رابعه خريص

الجزایر- فاطمه الزهرا بن حلیمه نمونه‌ای از زنان موفق است که در زمینه پرورش زنبور عسل درخشیده و آن را به‌طور کامل فراگرفته است. او تلاش کرده است تا علاقه‌اش را به این حرفه توسعه دهد تا امروز به یکی از مهم‌ترین مربیان زنبور عسل در استان غلیزان، غرب الجزایر، تبدیل شود.

فاطمه الزهرا بن حلیمه، ۲۵ ساله و فارغ‌التحصیل از رشته کشاورزی تخصصی، از ده سال پیش وارد این حوزه شده و به یکی از مقاصد اصلی کسانی تبدیل شده که علاقه دارند وارد دنیای پرورش زنبور عسل شوند.

او درباره آغاز فعالیتش در این زمینه می‌گوید که داستانی از عشق بی‌پایان میان او و زنبورها وجود دارد و لباس سفیدش که از سر تا پا بدنش را می‌پوشاند نمادی از این ارتباط است. او نقل قولی از پدرش را بازگو می‌کند: «پدرم می‌گوید که در روز تولد من، یک دسته زنبور به باغ خانه‌مان آمد و در شاخه‌های درختان پناه گرفت. او آن‌ها را به یک جعبه مقوایی منتقل کرد و در آنجا تکثیر شدند.»

از همان زمان، او به «ملکه زنبور عسل» معروف شده است. او توضیح می‌دهد: «وقتی هفت ساله شدم، شروع به کمک به پدرم در مراقبت از کندوها و استخراج عسل کردم.» او اشاره می‌کند که علاقه شدیدی به این حرفه داشت، حرفه‌ای که خطراتی چون نیش زنبور که ممکن است منجر به مرگ شود را به همراه دارد. اما او این حرفه را شیرین و جذاب می‌بیند، به‌ویژه با توجه به عسل تولیدی و رفتار خاصی که با این موجودات حساس دارد، مانند مراقبت از نوزادانی که به دقت نیاز دارند.

فاطمه الزهرا موفقیت خود را نه تنها به خاطر دانش و تخصصش می‌داند بلکه به عزمی که برای ادامه مسیر و صبرش در مواجهه با مشکلات و موانع داشت نیز اشاره می‌کند، به ویژه عشق به این حرفه از کودکی که او را در عبور از سختی‌ها یاری کرده است.

پس از کسب دیپلم، فاطمه الزهرا به آموزشگاه کشاورزی تخصصی در زمینه کشاورزی پیوست و در زمینه پرورش زنبور عسل تخصص یافت. او روش‌های جدیدی را برای پرورش زنبور عسل و حتی تولید عسل و گرده گل معرفی کرد، گرده‌ای که خواص زیادی دارد از جمله تقویت سیستم ایمنی بدن و خاصیت ضدالتهابی و ضد میکروبی بودن. علاوه بر این، «بره‌موم» که یک آنتی‌بیوتیک طبیعی است، از دیگر مواد مهمی است که او به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «این ماده به بسیاری از مبتلایان به ویروس کرونا کمک کرده است. من به بیمارستان‌ها می‌رفتم و آن را بین بیماران به‌ویژه کسانی که وضعیتشان بهبود نیافته بود توزیع می‌کردم و پزشکان صحت اهمیت آن را تأیید کردند.»

او درباره پرورش زنبور عسل می‌گوید که این کار نیازمند دانش و مراقبت خاصی است تا سلامت زنبورها و کیفیت عسل تضمین شود. ابتدا باید مکان مناسبی انتخاب شود و دسترسی به منابع طبیعی آب و گل‌ها برای تغذیه زنبورها اهمیت زیادی دارد. همچنین باید کندوهای مناسب انتخاب شده و به‌طور منظم بررسی شوند تا از وجود آفات و بیماری‌ها مطمئن شوند.

