رجاء حمید رشید

عراق - فعالان حاضر در این همایش تأکید کردند که توانمندسازی زنان یک ضرورت ملی است و تأمین امنیت، مسئولیتی مشترک است که باید همه اشکال خشونت را رد کند. آن‌ها همچنین گفتند که آموزش و استقلال اقتصادی، پایه و اساس مشارکت موثر زنان در سیاست و جامعه است.

این همایش روز جمعه ۱۹ دسامبر در بغداد برگزار شد و در آن شماری از زنان تصمیم‌گیر و رهبران سیاسی و مدنی به همراه نمایندگان جامعه مدنی شرکت کردند.

هدف این مراسم، معرفی و تقویت «میثاق امنیت» به‌عنوان چارچوبی برای حمایت از زنان و تضمین مشارکت فعال آن‌ها در زندگی عمومی بود. همچنین موضوع گفت‌وگو و همکاری میان رهبران زن و نهادهای جامعه مدنی برای ایجاد سیاست‌های حساس به مسأله جنسیت و تشکیل اتحادهای عربی جهت حمایت از حقوق زنان و حضور گسترده‌ترشان در تصمیم‌سازی، مطرح شد.

 

«امنیت، مسئولیتی مشترک است»

رأفة عباس علی، مسئول بخش پژوهش و توسعه در کهرمانه و عضو ائتلاف نادا بغداد، در سخنرانی خود تأکید کرد که تأمین امنیت، مسئولیتی مشترک است. او گفت پیام همایش این است که زنان باید در محیطی امن زندگی کنند که صدایشان شنیده شود، از آن‌ها حمایت شود و توانمند شوند. به گفته او، «صدای زن قدرت است، حضور او ارزش دارد و آینده‌اش یک حق است»، و همه اشکال خشونت باید رد شود.

أسيل جمال الربيعي، حقوقدان و فعال حقوق زنان، نیز گفت که توانمندسازی زنان دیگر یک انتخاب فرعی نیست، بلکه یک نیاز برای ساختن جامعه‌ای باثبات، عادلانه و امن است. او افزود که توانمندسازی واقعی باید در عمل و نتایج میدانی دیده شود، نه فقط در شعار یا همایش‌ها.

او گفت که افزایش مشارکت زنان در سیاست و امور مدنی، تقویت مهارت‌های رهبران زن، دفاع از حقوق‌شان و ترویج مفاهیم امنیت، عدالت و پاسخگویی، از ارکان مهم این مسیر است. او تأکید کرد که بدون استقلال اقتصادی، نمی‌توان به امنیت واقعی رسید و بدون توان اقتصادی، مشارکت سیاسی مؤثر امکان‌پذیر نیست.

او همچنین گفت که «میثاق امنیت» یک دعوت ملی و اخلاقی است تا نقش زنان به‌صورت واقعی در مرکز سیاست‌های عمومی قرار بگیرد، و مشارکت زنان در تصمیم‌گیری، تضمین‌کننده جامعه‌ای منسجم و کشوری قوی است.

دکتر عبیر محمد، نماینده نادیه العلویه، گفت که خشونت در اشکال گوناگون در جامعه عراق دیده می‌شود و نه‌فقط در خانواده، بلکه در محیط کار و فضای عمومی نیز اتفاق می‌افتد. او به خشونت همسری، برخوردهای بد در محل کار و آزارهای زبانی در خیابان اشاره کرد و گفت این موارد بسیار نگران‌کننده‌اند.

او تأکید کرد که باید از سنین پایین در جامعه آگاهی و آموزش داده شود تا این رفتارها کاهش یابد. او گفت: «کرامت زن، بخشی از کرامت کل جامعه است.»

 

 

جلسه‌ای در همایش با موضوع «زنان بر میز تصمیم‌گیری» برگزار شد که توسط وکیل دادگستری مروه عبدالرزا، رئیس سازمان «لأجلها»، مدیریت شد. در این جلسه، فعالان و سیاستمداران زن درباره مشارکت زنان در تصمیم‌سازی و چالش‌های قانونی و اجتماعی پیرامون حقوقشان گفت‌وگو کردند.

سروه عبدالوحد، نماینده مجلس، گفت که پارلمان در دوره پنجم در تصویب قوانین حمایتی از زنان و خانواده عملکرد مناسبی نداشته است. او گفت که در دوره‌های قبل هم توجه کافی به این قوانین نشده و افزود: «پارلمان نتوانسته قانون مقابله با خشونت خانوادگی را تصویب کند و اصلاحات عادلانه‌ای در قانون مدنی انجام نشده است. بسیاری از قوانین به نفع قدرت است تا جامعه.»

او گفت که نبود حمایت احزاب سیاسی از این موضوعات مانعی جدی در مسیر پیشرفت است و نسبت به ایجاد تغییر واقعی در دوره‌های بعدی پارلمان ابراز نگرانی کرد.

 

 

تناقض قوانین با قانون اساسی

طیبه احمد، وکیل دادگستری، گفت که گرچه در قانون اساسی و بسیاری از قوانین دیگر، حمایت از انسان و زنان و مجازات خشونت دیده می‌شود، اما قوانین دیگری هستند که با آن‌ها در تضادند. به‌ویژه در قانون مجازات مواردی هست که «تنبیه همسر یا فرزندان» را مجاز می‌داند، یا مجازات تجاوزگر را در صورت ازدواج با قربانی کاهش می‌دهد. این‌ها نشان‌دهنده فاصله میان قوانین معمولی و قانون اساسی است.

او افزود که عراق به کنوانسیون بین‌المللی «سیداو» پیوسته است، اما اجرای آن با مشکلات قانونی و اجتماعی زیادی روبه‌روست.

 

آموزش و استقلال اقتصادی؛ پایه توانمندسازی زنان

رغده عبدالمنعم، استاد دانشگاه، گفت که آموزش مهم‌ترین رکن توانمندسازی به‌ویژه برای زنان است. او توضیح داد که آموزش فقط به معنی کسب دانش نیست، بلکه راه ورود به اشتغال و استقلال اقتصادی است. تجربه‌ها نشان می‌دهد زنانی که آموزش دیده‌اند بهتر می‌توانند از خانواده حمایت کنند و در ساخت جامعه نقش موثری داشته باشند.

 

 

نمایش تئاتر و بازار توانمندسازی زنان

در این همایش نمایش تئاتری با نام «صدای خفه‌شده» اجرا شد؛ نمایشی انسانی که به شرایط سکوت تحمیلی برای زنان می‌پردازد و تلاش می‌کند صدای کسانی را که مدت‌ها اجازه ابراز نداشته‌اند، به گوش رساند. این نمایش به موضوعات سرکوب، حذف و نقض کرامت انسانی توجه کرد و نشان داد امنیت واقعی از زمانی شروع می‌شود که صدای زنان بدون ترس شنیده شود.

همچنین در این گردهمایی، بازاری برای حمایت از طرح‌ها و توانمندی‌های زنان برگزار شد تا خلاقیت‌های زنان دیده شود، استقلال اقتصادیشان تشویق گردد و نقش آن‌ها در توسعه جامعه تقویت شود.