عفو بین‌الملل خواستار توقف فوری اخراج مهاجران افغانستانی از ایران شد

سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای، از جمهوری اسلامی خواست اخراج دسته‌جمعی مهاجران افغان را متوقف کند. این سازمان هشدار داد که اخراج پناهجویان افغان، به‌ویژه زنان، آن‌ها را در معرض خطر جدی نقض حقوق بشر از سوی طالبان قرار می‌دهد.

مرکز خبر- روز پنج‌شنبه ۲۶ تیرماه، همزمان با تداوم سیاست‌های سخت‌گیرانه جمهوری اسلامی در قبال مهاجران افغانستانی و افزایش روند اخراج این افراد، سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای از ایران خواست تا فوراً روند بازگرداندن شهروندان افغانستانی را متوقف کند.

این سازمان تاکید کرده که بازگرداندن زنان افغان به افغانستان، جایی که با تهدیدات جدی حقوق بشری روبه‌رو هستند، نقض اصل «عدم بازگرداندن اجباری» است. اصلی بنیادین در حقوق بین‌الملل که بازگرداندن افراد به کشوری که در آنجا در معرض خطر جدی نقض حقوق بشر قرار دارند را ممنوع می‌کند.

عفو بین‌الملل در بیانیه‌ی خود از دولت ایران خواست تا به قوانین بین‌المللی پایبند باشد و زنان افغان را به عنوان پناهندگان مشمول حمایت‌های بین‌المللی به رسمیت بشناسد. این سازمان هشدار داده است که طالبان در افغانستان، به‌ویژه زنان، روزنامه‌نگاران، مخالفان سیاسی و مدافعان حقوق بشر، را هدف آزار و شکنجه‌های مبتنی بر جنسیت قرار می‌دهد و بازگرداندن آنها به چنین محیطی جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.

این سازمان همچنین از تمامی دولت‌ها، به‌ویژه رژیم ایران، خواست که زنان افغانستانی را از همان ابتدا به‌عنوان پناهنده به رسمیت بشناسند و از بازگرداندن آنان به افغانستان که تحت حکومت طالبان به «جنایت علیه بشریت» علیه زنان دست زده، خودداری کنند.

این سازمان بین‌المللی حقوق بشری در پایان بیانیه خود تأکید کرده که جمهوری اسلامی باید فورا به این اقدامات غیرقانونی و ضدانسانی پایان دهد و حقوق مهاجران و پناهجویان را بر اساس قوانین بین‌المللی محترم بشمارد.

بر اساس گزارش‌ها، مقامات جمهوری اسلامی با استفاده از خشونت، خانه‌به‌خانه اقدام به بازداشت و اخراج مهاجران افغانستانی کرده‌اند؛ افراد حتی بدون داشتن وسایل و فقط با لباس‌های تن خود مجبور به ترک این کشور می‌شوند. پیش‌تر نیز در اسفند ۱۴۰۳ و فروردین ۱۴۰۴، دولت ایران اجرای طرح اخراج مهاجران «غیرقانونی» افغانستانی را اعلام کرده بود.

افزایش سرعت اجرای این طرح پس از جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل رخ داده است. برخی رسانه‌های دولتی ایران مهاجران افغانستانی را بدون ارائه شواهد به همکاری با اسرائیل متهم کرده‌اند، اما هیچ مدرک معتبری برای تایید این ادعاها منتشر نشده است. ناظران معتقدند این اتهامات به‌منظور منحرف کردن توجه عمومی از مشکلات داخلی و سرکوب مهاجران مطرح شده است.

طبق گزارش عفو بین‌الملل، در سال ۲۰۲۵ بیش از یک میلیون مهاجر افغان از ایران به افغانستان بازگردانده شده‌اند و سازمان بین‌المللی مهاجرت نیز اعلام کرده که تنها از ابتدای ژوئن بیش از ۵۴۶ هزار نفر، از جمله کودکان بدون همراه، اخراج شده‌اند.

این اخراج‌های گسترده در شرایطی صورت می‌گیرد که افغانستان با بحران انسانی شدید روبه‌رو است و بازگرداندگان، به ویژه زنان، روزنامه‌نگاران، مخالفان سیاسی و فعالان حقوق بشر، در معرض خطر جدی نقض حقوق خود توسط طالبان قرار دارند.