان‌های نوع R، محیط‌هایی که به طور خاص به تشدید حالت انزوای زندانیان بیمار منجر می‌شوند، این معضل را تشدید می‌کنند.
زندان‌های سربسته نوع R، که در دو مکان در ترکیه به منظور بازپروری زندانیان ایجاد شده‌اند، به عنوان مراکزی شناخته می‌شوند که زندانیان مبتلا به بیماری‌های سرطانی به آنجا منتقل می‌شوند. ریحان گوک، دبیرکل کمیته نظارت بر زندان‌های انجمن حقوقی دیاربکر، طی اظهاراتی با استناد به مشاهدات خود، به مشکلات عمیق و فراگیر در این زندان‌ها اشاره نمود. وی با تأکید بر شدت یافتن وضعیت زندانیان مبتلا به بیماری‌ها، خاطرنشان کرد که گزارش‌های «قابلیت ابقاء در زندان» صادر شده توسط اداره پزشکی قانونی، شرایط را برای این افراد دشوارتر می‌سازد.
«گزارش‌های اداره پزشکی قانونی ناکارآمد و غیرمنطقی است»
ریحان گوک وکیل و حقوقدان، اظهار داشت که گزارش‌های صادر شده از سوی اداره پزشکی قانونی نه تنها از اساس قانونی و علمی برخوردار نیستند، بلکه با انگیزه‌های سیاسی صادر می‌شوند. وی در ادامه توضیح داد: «ما گزارش‌های پزشکی قانونی که برای زندانیان مبتلا به سرطان صادر می‌شود را نامعقول می‌دانیم. حتی گزارش‌هایی که نشان می‌دهند زندانیان قادر به ادامه حضور در زندان نیستند، با مخالفت‌های دادستانی مواجه می‌شوند. پس از رد این گزارش‌ها، شرایط سخت‌تری برای زندانیان بیمار رقم می‌خورد، که این خود نقض آشکار حقوق بهداشت و حیات زندانیان است. علاوه بر این، زندانیان هنگام انتقال به بیمارستان، تحت بازرسی دهانی و با دستبند مورد معاینه قرار می‌گیرند، که این شرایط مانع استفاده آن‌ها از حق درمان می‌شود و به نقض جدی حقوق حیاتی آن‌ها منجر می‌گردد.»
بی‌توجهی به نیازهای زندانیان بیمار؛ حتی ویلچر هم کمیاب است
ریحان گوک، در توضیح مسائل موجود در زندان‌های نوع R که گفته می‌شود برای زندانیان بیمار ساخته شده‌اند، تأکید کرد که این زندان‌ها امکانات لازم و ادعا شده را برای زندانیان بیمار فراهم نمی‌کنند. وی بیان کرد: «در این زندان‌ها، زندانیان بیمار به حال خود رها شده‌اند و بدون هیچ همراهی، آن‌ها قادر به مراقبت از خود و برآورده کردن نیازهای خود نیستند. در بیشتر موارد، فرد دیگری که در اتاق حضور دارد نیز مبتلا به بیماری است و هیچ یک از طرفین توانایی لازم برای مراقبت از خود را ندارند.» او افزود: «نیازهای پزشکی زندانیان مانند ویلچر و سایر تجهیزات باید توسط سیستم زندان تأمین شوند؛ با این حال، این امکانات اغلب در چارچوب حمایت‌های اجتماعی مورد توجه قرار نمی‌گیرند و به ناچار خانواده‌های زندانیان مجبور به تأمین آن‌ها می‌شوند.»
خروج از زندان نوع R؛ درخواست مبرم زندانیان بیمار
ریحان گوک اعلام کرد که هم بندهای زندان و هم شرایط مهیا شده در زندان‌های نوع R، زندگی را برای زندانیان بیمار آسان‌تر نمی‌کنند. او نقطه نظر خود را با اشاره به وضعیت نامناسب نظافت در این زندان‌ها تشریح کرد: «در حالی که زندانیان بیمار وابسته به ویلچر یا تخت بیمارستانی قادر به برآورده کردن حتی ساده‌ترین نیازهای خود نیستند، انتظار دارند که آن‌ها مسئول تمیز کردن اتاق‌های خود باشند، که این امر نه تنها غیرمنطقی بلکه نشان‌دهنده یک اجرای ناکارآمد و سیستماتیک است.» وی ادامه داد: «وضعیت به قدری بغرنج است که زندانیان موجود در زندان‌های نوع R تمایل دارند به زندان‌های عادی منتقل شوند، زیرا در آن‌ها، هم‌بندها به آن‌ها کمک می‌کنند و نیازهای آن‌ها بیشتر برآورده می‌شود. درخواست برای انتقال به زندان‌های عادی، که باید به صورت برعکس باشد، نشان دهنده ناکافی بودن پشتیبانی در زندان‌های نوع R است. این واقعیت بیانگر این است که زندان‌های نوع R به عنوان مکانی مناسب برای زندانیان بیمار نمی‌باشند و در واقع، این زندانیان در انزوا نگهداری می‌شوند.»
تأکید بر ضرورت اقدامات پایدار در مدیریت زندان‌ها
ریحان گوک، در اشاره به وضعیت زندانیان بیمار سالخورده و در شرایط وخیمی همچون حنیفه ارسلان، مقبوله اوزر و بسره اُرول، تأکید کرد که روند فعلی در نگهداری این زندانیان وجدان اجتماعی را به شدت جریحه‌دار کرده است. وی ضرورت آزادی فوری این زنان را که در تأمین نیازهای اساسی خود با مشکل مواجه هستند، مورد تأکید قرار داد. ریحان گوک همچنین به فراخوانی برای اقدامات موثر و همکاری مشترک در این زمینه اشاره کرد و گفت: «سازمان‌های غیردولتی، حقوقدانان و پزشکان باید در این موضوع حساسیت بیشتری نشان دهند. تصمیم‌گیری‌های کنونی در مورد زندانیان بر اساس قوانین نیست بلکه بر مبنای ملاحظات سیاسی است. ما با اقدامات قانونی و اعتراضات خود به این موضوع، در تلاش برای مقابله با این نقض‌های حقوقی هستیم. اما نیازمند یک تلاش گسترده‌تر برای رسیدن به راه حلی پایدار هستیم.»