کارگاهی که آینده‌ی زنان را می‌سازد
در میان کمبود فرصت‌ها و ساختارهای نابرابر، کارگاه سیران براخاصی در سنه به جایی تبدیل شده که زنان جوان مهارت، تجربه و استقلال اقتصادی را هم‌زمان به دست می‌آورند.
سنیا مرادی
سنه- در بسیاری از شهرهای کوردستان، کمبود فرصت‌های شغلی و ساختارهای نابرابر سال‌ها زنان را در حاشیه‌ی بازار کار نگه داشته است؛ جایی که زنان اغلب به‌عنوان نیروی کار ارزان و کم‌دستمزد در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، در دل همین محدودیت‌ها، زنانی پا پیش گذاشته‌اند که با ایجاد کارگاه‌ها و مسیرهای آموزشی، نه‌تنها استقلال اقتصادی خود را بنیان گذاشته‌اند، بلکه راهی تازه برای دیگر زنان گشوده‌اند. کارآفرینی زنان در چنین فضایی تنها یک فعالیت اقتصادی نیست؛ تلاشی است برای تغییر قواعد نابرابر و ساختن امکانی برای توانمندسازی زنان. این گزارش روایت یکی از همین زنان است؛ زنی که کارگاهش را به فضایی برای آموزش، رشد و استقلال نسل تازه‌ای از دختران و زنان تبدیل کرده است.
سیران براخاصی، کارشناس طراحی لباس و کارمند آموزش و پرورش، بیش از بیست‌وهفت سال است که در هنرستان‌های سنه در زمینه‌ی طراحی لباس فعالیت می‌کند. او حدود هفده سال پیش نخستین تولیدی خیاطی خود را راه‌اندازی کرد و از همان زمان برای هنرجویانش فرصت اشتغال فراهم کرده است.
او علاوه بر سنه، به مدت دوازده سال در شهر بانه نیز تولیدی خیاطی داشته و سپس دوباره به سنه بازگشته است. اکنون هفت سال است که کارگاه او در این شهر فعال است و هنرجویانی که در طول سال‌ها آموزش داده، در کنار او مشغول به کار شده‌اند.
سیران براخاصی در گفت‌وگو با ما می‌گوید: «از همان ابتدا علاقه‌ی زیادی به خیاطی داشتم و همیشه می‌خواستم در این رشته کاری انجام دهم که برای جامعه خودم و برای زنانی که به این حرفه علاقه دارند مفید باشد. بسیاری از هنرجویان من از شهرها و روستاهای اطراف می‌آیند و با وجود شرایط سخت مسیر، برای یادگیری حاضر می‌شوند. اینجا آموزش حرفه‌ای می‌بینند و مدرک فنی‌وحرفه‌ای و بین‌المللی دریافت می‌کنند و بعد از دوره می‌توانند مستقل کار کنند. اکنون هنرجویانی دارم که در محلات عباس‌آباد، بهاران و شهرک بعثت سنه، کارگاه‌های کوچک خودشان را راه انداخته‌اند.»
او ادامه می‌دهد: «سال‌ها می‌دیدم که هنرجویان پس از پایان دوره، به‌دلیل نبود امکانات مناسب دچار یأس و سرگردانی می‌شوند. به همین دلیل تصمیم گرفتم فضایی ایجاد کنم که بعد از دوران آموزش بتوانند در کنار من کار کنند تا هم تجربه کسب کنند و هم خانواده‌هایشان خیال آسوده‌ای داشته باشند. از طرفی، رشته‌ی پوشاک رشته‌ای هزینه‌بر است؛ خرید چرخ، تهیه مواد اولیه و اجاره‌ی مغازه برای بسیاری از هنرجویان دشوار است.»
سیران براخاصی از گستره‌ی فعالیت تولیدی خود نیز می‌گوید: «سال‌هاست برای شهرهای سنه، بانه، دهگلان، بیجار، سردشت، دیواندره و کامیاران کار تهیه می‌کنیم. اکنون تولید ما به پنج تا شش هزار تکه در هر دوره می‌رسد. چنین حجم کاری نیروی فعال و جوان می‌خواهد. حدود پانزده نفر دوزنده با ما همکاری می‌کنند و دستمزدها به‌صورت تیکه‌ای پرداخت می‌شود. برخی هنرجویان باتجربه‌اند و در تیراژ بالا کار می‌کنند، و برخی که تازه‌کارند در تیراژ پایین‌تر.»
او در پایان می‌گوید: «آرزو داشتم هنرجویانم استقلال مالی داشته باشند و از نظر اقتصادی نیازمند کسی نباشند. هر بار که می‌بینم یکی از آنها کار خود را شروع کرده، احساس می‌کنم وظیفه‌ای را نسبت به زنان هم‌نسل و هم‌جنس خود انجام داده‌ام و این بزرگ‌ترین افتخار من است.»