سنیا مرادی

سنە- روز سه شنبه ٢٠ شهریور انجمن‌های خانه محیط زیست زاگرس، شنه‌ی نوژین کوردستان، نژیاروان ریگه‌ی بژوان، کلاس عملی درخت شناسی را برگزار کردند.

این کلاس آموزشی در ابتدای آبیدر شهر سنه و با حضور دکتر ایوب مرادی متخصص اکولوژی جنگل و همچنین دانشجویان و علاقه‌مندان بە محیط زیست و بخصوص زنان فعال محیط زیستی تشکیل شد.

‌آموزش‌ها شامل شناسایی هدف و تعیین گونه مورد نظر و.. بود. بدین معنا که باید منطقه را از هر لحاظ سنجید و بعد گونه مناسب با آن را کاشت تا برای طولانی مدت ماندگار باشد و جنگلی با طول عمر بالا داشته باشیم، و تاکید شد که اگر درختکاری به صورت اصولی نباشد ممکن است زحمات ما هیچ فایده‌ای نداشته بلکه موجب ضرر و زیان نیز شود، بنابراین فصل درختکاری باید در زمان خواب درختان یعنی از فصل آذر تا اسفند باشد و یا در گلدان‌های کاشته شده باشد و مستقیم به خاک منتقل شود.

دکتر ایوب مرادی به معرفی انواع درختان پرداخت و گفت بهتر است جنگل از درختان متنوع برخوردار باشد زیرا به عنوان مثال زمانی که یک نوع از درختان دچار بیماری شود انتقال آن به درختان  غیر همنوع خود ممکن نیست، همچنین از نظر سن و سال نیز بهتر است در جنگل از همه سنین درخت وجود داشته باشد، با رعایت این اصول جنگلی با طول عمر بالا خواهیم داشت از طرفی تنوع درختان به تنوع پرندگان و جانوران نیز منجر می‌شود و این خود برای جنگل‌ها مفید است.

در این آموزش وجود بریدگی‌ها در جنگل‌ها ضروری شناخته شد  زیرا در مواقع آتش‌سوزی این بریدگی ها در مهار اتش کمک شایانی می‌کنند و از گسترش آتش جلوگیری می‌کنند و نیز به این قضیه پرداخته شد که درختان سوزنی برگ مانند کاج‌ها برای حاشیه شهرها و کنار جاده‌ها مناسب هستند زیرا به تصفیه هوا کمک می‌کنند و همیشه دارای برگ هستند و دچار خزان نمی‌شوند و به جای آبیدر بهتر است در سطح شهر و مکان‌های دارای آلودگی به کاشت آنها اقدام کرد، و در جنگل‌ها بهتر است از درختانی با طول عمر بالا و مقاوم بهره برد.

در ادامه به معرفی برخی از گونه‌های گیاهی بومی و غیر بومی مانند بلوط، افرا، زالزالک، سنوبر، جوهرو... پرداختە شد و به کاشت آنها در مکان مناسب خود تاکید شد مثلا در مسیری که آب و خاک مناسب باشد و در نقاطی از آبیدر که نزدیک به شهر است درختی مانند جوهر، بید مجنون، سنوبر و سایر گونه‌های رطوبت دوست که سریع الرشد هستند مناسب است.

به طور کلی شناخت هدف، شناخت گونه‌ها و کاشت و هرس آنها در منطقه و زمان مناسب یکی از اهداف این کلاس آموزشی بود که طبیعت دوستان باید به آن توجه داشته باشند، در غیر اینصورت محیط زیست به جای فایده متحمل ضرر خواهد شد، بنابراین قبل از هرگونه اقدام زیست محیطی این آموزش‌ها ضروری است تا زحمات فعالان زیست محیطی به هدر نرود.

