مرکز خبر

زبان مادری ، زبانی است کە فرد از همان کودکی و بدون آموزش خاصی با آن سخن بگوید ، زبان مادری برای فرد اهمیت زیادی دارد ، فرد می‌تواند با آن فکر کند ، سخن بگوید و بدون هیچ مشکلی با دیگران ارتباط داشتە باشد . زبان مادری برای کودکان تا حدی اهمیت دارد ، کە سال  1999 یونسکو بیست و یک فوریە ، مصادف با 2 اسفند ماە را روز جهانی زبان مادری ، اعلام کرد . این اقدام جهت حفظ تنوع زبانی و فرهنگی در کشورهای جهان بود . زبان علاوەبر اینکە وسیلەای برای سخن گفتن است ، هویت جامعە و گروهی از مردم است کە با آن سخن می‌گویند . نابودی زبان  می‌تواند بە مصابە نابودی هویت ، فرهنگ و تاریخ یک ملت باشد .

اهمیت آموزش بە زبان مادری

زبان مادری ، زبان تفکر فرد است . جامعەشناسان و روانشناسان بر این باورند ، کە یادگیری بە زبان مادری از اهمیت ویژەای برخوردار است ، چرا کە آموزش بە زبان مادری ، می‌تواند سبب رشد خلاقیت و پیشرفت تحصیلی کودک شود . کودکانی کە با زبان مادری آموزش نمی‌بینند ، در مدرسە دچار مشکل می‌شوند ، چرا کە آموزش بە زبان دوم زمانی اتفاق می‌افتد کە کودک ، زبان دوم را همانند زبان مادری یاد گرفتە باشد و یادگیری زبان دوم برای هر فرد حداقل پنج سال طول می‌کشد ، در نتیجە کودک ناچار است برای یادگیری مفاهیم آن را در ذهن خود ترجمە و تحلیل کند ، تا بتواند در مورد آن صحبت کند . بە همین دلیل در بندهای سە گانە یونسکو چنین نوشتە شدە است "همە دانش‌آموزان مدارس باید تحصیلات رسمی و ابتدایی خود را با زبان مادری آغاز کنند " .

آموزش با زبان مادر در ایران

ایران کشوری است با تنوع فرهنگی و ملیتی ، کە زبان‌ هر یک از اقوام آن متفاوت می‌باشد ، در دورەهای مختلف ایران زبان و هویت این اقوام مورد بحث قرار گرفتە است ، زبان کوردی ، ترکی ، عربی ، بلوچی و چندین زبان دیگر در ایران رایج است ، اما تنها زبان بە فارسی بە عنوان زبان رسمی در مدارس و ادارات ایران بە کار گرفتە می‌شود ، و هموارە آموزش بە زبان یکی از مسائلی است کە مورد بحث قرار گرفتە است . اوایل انقلاب ایران کە تمام ملیت‌های ایران در آن نقش داشتند ، حکومت ایران ناچار شد کە در  15قانون اساسی بە حق استفادە از زبان مادری بە صورت کلی و مبهمی بپردازد .

بر اساس اصل 15 قانون اساسی "زبان و خط رسمی ایران فارسی است، اما استفادە از زبان‌های قومی در مطبوعات و رسانەهای گروهی و تدریس بە زبان آن‌ها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است " . اما در واقع نە تنها آموزش بە زبان مادری برای این اقوام و ملیت‌ها آزاد نیست ، بلکە ایران از طریق آموزش و پرورش سعی دارد ، کودکان این ملیت‌ها را آسمیلە و از هویت ، فرهنگ و تاریخ خود دور سازد ، در مدارس تمام زبان‌های محلی ایران بە عنوان زیرمجموعە و لهجەای از زبان فارسی تعریف می‌شوند و این اولین گام برای از  بین بردن هویت کودکان ملیت‌های دیگر ، از جملە کودکان کورد است . از طرفی زبان فارسی بە عنوان زبان روشنفکران و بە قول عامیانە باکلاس معرفی می‌شود و این باعث شدە ، استفادە از کلمات و لغات فارسی در هنگام صحبت بە زبان مادری رایج شود ، تا حدی کە امروزە تغییراتی اساسی در زبان‌های محلی ایجاد شدە است و زبان اصلی این اقوام تحت تاثیر زبان فارسی قرار گرفتە است .

در کوردستان ، فعالین مدنی سعی در زندە نگە داشتن زبان کوردی دارند ، این فعالین بە صورت خود جوش آموزشگاەهای برای آموزش زبان کوردی ایجاد کردەاند ، این افراد ، فعالین مدنی هستند کە در عرصە فرهنگ ، تاریخ زبان و محیط‌زیست کار کردەاند و سعی دارند کە از این طریق از نابودی زبان و هویت کودکان کورد جلوگیری کنند ، اما حکومت ایران با ایجاد پروەندهای امنیتی و سیاسی برای این افراد ، از کار و فعالیت آن‌ها جلوگیری می‌کنند ، این افراد با حکم‌های طولانی مدت زندان مواجە می‌شوند ، در واقع  حکومت ایران با حکم زندان خواهان ایجاد رعب و ترس در میان این فعالین است . زهرا محمدی یکی از این فعالین است ، کە اکنون بە دلیل آموزش کودکان بە زبان کوردی از طرف دادگاە انقلاب سنندج بە 10سال زندان محکوم شدە است . زهرا بە مدت 10 سال بە آموزش زبان کوردی در مناطق مختلف سنندج پرداختە است .