در مورد روش استخراج عسل از کندو، فاطمه الزهرا توضیح می‌دهد که «استخراج عسل از کندو نیازمند دقت و مراقبت است تا از آسیب به زنبورها جلوگیری شده و کیفیت عسل حفظ شود.» او اشاره می‌کند که باید ابزار و تجهیزات خاصی آماده باشد مانند برس زنبور برای برداشتن زنبورها به آرامی از قاب‌ها، چاقوی جداکننده موم یا چنگال موم بردار، دستگاه سانتریفیوژ برای استخراج عسل و ظرف‌های تمیز برای نگهداری عسل، و همچنین لزوم انتخاب زمان مناسب برای استخراج عسل.

او اضافه می‌کند که زنبورها در گروه‌هایی زندگی می‌کنند که به هر یک از آن‌ها «طایفه» گفته می‌شود و تعداد زنبورها در هر کندو بین ۲۰ تا ۳۰ زنبور بسته به شرایط و فصول متغیر است. «هر یک از اعضای کندو ویژگی‌های خاصی دارند؛ ملکه به دلیل اندازه بزرگتر، طول بدن و تفاوت رنگ با دیگر اعضا شناخته می‌شود. همچنین، بال‌های ملکه کوتاه‌تر از بدنش است، در حالی که زنبور کارگر کوچک‌ترین عضو کندو است و بال‌هایش به اندازه بدنش است، اما زنبور نر شکم عریضی دارد، به‌ویژه در قسمت عقبی و معمولاً رنگ تیره‌ای دارد.»

یکی از چالش‌های اصلی فاطمه الزهرا بن حلیمه، دشواری در پیدا کردن قطعه زمینی مناسب برای انجام این حرفه است. او در حال حاضر مجبور به اجاره زمین کشاورزی برای ادامه فعالیت‌هایش است و معمولاً کندوها مورد سرقت قرار می‌گیرند. او می‌گوید: «بعد از گرفتن گواهی پرورش زنبور عسل، خواستم پروژه پرورش زنبور را شروع کنم، اما با واقعیت تلخی مواجه شدم که بین من و آرزوهایم فاصله انداخت، و آن، غیرممکن بودن دستیابی به قطعه زمینی برای عملی کردن رویایم بود. به همین دلیل مجبور به اجاره زمین‌های کشاورزی با هزینه‌های بالا شدم تا پروژه‌ام را به واقعیت تبدیل کنم و از زندگی شغلی‌ام لذت ببرم و علاقه‌ام را به یک حرفه تبدیل کنم. ممکن است این موضوع شبیه یک رویا باشد، اما همیشه مثبت‌اندیش بوده‌ام، هیچ رویایی غیرممکن نیست و همان‌طور که کنفوسیوس گفته است: «شغلی که دوست داری را انتخاب کن و هیچ‌گاه احساس نخواهی کرد که به محل کار رفته‌ای.»

چالش دیگر او کمبود دستگاه استخراج عسل در کشور و «تغییرات اقلیمی است که اثرات منفی زیادی بر بخش کشاورزی گذاشته است. در این منطقه کاهش چشمگیری در بارندگی‌ها مشاهده شده که تأثیر زیادی بر شرایط رشد گیاهان و گل‌ها که زنبورها برای تغذیه به آن‌ها وابسته‌اند گذاشته است. این وضعیت باعث افزایش مرگ و میر کندوهای زنبور به میزان قابل توجهی شده است.»

او توضیح می‌دهد که «پرورش زنبور عسل یکی از بهترین و مهم‌ترین فعالیت‌های کشاورزی است و پروژه‌ای سودآور است اگر شرایط مناسب و مدیریت خوبی در اختیار داشته باشد. همچنین این کار از منابع مالی مهم کشاورزان است و علاوه بر تولید عسل و فروش کندوها، نقش اساسی و مهمی در گرده‌افشانی درختان میوه و سبزیجات دارد که منجر به افزایش تولید و کیفیت محصول می‌شود.»

او تأکید می‌کند که باید به این حرفه اهمیت بیشتری داده شود و پرورش زنبور عسل بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گیرد. «این کار به نفع کشاورزان، اقتصاد ملی و محیط زیست خواهد بود. باید بر لزوم وارد کردن پرورش زنبور عسل به باغات تولیدی یا اجاره کندوها و حمایت کافی از آن‌ها تأکید کنیم تا بتوانیم به ردیف کشورهای پیشرفته در این زمینه برسیم.»