بهاران لهیب

کابل- سال ۲۰۲۲ با آن که برای مردم افغانستان و بخصوص زنان بدترین سال بود، اما در عین حال، سال پر از مبارزه و مقاومت هم بود.

 

افغانستان در صدر بدبخت‌ترین کشور‌های جهان قرار دارد

 سازمان «صندق حمایت از کودکان» آمار گرسنگان این سال را در افغانستان ۶.۶ میلیون نفر اعلام کرده و گفته است که افغانستان در صدر لیست کشورهای که دارای بدترین شرایط زندگی است، قرار دارد.

دفتر «حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد افغانستان» (نی) در گزارش سالانه خود اعلام داشت که در سال ۲۰۲۲ در کنار تهدید، لت و کوب، زندان، کشته ‌شدن و ناپدید شدن خبرنگاران نیز اضافه گردیده است. همچنان سازمان «گزارشگران بدون مرز» نیز اعلام داشت که افغانستان در صدر لیست ناامن‌ترین مکان برای خبرنگاران می‌باشد.

«کمیسیون ملی حقوق بشر پاکستان» در گزارش سالانه خود اعلام کرد که حداقل ۱۳۹ زن و ۱۶۵ کودک افغان در زندان زنانه کراچی به دلیل نداشتن اسناد قانونی در کنار مجرمان خطرناک به سرمی‌برند.

موسسه World Happiness Report»» در تحقیق سالانه خود در بین ۱۴۶ کشور جهان افغانستان را ناخوش‌ترین کشور دنیا اعلام کرد.

در گزارش سالانه «ان‌پی‌ار» ذکر شده است که در استخراج زغال سنگ در افغانستان رقم بلند نیرو کار آن را کودکان تشکیل می‌دهند. «ان‌پی‌ار» به قول از وزارت معادن و پترولیم طالبان گفته است، امسال (۲۰۲۲) این وزارت روزانه حدود ۱۰ هزار تن زغال سنگ را صادر نموده اند. همچنان در این گزارش اشاره شده که آمار کودکان کار در افغانستان نسبت به سال قبل ۲۱درصد افزایش یافته است.

به اساس گزارش «UNODC» کشت کوکنار در افغانستان امسال نسبت به سال قبل ۳۲درصد افزایش پیدا کرده است. این در حالیست که طالبان با به قدرت رسیدن‌شان فرمان صادر نمودند که کشت هر نوع مواد نشه‌آور جرم است و با متخلفین برخورد قانونی صورت می‌گیرد.

نظر به گزارش سالانه «ان‌پی‌ار» سرپرستی زنان از خانواده‌های شان نسبت به سال قبل ۲۹ درصد افزایش یافته است.

 

آفات طبیعی در افغانستان

در کنار وضعیت بد امنیتی آفات طبیعی در افغانستان جان هزاران تن را گرفت، در زمین لرزه خوست و پکتیکا بیشتر از هزار تن زخمی و کشته شدند و تمام خانه‌های شان به ویرانه تیدیل شد.

سیل در اکثریت ولایات چون ننگرهار، پنجشیر، خوست، پکتیکا، لوگر، میدان وردک، غزنی، کنر، لغمان، پروان، پکتیا، تخار، بامیان، بغلان، سمنگان، بلخ، سرپل، ارزگان، قندهار، نیمروز و فراه خسارات هنگفت جانی و مالی را به مردم به همراه داشت.

خشکسالی هم معضله‌ی دیگر برای مردم افغانستان بود با قدرت گرفتن دوباره طالبان، بیشتر مردمی که وظایف‌شان را از دست داده‌اند دوباره به کار دهقانی، کشت و زراعت روآوردند، ولی آنان حاصلات خوب نداشتند که یکی از دلایل عمده آن کمبود آب بود.

دهاقین افغانستان که قشر وسیع از نفوس کشور را تشکیل میدهند همیشه به علت بی‌برنامه‌یی دولت‌های حاکم در کشور با مشکل فروش محصول به قیمت مناسب مواجه هستند. سالانه بعضی از سبزیجات بسیار کشت می‌شود و این باعث ازدیاد آن در بازار می‌گردد و دهقان مجبور است آن را به قیمت خیلی پایین و ناچیز به فروش برساند، ولی در مقابل محصولی کم‌یاب می‌گردد که مردم توان خرید آن را نمی‌داشته باشند.

