سیلاب در درنا باعث فرسایش خاک و آلودگی آبهای زیرزمینی و چاه شدە است
بارش باران سیل آسا در اثر طوفان دانیل در لیبی منجر به فروریختن دو سد در نزدیکی شهر درنا شد. آبهای خروشان ناشی از این سیل، مناطق وسیعی از شهر را در مسیر خود به سمت دریا غرق کردند. هزاران خانه مسکونی تخریب و از بین رفت.
هندی العشیبی
بنغازی - سیل اخیر ناشی از طوفان دانیل موجب ویرانی گسترده در شهرها و مناطق شرقی لیبی شد. سیل تأسیسات و زیرساختهای منطقه را از بین برد و جان شهروندان بسیاری را به خطر انداخت. گزارشها حاکی از آن است که این سیل مخرب منجر به غرق شدن گسترده مناطق مسکونی شده و تلفات سنگینی به جا گذاشته است. تاکنون تعداد زیادی کشته و مفقود در این حادثه گزارش شده است. همچنین خسارات سنگین مالی ناشی از تخریب هزاران خانه و ساختمان به بار آمده است.
سیل اخیر علاوه بر خسارات جانی و مالی، تغییرات اساسی در محیط زیست منطقهای الجبل الاخضر به جا گذاشته است. آلودگی گسترده آبهای زیرزمینی و شسته شدن خاک در برخی نقاط، از جمله پیامدهای زیست محیطی این سیل بوده است. همچنین گزارش شده حجم زیادی از مواد معدنی و شیمیایی ناشی از سیل به دریای مدیترانه سرازیر شده و محیط زیست دریایی منطقه را تهدید میکند.
منا ابراهیم، مدیر دپارتمان تغییرات اقلیمی وزارت محیط زیست دولت لیبی، درباره آثار زیستمحیطی سیل اخیر در الجبل الاخضر هشدار داد. وی اظهار داشت: سیلابها موجب فرسایش شدید خاک و نابودی گونههای نادر گیاهی و جانوری در این منطقه شده است.
به گفتەی منا ابراهیم، درختان قدیمی متعددی که برای صدها سال در الجبل الاخضر میزیستند، در اثر این سیل از بین رفتهاند.
وی توضیح داد کە وزارت محیط زیست لیبی مطالعات اولیهای را در مناطق سیلزده درنا انجام داده است. نتایج این مطالعات نشان میدهد بیش از ٢٠٠ اصله درخت زیتون مثمر و ٢۵٠ اصله درخت بلوط قدیمی در اثر سیل از بین رفتهاند.
منا ابراهیم درباره تأثیرات زیستمحیطی سیل اخیر بر مناطق خشکی و سواحل دریایی گفت: سیلابها موجب فرسایش لایههای سطحی خاک میشوند که برای کشاورزی و چرای دام مناسب هستند.
وی افزود: سیلاب همچنین موجب آلودگی چشمگیر آبهای زیرزمینی میشود، به ویژه زمانی که آب فاضلاب با آب زیرزمینی و چاهها درهم میآمیزد و منجر به آلودگی منابع آب آشامیدنی میگردد. همین اتفاق در شهر درنا و تعدادی دیگر از شهرهای شرق لیبی در اثر سیل اخیر رخ داده است.
منا ابراهیم اشکال مختلف آلودگی زیستمحیطی ناشی از سیل اخیر را تشریح کرد. وی گفت آلودگی محیط زیست دریایی به دلیل سرازیر شدن کلیه مواد و ضایعات شهری و صنعتی از جمله ساختمانها، فلزات، خودروها، مواد شوینده و شیمیایی به دریا، از جدیترین مسائل زیستمحیطی پس از سیل است.
وی تصریح کرد این آلودگیها موجب اختلال شدید در اکوسیستم دریایی سواحل و زیستگاههای حساس مانند صخرههای مرجانی و ماهیها شده است. پاکسازی و بازسازی محیط زیست دریایی نیز مانند محیط خشکی، نیازمند زمان و هزینه زیادی خواهد بود.
منا ابراهیم ضمن تأکید بر ضرورت بررسی دقیق خسارات زیستمحیطی سیل در مناطق شرقی لیبی، تصریح کرد: حیات دریایی، آبهای زیرزمینی، پوشش گیاهی و محصولات کشاورزی این مناطق آسیب جدی دیدهاند. و در ادامە اظهاراتش افزود: سیل موجب تغییرات اساسی در محیط زیست این مناطق شده است. لازم است مطالعات میدانی وسیعی برای بررسی دقیق خسارات وارده به اکوسیستمهای طبیعی، آبها، خاک و پوشش گیاهی انجام شود تا بتوان برنامههایی مدون برای بازسازی محیط زیست و کمک به بازگشت طبیعت بومی منطقه، تدوین کرد.
انتصار مجبری، مدیر اورژانس محیط زیست وزارت محیط زیست لیبی، در خصوص تأثیر تغییر اقلیم بر وقوع سیلابهای اخیر در درنا گفت: تغییرات اقلیمی بر تمام عوامل زیستمحیطی و از جمله الگوهای بارندگی تأثیر میگذارد.
وی تشریح کرد: ویژگیهای زمین با توجه به تغییر اقلیم، دچار تحول میشود. به عنوان مثال، چشمههای آبی جدیدی در شهرهای شرقی لیبی ظهور کردهاند که در معرض سیل قرار گرفتهاند، در حالی که چشمههای قدیمی معروف منطقه مانند چشمههای وادی النقا در درنا از بین رفتهاند. این تغییرات نشان از تأثیر تغییر اقلیم بر منابع آبی دارد.
انتصار مجبری تأکید کرد که چشمههای آبی جدید نیازمند مطالعات علمی پیشرفته و ابزارهایی هستند که در لیبی در دسترس نیست. این امر نیازمند تلاشهای بینالمللی برای مطالعه دقیق این چشمهها است، به ویژه در رابطه با کنفرانس بازسازی درنا که هدف آن انتخاب شرکتهای بینالمللی برای بازسازی درنا بر اساس استانداردها و الزامات زیستمحیطی است.