مرکز خبر- روز پنج‌شنبه ۴ اردیبهشت‌ماه، انجمن قلم ایالات متحده آمریکا تازه‌ترین گزارش «شاخص آزادی نوشتن ۲۰۲۴» را منتشر و ضمن اشاره به اینکه شمار نویسندگان زندانی در جهان برای ششمین سال پیاپی افزایش پیدا کرده است و چین، ایران و عربستان سعودی در صدر کشورهای نقض‌کننده آزادی بیان قرار دارند. ۱۳ نفر از این شمار نویسندگان زن هستند؛ امری که سبب شده تا ایران به بزرگترین زندان زنان نویسنده در جهان تبدل شود.

براساس این گزارش در سال ۲۰۲۴، ۳۷۵ نویسنده در ۴۰ کشور جهان در زندان بوده‌اند. این درحالی است که شمار نویسندگان زندانی در سال ۲۰۲۳، ۳۳۹ نویسنده در ۳۳ کشور بوده است. براساس این گزارش چین با ۱۱۸ نویسنده در بند همچنان بزرگترین زندان نویسندگان در جهان محسوب می‌شود و جمهوری اسلامی ایران نیز با ۴۳ نویسنده زندانی در جایگاه دوم این رتبه‌بندی قرار دارد.

از لحاظ شمار نویسندگان زندانی، این کشورها به ترتیب در رتبه‌های سوم تا دهم قرار دارند: عربستان سعودی (۲۳ نفر)، ویتنام (۲۳ نفر)، اسرائیل (۲۱ نفر)، روسیه (۱۸ نفر)، ترکیه (۱۸ نفر)، بلاروس (۱۵ نفر)، مصر (۱۰ نفر) و میانمار (۱۰ نفر).

براساس گزارش انجمن قلم شمار نویسندگان زندانی در ایران کمی کاهش داشته است. تعداد آنان در سال پیش از آن (۲۰۲۳ میلادی) بر ۴۹ نفر بالغ می‌شد. شمار نویسندگان در بند در این کشور در سال ۲۰۲۲ میلادی جهشی درخور توجه داشت.

در سال ۲۰۲۳ نیز ایران در همین رتبه قرار داشت با این تفاوت که شمار نویسندگان زندانی ۴۹ نفر بود و براساس گزارش «پن»، این کاهش اندک نشان‌دهند‌ی ادامه روند نزولی شمار زندانیان پس از جهش شدید سال ۲۰۲۲ میلادی است؛ سالی که نویسندگان در جریان سرکوب گسترد‌ی خیزش انقلابی «ژن ژیان آزادی» بازداشت شدند.

با این حال، تعداد کنونی همچنان به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از دوران پیش از خیزش انقلابی «ژن ژیان آزادی» در پاییز ۱۴۰۱ است.

براساس این گزارش تعداد قابل‌توجهی از نویسندگانی که پس از خیزش انقلابی «ژن ژیان آزادی» آزاد شدند، یا به تبعید گریخته‌اند یا همچنان تحت محدودیت‌ها و کنترل‌های شدید قرار دارند.

در عین حال، در سال گذشته‌ی میلادی، موارد متعددی از بازداشت‌های جدید نویسندگان و هنرمندان گزارش شد و برخی زندانیان قبلی نیز محکومیت‌های اضافی و جدید دریافت کردند.

همچنین، مانند سال‌های گذشته، اتنیک‌ها و خلق‌های ساکن ایران و نیز نویسندگان زن مدافع حقوق زنان بیشتر از دیگران در معرض خطر بازداشت قرار گرفتند.

انجمن قلم ایالات متحده این را نمایانگر نقشی کلیدی می‌داند که نویسندگان مانند گذشته در دفاع از تحولات سیاسی و اجتماعی از جمله به چالش کشیدن قانون پوشش اجباری و همچنین تلاش در راستای رفع مجازات اعدام ایفا می‌کنند.

 انجمن قلم آمریکا همچنین در گزارش خود «افزایش بازداشت نویسندگان زن» و افزایش آمار زندانی شدن «نظردهندگان آنلاین» به‌دلیل انتشار دیدگاه‌هایشان در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی ازجمله روندهای نگران‌کننده در کشورهای ناقض حق آزادی بیان برشمرده است.

این انجمن در گزارش «شاخص آزادی نوشتن» در سال ۲۰۲۴ به‌طور خاص به وضعیت برخی زنان نویسنده نیز پرداخته است، ازجمله نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل، که مرداد ۱۴۰۳ همراه با چند زن دیگر در زندان اوین مورد ضرب‌وشتم شدید نیروهای امنیتی قرار گرفت.

سپیده رشنو، گلرخ ابراهیمی ایرایی، مهوش ثابت، عاطفه رنگریز، حورا نیکبخت و سروناز احمدی دیگر زنان نویسنده، مترجم یا شاعری هستند که انجمن قلم آمریکا وضعیت برخوردهای امنیتی و قضایی با آنان را توضیح داده است.

کارین دویچ کارلکار (Karin Deutsch Karlekar)، مسئول بخش حمایت از نویسندگان مورد تهدید می‌گوید: «رژیم‌های خودکامه مذبوحانه می‌کوشند تا برابری (حقوق زن و مرد» را به خواست خود کنترل کنند و بر حقیقت در مورد عملکرد خود سرپوش بگذارند. به همین خاطر است که نویسندگان نقش مهمی دارند و این رژیمظ‌ها می‌کوشند آنها را به سکوت وادار کنند.