 

وضعیت زندانیان تحت حاکمیت طالبان

سال قبل وقتی طالبان قدرت را گرفتند جهت رهایی افراد و طرفداران خود از زندان‌ها، در اولین روز قدرتگیری شان دروازه‌های زندان‌ها را باز نمودند. البته این کار را فقط در مورد زندان‌های مردانه انجام دادند، زنان و کودکان زندانی هنوز زندانی ماندند، زیرا در بین زنان هیچ طالبی نبود که آزاد شود. در بین زندانیان آزاد شده در کنار بی‌گناه‌هان و افراد با جرم‌های خفیف زندانیان جرایم سنگین، داعش و طالب هم آزاد شدند.

در گزارش‌های بە نشر رسیده به قول از رییس عمومی زندان‌های طالبان آمده است که بیشتر از۱۲ هزار زندانی در زندان‌ها افغانستان به سر می‌برند که شامل زن و کودکان هم می‌شود. در سرتاسر افغانستان ۸۰۰ زن زندانی است. رییس عمومی زندان‌های طالبان ادعا کرده که زندانیان نزد ما سیاسی نیستند همه زندانیان جنایی می‌باشند.

اما از طرف دیگر رسانه‌ها از فعالین زن، فعالین مدنی‌، مخالفین سیاسی طالبان، خبرنگاران و فعالین شبکه‌های اجتماعی گزارش می‌دهند که در بازداشت طالبان قرار دارند. اینگونه زندانیان در ریاست ۴۰ استخبارات طالبان نگهداری می‌شوند و تحت شکنجه قرار می‌گیرند. خانواده‌های‌شان از وضعیت آنان خبری نمی‌داشته باشند.

چشم‌دیدها و گزارش‌های مختلف به نشر رسیده است، که در برابر زندانیان ریاست ۴۰ استخبارات طالبان از انواع شکنجه‌ها مانند ناخن کشیدن‌ها، شوک برقی، لت و کوب که گاهی زندانیان از هوش می‌روند و یا هم تلف می‌شوند استفاده می‌شود.

بر علاوه آن که در داخل زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها زندانیان مورد شکنجه و آزار و اذیت قرار می‌گیرند، در ملاعام هم ده‌ها زن و مرد به اتهام دزدی و فساد اخلاقی شلاق زده می‌شوند. در ۷ دسامبر اولین قصاص را با شرکت رهبران‌شان در فراه اجرا کردند.

 

وضعیت صحی

خدمات صحی در افغانستان قبل از حاکمیت طالبان هم در شرایط خوبی قرار نداشت. ولی با حاکمیت آنان صدها داکتر «پزشک» هم کشور را ترک کردند.

مردم افغانستان در اکثریت قریه‌ها، ولسوالی‌ها و حتا شهرها به خدمات ناچیز و یا هیچ صحی مواجه هستند. نظر به گزارش سالانه وزارت صحت طالبان در این سال بیشتر از ۵۰۰ مادر در جریان ولادت جان خود را از دست داده‌اند. البته باید گفت که این آمار‌ها از مراکز صحی می‌باشد و به اطمینان گفته می‌توانیم که رقم واقعی بالاتر است.

تعدادی از مردم برای تداوی به کشورهای همسایه مخصوصا ایران و پاکستان می‌روند که با مشکلات زیادی در مرزها و اسناد قانونی مواجه هستند. این مسافرت‌ها هزینه زیادی می‌گیرد که توان برگشت دوباره نزد داکتر را نمی‌داشته باشند.

 

انفجار و انتحار تحت حاکمیت انفجارین (طالبان)

در کنار آفات طبیعی، اختطاف، قتل‌‌های هدفمند، فقر، بیکاری و هزار یک مشکلات دیگر در سال گذشته، ده‌ها انفجار و انتحار در افغانستان رخ داد که مردم افغانستان جان عزیزان خود را در آن از دست دادند.

