«استفاده از مجازات اعدام برای خاموش کردن اعتراضات را افزایش داده‌اند»
عفو بین‌الملل در آستانه‌ی خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی»، ضمن اشاره به اینکه در ایران مقابله با زنان شدت و شمار اعدامها افزایش یافته است، تأکید کرد مقامات جمهوری اسلامی و عاملان جنایت علیه مردم، به شکل نظام‌مندی از مجازات مصون مانده‌اند.
مرکز خبر- روز چهارشنبه ٢١ شهریورماه، در آستانه‌ی دومین سالگرد قتل حکومتی ژینا امینی و خیزش سراسری «ژن ژیان ئازادی» سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای ضمن اشاره به اینکه پس از فروکش کردن نسبی خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» مقابله با زنان شدت گرفته و شمار اعدامها افزایش یافته است، اعلام کرد که مردم ایران همچنان زیر سرکوب وحشیانه جمهوری اسلامی علیه این جنبش و در فضای مصونیت سیستماتیک از مجازات مرتکبان جنایات بین‌المللی در ایران زندگی می‌کنند.
سازمان عفو بین‌الملل با اشاره به اینکه تحقیقات کیفری مؤثر، بیطرف و مستقلی درباره‌ی نقض جدی حقوق بشر و جنایات بین‌المللی، از جمله استفاده گسترده و غیرقانونی نیروهای امنیتی از قوای قهریه و سلاح گرم، که مقامات جمهوری اسلامی در جریان خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» از ۲۵ شهریور تا دی‌ماه ۱۴۰۱ (سپتامبر تا دسامبر ۲۰۲۲) مرتکب شدند، انجام نشده است، اعلام کرد که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی از سلاح‌های جنگی، تفنگ‌های ساچمه‌ای و کپسول‌های گاز اشک‌آور استفاده کرده و معترضان را به‌شدت با باتوم مورد ضرب‌وشتم قرار دادند و این اقدامات منجر به کشتار صدها معترض و رهگذر، از جمله ده‌ها کودک شد و به بسیاری دیگر نیز آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کرده است.
براساس این بیانیه، مقامات جمهوری اسلامی ایران سعی کرده‌اند خانواده‌هایی را که در جستجوی حقیقت و اجرای عدالت به‌دلیل کشته‌شدن بستگانشان هستند، با بازداشت‌های خودسرانه، پیگرد ناعادلانه، تهدید به مرگ و آزار و اذیت‌های مداوم ساکت کنند.
سازمان عفو بین‌الملل همچنین با اشاره به اینکه مقامات حکومت ایران حملات خود به حقوق بشر را تشدید کرده و از طریق سرکوب فزاینده خشونت‌آمیز علیه کسانی که قوانین تبعیض‌آمیز پوشش اجباری را به چالش می‌کشند، «جنگ علیه زنان» به راه انداخته‌اند و استفاده از مجازات اعدام برای خاموش کردن اعتراضات را افزایش داده‌اند.
دیانا الطحاوی، معاون مدیر منطقه‌ای عفو بین‌الملل در خاورمیانه و شمال آفریقا نیز در این بیانیه گفت: مقامات ایران در دو سال گذشته کارزار تبلیغاتی انکار و تحریف را برای پنهان کردن شواهد جنایت‌های خود و تلاش برای ارعاب قربانیان و ساکت کردن خانواده‌های آن‌ها به راه انداخته‌اند. در غیاب هرگونه چشم‌اندازی برای تحقیقات مستقل و بیطرف در داخل ایران، دولت‌ها باید تحقیقات جنایی را در مورد جرایم منتسب به مقامات ایرانی را از طریق پیگرد قانونی خود، تحت اصل صلاحیت قضایی جهانی آغاز کنند.
دیانا الطحاوی سالگرد خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» را «یادآوری دردناک برای شمار زیادی از مردم ایران» دانست و افزود این جنبش «همچنان از پیامدهای سرکوب وحشیانه مقامات رنج می‌برند» و گفت: قربانیان، بازماندگان و خانواده‌های آن‌ها همچنان از دستیابی به حقیقت، اجرای عدالت و جبران خسارت برای جنایات بین‌المللی و سایر نقض‌های جدی حقوق بشر که مقامات جمهوری اسلامی در جریان خیزش و پس از آن مرتکب شدند، محروم هستند.
مقابله با زنان شدت گرفته است
سازمان عفو بین‌الملل همچنین در بیانیه خود از تشدید جنگ علیه زنان در ایران نوشته و با اشاره به راه‌اندازی طرح نور و افزایش قابل توجه گشت‌های امنیتی مختلف در مکان‌های عمومی برای مقابله با پوشش اختیاری زنان، به تیراندازی مأموران پلیس ایران به سمت خودروی آرزو بدری ۳۱ ساله و مجروح کردن وی، و همچنین برخورد خشونت‌آمیز چند مأمور گشت ارشاد با نفس حاجی‌شریف دختر ۱۴ ساله و دوستش به‌دلیل داشتن پوشش اختیاری اشاره کرد.
مجازات اعدام افزایش یافته است
سازمان عفو بین‌الملل در بخش دیگری از بیانیه خود با اشاره به اینکه از آغاز «خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی»، استفاده از مجازات اعدام در ایران دو برابر شده است، آورده است: «سال ۲۰۲۳ سالی است که رکورد شمار اعدامها در هشت سال گذشته شکسته شد. مقامات از این مجازات به عنوان ابزاری برای سرکوب و ایجاد وحشت در مردم استفاده می‌کنند. مجازات اعدام به‌ویژه در میان خلق بلوچ به‌طور نامتناسبی اجرا می‌شود.»
در این بیانیه همچنین به اجرای حکم اعدام رضا (غلامرضا) رسایی، از معترضان خیزش سراسری که به گفته عفو بین‌الملل «به شکل مخفیانه اعدام شد»، اشاره شده و تأکید کرد: این اعدامها در پی محاکمه‌های ساختگی و به‌شدت ناعادلانه براساس اعترافات اجباری که تحت شکنجه و بدرفتاری از جمله خشونت جنسی، گرفته می‌شوند صورت گرفته است و باید مورد تحقیقات مستقل و بی‌طرفانه قرار بگیرند.
حکم اعدام برای مجاهد کورکور زندانی سیاسی، خطر اعدام شریفه محمدی مدافع حقوق بشر، پخشان عزیزی فعال مدنی کورد وریشه مرادی، فعال زنان و فعال سیاسی کورد و نسیم غلامی سیمیاری از بازداشت شدگان خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» موارد دیگری است که در بیانیه عفو بین‌الملل به آن‌ها اشاره شده است.
خشونت جنسی، سلاح سرکوب
عفو بین‌الملل در ادامه‌ی بیانیه‌ی خود با اشاره به اینکه در طول دو سال گذشته، مقامات جمهوری اسلامی به‌طور مداوم شکنجه و بدرفتاری از جمله تجاوز جنسی و سایر اشکال خشونت جنسی در زندان‌ها را تجربه کرده‌اند، نوشت: نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ایران شکنجه و بدرفتاری گسترده‌ای را با معترضان بازداشت شده انجام داده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل در پایان بیانیه به کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل توصیه می‌کند که همه دولت‌ها براساس اصل صلاحیت جهانی، تحقیقات جنایی در مورد مقامات ایرانی را که طبق قوانین بین‌الملل مظنون به ارتکاب جنایت هستند، آغاز کنند.