مرکز خبر- پانزده روزنامه‌نگار و رسانه از سراسر جهان در سه بخش شجاعت، تأثیرگذاری و استقلال، نامزد دریافت جایزه‌ی «گزارشگر بدون مرز(RSF)»، در سی‌امین دوره‌ شده‌اند. اسامی برندگان شامگاه روز ١٢ دسامبر، در مراسم اهدای جوایز پاریس معرفی خواهند شد.

این مراسم توسط دیمیتری موراتوف، روزنامه‌نگار روسی که جایزه‌ی صلح نوبل ٢٠٢١ را دریافت کرد، افتتاح می‌شود و مجری تلویزیون فرانسوی، دافنه بورکی مجری میزبان آن خواهد بود. همچنین جین بیرکین، خواننده‌ای که در کمپین‌های روزنامه‌نگاران در میانمار فعالیت داشته است، در این مراسم قطعاتی اجرا خواهد کرد.

جایزه‌ی «گزارشگر بدون مرز(RSF)»، به مدت ٣٠ سال است که برای قدردانی به کسانی که به ایده‌آل‌های روزنامه‌نگاری جامه‌ی عمل پوشانده‌اند، اهدا می‌شود. چالش‌های بسیاری در عصر دیجیتال در مسیر روزنامه‌نگاری قرار دارد. اما شجاعت، استقلال و پیگیری روزنامه‌نگاران همچنان پابرجاست.

سه برنده‌ی سابق RSF ، کن دوندار، روزنامه‌نگار ترک و متخصص رسانه‌ای ترکیه، لینا عطاله، از بنیانگذاران و سردبیر روزنامه‌ی مستقل مصر مدا مصر و متیو کاروانا گالیزیا، روزنامه‌نگار تحقیقی و پسر دافنه کاروانا گالیزیا (روزنامه‌نگار مالتی که در سال ٢٠١٧ بر اثر انفجار بمبی که در ماشینش کار گذاشته شده بود، کشته شد.) جوایز فردی را به برندگان اهدا خواهند کرد.

هیئت داوران امسال افرادی متشکل از روزنامه‌نگاران برجسته و مدافعان آزادی بیان از سراسر جهان هستند: رعنا ایوب، روزنامه‌نگار هندی و ستون‌نویس روزنامه‌ی واشنگتن پست. رافائل باکو، گزارشگر برجسته روزنامه لوموند. مازن درویش، حقوقدان اهل سوریه و رئیس مرکز آزادی رسانه‌ای سوریه. زانیا ارحم، روزنامه‌نگار و مشاور اهل سوریه. اریک کابندرا، گزارشگر تحقیقی اهل تانزانیا. حمید میر، ستون‌نویس و سردبیر پاکستانی. فردریک اوبرمایر‌، روزنامه‌نگار آلمانی تحقیقی فعال در روزنامه Süddeutsche Zeitung مونیخ و میخائیل زیگار، روزنامه‌نگار روسی و بنیانگذار و رئیس تنها کانال تلویزیونی مستقل روسیه یعنی Dozhd. ریاست هیئت داوران به عهده‌ی رئیس RSF، «پیر هاسکی» خبرنگار و ستون نویس فرانسوی است.

اسامی نامزدهای زن و ریزومه‌ی آنها در سی‌امین دوره‌ی جایزه‌ی سالانه‌ی آزادی مطبوعات به شرح زیر است:

 

جایزه‌ی شجاعت

جایزه‌ی شجاعت به روزنامه‌نگاران، رسانه‌ها یا سازمان‌های غیردولتی‌ای اعطا می‌شود که علیرغم تهدید آزادی و امنیتشان در محیط‌ها‌ی خصمانه، با شجاعت به تمرین، دفاع یا ترویج روزنامه‌نگاری ادامه می‌دهند.