این انفجارات در مساجد، مکان‌های عامه، در بین برگزارکنندگان مراسم عاشورا، مکاتب، کورس‌های آموزشی، سرک و جاده‌ها صورت گرفت. با این که طالبان تلاش کرده‌اند که به رسانه‌های داخلی و خارجی اجازه ندهند که این حوادث را پوشش خبری بدهند. ولی با آن هم آمار و ارقامی از تلفات و زخمی‌ها به نشر رسیده که بیشتر از صدها تن می‌باشد. کشته‌شدگان این انفجارت شامل زنان و مردان پیر و جوان و کودکان می‌شود.

 

تبعیض گسترده علیه اقلیت‌های مذهبی

نظر به آمار رسمی ۹۹ درصد مردم افغانستان مسلمان هستند که بین ۸۰ الی ۸۹ در صد آن را سنی مذهبان  و ۱۰ الی ۱۹ در صد را شعیه مذهبان تشکیل می‌دهند. متباقی شامل مسیحی، یهود، هندو، سیک و مسلمانان احمدیه می‌شوند. این گروه‌های مذهبی اکثرا مورد توهین و تحقیر قرار گرفته و مجبور به مهاجرت شده‌اند. مسیحان و یهودیان حتا حاضر نیستند که هویت خود را افشا بسازند. بعد از حاکمیت طالبان این مسایل بیشتر شدت گرفته است، هندو و سیک‌های افغانستان دیگر نمی‌توانند مراسم مذهبی خود را علنی برگزار کنند زیرا بارها مورد تهدید و آزار واذیت قرار گرفته‌اند. اقلیت‌های مذهبی گفته‌اند که قبلا ما به خاطر وضعیت بد اقتصادی که داشتیم کشور را ترک می‌کردیم ولی حالا مجبور هستیم برای حفظ جان خود از افغانستان بیرون شویم.

شعیه‌ها در حکومت طالبان با تبعیض و حملات بیشتری مواجه هستند. آنان امسال برعلاوه آن که قربانی حملات مرگبار انتحاری بودند مجبور به کوچ اجباری هم توسط طالبان شدند. آنان به زور و خشونت از خانه‌، زمین‌ و علفچرهای حیوانات‌شان بیرون شدند.

 

آمار قتل زنان در افغانستان

در سال ۲۰۲۲ تعداد زیادی از زنان در افغانستان به قتل رسیدند. این زنان به دلایل مختلف کشته شده‌اند، تعدادی در جریان خشونت‌های طالبان جان‌شان را از دست دادند، تعدادی هم توسط اعضای خانواده‌شان به قتل رسیدند و عده‌ای هم دست به خودکشی زدند.

 

وضعیت زنان تحت حاکمیت طالبان در طول یک سال

 طالبان بعد از حاکمیت شان هرگز به دختران بالاتر از صنف ششم اجازه ندادند که به مکتب بروند. در آخرین روزهای سال ۲۰۲۲ آنان دروازه‌های دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی را به روی زنان بستند و به تمام موسسات داخلی و خارجی دستور دادند که کارمندان زن را از کار برطرف کنند.

چنانچه گفته آمدیم این سال، سال خوبی برای مردم افغانستان نبود، اما در برابر طالبان و تصامیم زن‌ستیزانه آنان مقاومت زنان و مردان افغانستان هم چشمگیر و قابل تحسین بوده است. ما شاهد بودیم که موج وسیع از اعتراض در برابر تصمیم اخیر طالبان در رابطه به بستن دانشگاه‌ها بروی دختران، در سرتاسر افغانستان براه افتاده است. نکته عطف در این اعتراضات این بود که مردان به طور گسترده در برابر طالبان عکس‌‌العمل نشان دادند و ده‌ها استاد از دانشگاه‌های کشور استعفا دادند و پسران دانشجو آمدن به دانشگاه را بدون دختران تحریم کردند.

با این که افغانستان در صدر لیست بدبخت‌ترین کشورها جهان از هر لحاظ قرار دارد با آن هم روزنامه گاردین در کنار ایران و اوکراین برای افغانستان هم سال ۲۰۲۲ را سال شجاعت نامیده است.