تالاب گروس، قربانی حریق
دهها هکتار از تالاب گروس مهاباد، قربانی شعلههای آتش شد.
ویان مهرپرور
مهاباد- صبح روز سهشنبه، ۷ مرداد ۱۴۰۴ دهها هکتار از تالاب گروس مهاباد قربانی شعلههای آتش شد. حوالی ۱۱ صبح، در آبادی داشخانهی مهاباد واقع در شارویران، آتشسوزی عظیمی شکل گرفت و تالاب فصلی گروس قربانی شد.
پس از تلاشهای ناموفق نیروهای مردمی در اطفای حریق، مسئولان خبر این آتشسوزی را به نهادهای مربوطه دادهاند، چراکه شعلههای آتش به دلیل قدمت بالای تالاب و نیزارهای آن و ارتفاع بسیار زیاد، تا کیلومترها بالا رفته و به سمت تالاب بینالمللی کانیبرازان پیشروی کرد. به دلیل نبود امکانات لازم، تا اواسط شب گذشته بخشی از این تالاب، جانوران و حیواناتی که در آن زندگی میکردند در آتش سوختند.
به گفتهی یکی از اهالی این روستا، معصوم.ص «این اولین بار نیست و آتشسوزیها عمدی و برای نابودی محیطزیست کوردستان بوده است.» گفته میشود به دلیل مرتفع بودن نیزارها، بزرگی آتش، جهت باد و باتلاقی بودن محیط، امکان اطفای حریق به راحتی ممکن نبوده و آتش هر لحظه گستردهتر شده است؛ نیروهای حاضر هر بار تنها بخشی از آتش را مهار میکردند، اما بلافاصله در نقطهای دیگر شعلهور می شد. با وجود تمام اینها، پس از نابودی دهها هکتار زمین، آتش به نزدیکی تالاب مشهور کانیبرازان رسید اما قسمت اعظم آن خاموشی گرفت.
با اینحال، تکرار آتشسوزیها در تالابهای کوردستان و نبود برنامهای منسجم برای پیشگیری و اطفای سریع آتش، سؤالات جدی درباره مسئولیتپذیری نهادهای دولتی و سیاستهای محیطزیستی کشور ایجاد کرده است. ناتوانی در مهار بهموقع آتش و کمبود شدید امکانات اولیه، گویای نوعی بیتوجهی سیستماتیک به زیستبومهای منطقه و بیارزش انگاشتن سرمایههای طبیعی در روژهلات است. این در حالیست که فعالان محیط زیست سالها نسبت به تکرار چنین فجایعی هشدار دادهاند اما آنچه تکرار میشود نه اقدامات پیشگیرانه، بلکه آتش، دود و نابودی است.
شهر مهاباد علاوه بر تالاب فصلی «گروس»، دارای تالابهای بینالمللی کانیبرازان و قوپیباباعلی، تالاب دائمی حسنخان و تالابهای فصلی داشخانه و قرهقشلاق است و این تالابها هر سال در فصل پاییز و بهار میزبان هزاران قطعه پرندهی آبزی و کنارآبزی مهاجر و بومیاند. با اینحال، چند سالیست که سایهی آتشسوزیها و بیتوجهی بر سر این مکانها گسترده شده و حیات آنها را در هالهای از ابهام و تهدید قرار داده است.