 

نرگس محمدی (ایران)

نرگس محمدی را به جرات می‌توان نماد شجاعت در روزنامه‌نگاری دانست. او در ١٢ سال گذشته برای آزادی مطبوعات و حقوق بشر مبارزه کرده و به طور مکرر به زندان افتاده است. اما حتی در زندان نیز از فعالیت خود دست نکشید و وضعیت اسفبار زندانیان ایران، به ویژه زنان زندانی را گزارش کرد. او همواره زندگی خود را در مبارزه‌ سپری کرده و فداکاری‌های بسیاری از خود نشان داده تا صدایش را به گوش همگان برساند. نرگس محمدی با روزنامه‌نگاری به نام تقی رحمانی ازدواج کرده و دو فرزند دارد که از سال ١٣٩٠ ، که تنها به مدت چند ماه از زندان خارج شد، تابحال آنهارا ندیده‌ است. اما هیچگاه امید خود را از دست نداده و همواره با لبخندی بر لب و روحیه‌ی مثبت جامعه را به نافرمانی مدنی دعوت کرده است. او از داخل زندان ده‌ها مقاله منتشر کرد، مستند ساخت و حتی کتابی با عنوان «شکنجه‌ی سفید» از مصاحبه‌هایش با ١۶ زندانی نوشت.

 

هوانگ زوئکین (چین)

سوفیا هوانگ زوئکین، روزنامه‌نگار-گزارش‌گر تحقیقی سابق «شین‌کوایبائو» و «هفته‌نامه‌ی متروپلیس جنوبی»، در سال‌های اخیر برای ارتقای حقوق زنان و مستندسازی و افشای آزار و اذیت جنسی علیه زنان و دختران، به‌ویژه در محیط‌های رسانه‌ای، فعالیت‌های بسیاری انجام داده است. سوفیا در ١٩ سپتامبر ٢٠٢١ به همراه فعال کارگری، وانگ جیان بینگ، در شهر جنوبی گوانگژو به جرم «تشویق براندازی قدرت دولتی» محکوم شده و دستگیر شد. او در حالی که آماده می‌شد تا چین را برای تحصیل در بریتانیا ترک کند، دستگیر شد. زوئکین یک بار دیگر نیز در سال ٢٠١٩ پس از پوشش خبری اعتراضات طرفدار دموکراسی در هنگ کنگ، به اتهام «ایجاد تنش و تحریک مشاجرات» به مدت سه ماه بازداشت شده بود. اما سرانجام در سال ٢٠٢١ موفق شد برای نگارش مقاله‌ای در رابطه با فعال زن، لی کیاچو، که توسط Initium Media منتشر شد، جایزه‌ی گزارشگر برتر مسائل زنان را از انجمن ناشران آسیا (SOPA) دریافت کند.

 

جایزه‌ی تأثیرگذاری

جایزه‌ی تأثیرگذاری به روزنامه‌نگاران، رسانه‌ها یا سازمان‌های غیردولتی اعطا می‌شود که کارشان به بهبود ملموس در آزادی، استقلال و کثرت‌گرایی روزنامه‌نگاری یا افزایش آگاهی نسبت به این موضوعات منجر شده است.

 

کاویتا دوی (هند)

از بنیانگذاران و مدیران وب‌سایت خبری «خبر لاهاریا» که تنها توسط زنان روزنامه‌نگار مناطق روستایی اداره می‌شود، وبسایتی که نماینده‌ی صدای حاشیه‌های فراموش‌شده‌ی جامعه‌ی هند است، جمعیت روستایی که انگلیسی یا حتی هندی صحبت نمی‌کنند. او در خانواده‌ای از اقلیت دالیت (که قبلاً به عنوان «غیرقابل دسترس‌ها» شناخته می‌شدند) به دنیا آمد و در سن ١٢ سالگی ازدواج کرد. زندگی در آنجا باید مسیر سنتی خانه، فرزند داری و دامداری را دنبال می‌کرد اما او موفق شد تحصیلاتش را ادامه دهد و به همراه هم‌دانشگاهی‌هایش، وبسایت خبر لاهاریا را در سال ٢٠٠٢ تأسیس کند. او برای باز کردن جایگاه زنان روزنامه‌نگار در بخش رسانه‌های سنتی تحت سلطه‌ی مردان با چالش‌های بسیاری مواجه شد و توجه‌ها را به تبعیض اجتماعی، قومی و مذهبی علیه روستاییان حاشیه‌نشین هند معطوف کرده و از این طریق به جامعه‌ هند کمک کرد تا به سمت مدیریت پارلمانی، استقلال شهروندی و روزنامه‌نگاری کثرت‌گرا و مستقل از مراکز سنتی قدرت پیش برود.

