هدیل العمر

ادلب- شرایط سخت اقتصادی و معیشتی در اردوگاه‌های پناهندگان شمال سوریه، از جمله فقر، گرانی و کمبود منابع درآمدی، بسیاری از زنان نان‌آور خانواده را بر آن داشته تا به دنبال فرصت‌های شغلی باشند تا بتوانند شرایط زندگی خود و خانواده‌شان را بهبود ببخشند. به همین دلیل، آنها به کشاورزی زمستانی روی آورده‌اند. هدف از این کار، دستیابی به خودکفایی اقتصادی، بهره‌برداری حداکثری از فصل زراعی و تلاش برای کار و درآمدزایی در این بخش به منظور حمایت مالی از خود و فرزندانشان بوده است.

جاهده الباکیر ٣۶ ساله به همراه سایر زنان در امتداد مرز ترکیه و سوریه مشغول کاشت سیب زمینی، تربچه و بادمجان شده‌اند.

با توجه به مشکلات جابجایی در این مناطق، آنها از هر فرصت فصل کشاورزی زمستانی برای کار و تأمین معیشت استفاده می‌کنند، به ویژه که زمستان با شدت گرفتن بارش‌ها و طوفان‌ها فرصت‌های شغلی را کاهش می‌دهد. به همین دلیل به پرورش انواع سبزیجات زمستانی از جمله جعفری، شاهی، اسفناج و نعناع مشغول شده‌اند.

جاهده الباکیر یکی از آوارگان ساکن اردوگاه‌های دیر حسن در شمال ادلب است که پس از مرگ همسرش در زندان‌های دولت دمشق، خودش نان‌آور خانواده شدە است. او برای تأمین مخارج زندگی خود و ۶ فرزندش در مشاغل مختلف کار می‌کند. کار او در کشاورزی زمستانی، درآمد روزانه ۶٠ لیر ترکیه را برایش به همراه دارد که با وجود کمبودهای مالی، به او اجازه می‌دهد نان و یک وعده غذا برای خوردن با خانواده‌اش تهیه کند.

جاهده الباکیر تنها نیست، بلکه بسیاری دیگر از زنان نیز برای نجات معیشت خود و خانواده‌شان به کار در کشاورزی زمستانی روی آورده‌اند. از جمله این زنان می‌توان به سعاد البحوش ۴١ ساله اشاره کرد که با به‌کارگیری تجربیات قبلی خود در زمینه کشاورزی، در این حوزه مشغول به فعالیت شده و توانسته است با وجود ۴ فرزند و نوه‌های یتیم تحت سرپرستی‌اش، کار و درآمد مناسبی کسب کند.

سعاد البحوش گفت که او از زمان حضور در روستای خود در حیش جنوب ادلب و قبل از آوارگی بر اثر عملیات نظامی، علاقه‌مند به کار در زمینه کشاورزی بوده و از این مهارت خود بهره برده تا آن را به یک فرصت شغلی تبدیل کند.

او با به‌کارگیری تخصص کشاورزی‌اش، توانسته در میان مشکلات و وضعیت نامطلوب مالی، به درآمد مناسبی دست یابد

سعاد البحوش همراه با همسر دیابتی، فرزندان و نوه‌هایش در اردوگاه‌های مرزی زندگی می‌کند. او درباره شرایط زندگی خود بیان کرد که با کمبود شدید مواد اولیه، کالاهای مصرفی و خدمات اساسی دست و پنجه نرم می‌کند. این زن آواره تأکید کرد که با درآمد محدود، به ویژه برای زنانی که نان‌آور خانواده هستند، شرایط معیشتی بسیار سخت و طاقت‌فرسا است.

سعاد البحوش گفت کار روزانه او از ساعات اولیه صبح شروع شده و تا بعدازظهر ادامه دارد. او پس از یک روز کار طاقت‌فرسا، احساس خستگی و فرسودگی می‌کند. کار روزانه او شامل فعالیت‌های مختلف کشاورزی از جمله پاکسازی خاک مزرعه، ریشه کن کردن علف‌های هرز و برداشت محصولات کشاورزی است.

اکثر افراد شاغل در بخش کشاورزی زمستانی، تجربه قبلی در این زمینه ندارند، اما بسیاری از آنها پس از از دست دادن فرصت شغلی دیگری به این حرفه روی آورده‌اند. از جمله حنان الفهد ٣۵ ساله که پس از نا امیدی از یافتن شغل به دلیل نیاز مبرم مالی، به کار در کشاورزی زمستانی مشغول شده است. او برای تأمین معاش و حمایت از ۴ فرزندش پس از مرگ همسرش در بمباران اردوگاه پناهندگان، به این شغل روی آورده است.

حنان الفهد هیچ مدرک تحصیلی یا تجربه قبلی در زمینه کاری نداشته است. پس از تمام شدن پس‌اندازهایش، مجبور به گرفتن وام برای تأمین نیازهای زندگی شده بود.

او به این نتیجه رسید که با ورود به کشاورزی زمستانی، بتواند با وجود دستمزد و ساعات کار طولانی، احساس استقلال مالی و اتکا به خود پیدا کند.

حنان الفهد، زن آواره‌ای که مجبور به کار در کشاورزی شده، می‌گوید: به نظر من انجام هر نوع کاری حتی اگر سخت و طاقت‌فرسا باشد، احساس کرامت و عزت نفس به انسان می‌دهد. داشتن شغلی که نیازهای اقتصادی او را برطرف کند، می‌تواند دغدغه‌های ذهنی‌اش را کاهش دهد. به ویژه پس از ناامیدی از یافتن کار در شرایط دشوار زندگی به عنوان یک پناهنده در اردوگاه‌های شمال ادلب.

حنان الفهد با اشاره به اینکه علیرغم سختی‌ها، کار در کشاورزی برای روحیه آرامش‌بخش است و اعصاب را آرام می‌کند، می‌گوید: ارتباط با طبیعت، کشاورزی و پیوند با زمین و خاک، درمانی برای فشارهای روانی است که به ویژه پس از تجربه آوارگی، بر انسان وارد می‌شود.  

او تأکید می‌کند که کار در مزرعه و طبیعت، آرامش خاطری برای او و فرزندانش در شرایط دشوار کنونی فراهم کرده است.