رفیف اسلیم

غزه- اهمیت رهبری مشارکتی به دلیل نقش مؤثر آن در فرآیند توسعه و در نتیجه تحولات رخ داده در جوامع و بروز مشکلات فراوان مربوط به زنان پدیدار شده است. مشارکت دادن آنها در یافتن راه حل مناسب و کاربردی با هدف بهبود واقعیت زندگی ضروری شده است، زیرا آنها بیشترین توانایی را در ارائه و یافتن راه‌حل‌های قابل اجرا تحت عنوان رهبری مشارکتی فمینیستی دارند.

احلام عبدالمالک، فمینیست و فعال اجتماعی گفت: رهبری مشارکتی یکی از انواع رهبری است که با تعدادی از تغییرات اقتصادی و اجتماعی همراه بودە و هدف آن تأثیرگذاری بر تصمیمات از طریق مشارکت گروهی از افراد پس از تشکیل گروه‌های کوچک و ارائه نظرات، ایده‌ها و اطلاعات و تبدیل آن‌ها به بخشی از مسئولیت، تحمل پیامدهای تصمیم اتخاذ شده و تلاش برای توسعه سیاست‌هایی که در خدمت همه باشد، است.

او توضیح داد که بین رهبری مشارکتی و فمینیستی نقاط مشترکی وجود دارد، بنابراین برای یافتن راه‌حل‌هایی برای تعدادی از مشکلات تحمیلی از آنها استفاده شده است. وی تاکید کرد این روش باعث می‌شود زنان مورد آزار دیدە بە رهبری دست یابند و در نتیجه اعتمادی را که نسبت به خود از دست داده‌ بودند به آنها بازگرداند و به آنها کمک کند تا مهارت تفکر را توسعه دهند. بنابراین آنها قادر خواهند بود از موانعی که با آن روبرو می‌شوند عبور کردە و حتی بە صورت عملی راه حل را برای رهایی از آنها پیاده‌سازی کنند.

او توضیح داد: رهبری به طور کلی مستلزم آماده‌سازی فرد با گذراندن مراحل متعددی است و این همان کاری است که با رهبری مشارکتی فمینیستی انجام می‌شود. جایی که زنان در نقاط کانونی و گروه‌های کوچک گرد هم می‌آیند و سپس تعدادی جلسات آگاهی‌بخشی، راهنمایی و آموزشی برگزار می‌شود تا با حقوق و وظایف خود آشنا شوند و مشکلات خود را مطرح و راه‌حل‌هایی را ارائە دهند و پس از یک دور بحث طولانی، دیدگاه متفاوتی بیان کنند.

وی خاطرنشان کرد: رهبری مشارکتی زنان چندین مزیت دارد که مهمترین آنها بهره‌مندی از پتانسیل‌هایی که صاحبان آنها ممکن است از آن اطلاعی نداشته باشند. همچنین به زنان کمک می‌کند تا توانمند شوند، زیرا یک زن دارای قدرت اقتصادی نمی‌تواند مورد خشونت قرار گیرد در حالی کە نرخ مشارکت زنان فلسطینی در نیروی کار بر اساس آمار دفتر مرکزی آمار فلسطین تنها ١٩  درصد می‌باشد و این درصد بیانگر ضرورت یافتن راه‌های مناسب برای توانمندسازی است.

احلام عبدالمالک در ادامە گفت: بسیاری از زنانی که در بازار مشغول به کار هستند با فرهنگ اجتماعی مردانه و درک منفی از مهارت‌های خود مواجه هستند، چرا آنها به سمت کارآفرینی مستقل روی می‌آورند که ما را به نقش رهبری مشارکتی در بازگشت به اصل مسئلە، درک درست آن و تلاش برای ایجاد آگاهی که دیدگاه جامعه را نسبت به توانایی‌های زنان تغییر می‌دهد، بازمی‌گرداند.

او معتقد است که راه‌حل‌های این مشکلات با تلاش همەی طرف‌ها و با گردهم آوردن زنان و مردان، تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران به دست می‌آید تا آنها را به طور عینی مورد بحث و بررسی قرار دهند و راه‌حل‌های مناسب یا جایگزین‌های متعدد مبتنی بر مبارزه با تبعیض در مورد جنسیت و پر کردن شکاف در اجرای قوانین، به ویژه بین قوانین محلی و بین‌المللی را توسعە دهند.

وی تأکید کرد: ایجاد ائتلاف‌هایی برای اعمال فشار بر تصمیم‌گیران و اجرای خواسته‌های آنها به توانمندسازی زنان در زندگی سیاسی به طور عام و احزاب آنها به طور خاص بستگی دارد. زنی که از مناصب بالا کنار گذاشته می‌شود، نمی‌تواند خود را تحت یک ایدئولوژی مردانه کنترل کننده ابراز کند، این مرحله از رهبری مشارکتی فمینیستی به میزان آگاهی و فرهنگی که در زمان حال کسب می‌کند و تمرکز بر اهمیت حضور آن در مکان‌های مختلف بستگی دارد.

احلام عبدالمالک با بیان اینکە ائتلاف‌های فمینیستی که در سال‌های گذشته ایجاد شد تأثیر مثبتی بر مسائل زنان و دختران داشته و به بهبود شرایط زندگی آنها کمک کرده است گفت: این پیشرفت کند باقی مانده است و اگر بخواهیم آن را اندازه‌گیری کنیم، می‌توان به عنوان ده‌ها سال برای توسعه یک زمینه تعریف کرد و این به دلیل عدم وجود استراتژی‌‌های مناسب است.

وی تأکید کرد: با توجه به شرایطی که زنان در آن کشورها تقریباً مشابه هستند باید یک سبک رهبری فمینیستی مشارکتی نه تنها برای حل مشکلات اجتماعی محلی، بلکه برای ایجاد شبکه با فمینیست‌های خارج از فلسطین تشکیل شود. اما پس از اصلاح قوانین تضمین کننده حقوق زنان در نوار غزه و پایان دادن به تقسیم تبعیض‌آمیز بین آن و در کرانه باختری، تنها در این صورت است که می‌‌توانیم در مورد فمینیسم مشارکتی عرب صحبت کنیم.

وی تصریح کرد: این تغییرات بخشی از امکاناتی است که کشور برای مشارکت در ائتلاف‌های بین‌المللی در نظر گرفته است که بدون آن فلسطین قادر به پیوستن به آنها نخواهد بود و این امر موید ضرورت شروع اصلاح وضعیت زنان در جامعه و توانمندسازی آنها در این نوع رهبری که در نوع خود برای زنان جدید تلقی می‌شود، است.

وی به نکات منفی رهبری مشارکتی فمینیستی اشاره کرد که مهمترین آنها تشکیل ائتلاف‌هایی خارج از حیطه کاری آنهاست که به تلاش‌‌های انجام شدە آسیب می‌رساند و یا اینکە رهبر گروە بە تنهایی تصمیم می‌گیرد، علاوه بر اینکه عده‌ای نمی‌توانند مشکلات خود را بیان کنند و پیگیری کار با دقت فوق العاده منجر به بروز این مشکلات نمی‌شود.