 

آمازونیا رئال (برزیل)

آمازونیا رئال در سال ٢٠١٣ توسط دو زن به نام‌های کاتیا و الایزه تأسیس شد، این مرکز یک آژانس روزنامه‌نگاری مستقل مستقر در مانائوس، مرکز ایالت آمازوناس است که به طور انحصاری توسط زنان اداره می‌شود. تمرکز کاری این خبرگزاری بر روزنامه‌نگاری اخلاقی و تحقیقی است و مصاحبه‌های خود را معمولا با کسانی انجام می‌دهد که به ندرت در رسانه‌های اصلی دیده می‌شوند. همچنین گزارش‌های چندرسانه ای در مورد تأثیر تغییرات آب و هوایی، سیل و جنگل‌زدایی بر جوامع بومی و اقلیت‌های منطقه منتشر می‌کند و زندگی آنها را توصیف کرده و تعریف می‌کند. این رسانه‌ی ملی گزارش‌های اخیر خود را پیرامون درگیری‌های بین پلیس و معادن طلای غیرقانونی، استفاده از سموم صنعتی جدید و تصرف زمین از جوامع محلی تهیه کرده است و به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی، تصمیم گرفته است هیچ بودجه یا منبعی را از دولت یا هر شخص و شرکتی که در جرایم زیست محیطی، کار اجباری یا خشونت علیه زنان دخیل است، نپذیرد. زمانی که دام فیلیپس و برونو پریرا در ژوئن ٢٠٢٢ به قتل رسیدند، گزارش‌های بسیاری در رابطه با دلایل مرگ آنها و فعالیت رسانه‌ها در آمازون منتشر شد.

 

جایزه‌ی استقلال

جایزه‌ی استقلال به روزنامه‌نگاران ، رسانه‌ها و سازمانهای غیردولتی برای مقاومت آنها در برابر فشارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی یا مذهبی یا برای ارزشها و قوانینی که آنها را قادر میسازد که در برابر این فشارها مقاوم باشند، داده می‌شود.

 

لَدی آن سالم (فیلیپینی)

او تبلور آینده‌ی روزنامه‌نگاری در فیلیپین است، نسل جدیدی از روزنامه‌نگاران پیرو خط مشی ماریا رسا هستند. به همین دلیل او تحت نظر پلیس قرار گرفت و در دسامبر سال ٢٠٢٠ پس از اینکه پلیس در خانه‌اش در مانیل اسلحه کار گذاشت به اتهام تروریسم و گرایش به چپ‌گرایی دستگیر و روانه‌ی زندان شد. در فوریه سال ٢٠٢١ یک دادگاه بازداشت او را باطل و بی‌اعتبار خواند اما با این وصف مجبور شد یک ماه دیگر نیز در زندان بماند. او ویراستار Manila Today و از گردانندگان یک رسانه‌ی دیگربه نامAltermidya  است که اهم فعالیتهایش بر گزارشهای میدانی و تحقیقی و حواشی جامعه فلیپین متمرکز است، مسائلی که رسانه‌های اصلی آنها را نادیده می‌گیرند. او عضو انجمن بین‌المللی زنان رادیو و تلویزیون (IAWRT) و همچنین فعال حقوق زنان می‌باشد.

 

بتی کی جانسون امبایو (لیبریا)

این محقق و روزنامه‌نگار مستقل وقتیThe Stage Media ، رسانه‌ی تحقیقی و حقیقت‌جوی خود را در سال ٢٠٢٠ تاسیس می‌کرد، تمام پیشنهادهای مالی دولت را رد کرد. او یکی از معتبرترین منابع اخبار و اطلاعات لیبریا است.  گزارش‌های تحقیقی او موجب افشاگری حداقل شش رسوایی بزرگ مربوط به فساد سیاستمداران، مسائل حقوق بشر و مشکلات حقوق زنان در کشورش شده است. درست پس از افشای یک پرونده فساد، مقامات رسمی به او پیشنهاد قراردادی برای کار در زمینه‌ی روابط عمومی برای دولت را دادند که او حتی با وجود اینکه خانواده‌‌اش تحت فشار قرار گرفتند آنرا نپذیرفت. همچنین پس ازینکه داستان زنی که مجبور شد به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه‌های درمانی در بیمارستان بماند را منتشر کرد، همسرش که یک پزشک است از سوی رئیس بیمارستان تهدید شد و به ناتوانی در کنترل همسرش متهم شد. حتی کمک‌هزینه‌ی انجام تحقیقات بین‌المللی خارج از کشور، با هدف دور کردن این زوج، به آنها پیشنهاد داده شد، اما نتوانست فعالیت‌های او را متوقف کند.