سهیلا صولی از فعالان محیط زیست شهر سنه می‌گوید: من فعال و دوست‌دار محیط زیست هستم و بیشتر از شانزده، هفده سال است که مشغول به فعالیت هستم و به دلیل علاقه‌ای که به این رشته داشته‌ام در دانشگاه مهندسی محیط زیست خواند‌ه‌ام، و از سال ١٣٩۵ بە همراە دوستان در انتهای پارک کودک و ورودی گویزه‌کویر و قسمت ویلە فریدونی و اطراف آن مشغول به کار هستم و ده سال است که مدیریت کار آنجا را بیشتر خودم به عهده دارم و حدود به سه هزار نهال کاشته‌ایم، در کار نهال کاری جدا از علاقه و تجربه باید تخصص و تحصیلات آکادمیک نیز داشته باشی و حتما باید با کسانی که دغدغه‌مند و متخصص هستند در ارتباط باشی، من عضو خانه ژینگه زاگرس هستم و این گروه با چند گروه دیگر تصمیم گرفتند که کلاسی آموزشی و عملی برای درختکاری تشکیل دهند و در این زمینه از دکتر ایوب مرادی که دکترای تخصصی جنگل دارند دعوت به عمل آمد.

این برنامە با این هدف که گروە‌های مختلف کە سرخود مشغول نهال‌ کاری هستند آموزش داده شوند تا بدون آگاهی کافی این کار را انجام ندهند، و باید منطقه را که مرتع است یا جنگل شناخت و آیا نیاز به نهال کاری هست یا نه، و اینکه به اکوسیستم آن منطقه آسیبی نمی‌رسانیم و به تمام اینها توجه شود و باید کار به صورت علمی و تجربی انجام شود. قبلا به صورت تجربی و احساسی کار می‌کردیم و واقعا اشتباه بود. به صورت علمی ما می‌دانیم در چه شیب و خاکی چه درختی کاشته شود و آیا نهال باید گلدانی باشد، ریشه لخت یا دانه باشد..و هرکدام چه نتیجه‌ای در پی دارد.

در صورتیکه قبلا هر نهالی را غافل از مراقبت‌های بعدی و اطلاعات کافی می‌کاشتیم، در صورتیکه اگرچه نهال کاشتن آسان است اما این مراقبت‌ از آن است که مهم است و مانند بچه‌ای است که باید مواظبت شود.

این آموزش‌ها برای این است که فعالان محیط زیستی نهال‌هایی که در منطقه زاگرس وجود دارد را بشناسند مثلا جایی که ما رفتیم به (دول همرو) معروف است که بیشتر گلابی وحشی است، و اینکه اگر قصد کشت دارند باید اصولی و صحیح باشد.

سهیلا صولی همچنین افزود: در این آموزش به صورت عملی درخت‌هایی که در زاگرس وجود دارد را دیدیدم و از خواص آنها صحبت شد، مانند زالزالک، گلابی وحشی، درخچه‌های بادامک، بید، بلوط و...گفته شد کدامیک از آنها به صورت خودرو  و یا کشت شده هستند.

این فعال محیط زیست می‌گوید: شهرداری مشغول بە بریدن برخی از درختان در سطح شهر و آبیدر است، مانند درخت عقیق به بهانه اینکه سم پاشی می‌خواهد و جانور دارد و باید بریده شود در صورتیکه این کار اشتباه است و این درختان جزء درختان مقاومی هستند که فایده زیادی دارند و نباید قطع شوند، و ما برای جلوگیری از اینکار باید با کسانی که علم کار را دارند و دانشگاهیان ارتباط داشته باشیم و همچنین این آگاهی را به مردم بدهیم و به ادارات فشار آوریم تا از قطع درختان جلوگیری کنیم.

سهیلا صولی در رابطه با ضرورت این آموزش‌ها افزود: این کلاس‌ها برای آگاهی دادن و هوشیاری فعالان و مردم عادی که علاقه‌مند به نهال کاری هستند ضروری است و باید از هر لحاظ آب، خاک، شیب و ده‌ها مورد دیگر قبل از نهال کاری مطلع بود و بعد اقدام کرد.

وی در پایان افزود: امیدوارم کاری که انجام می‌دهیم کار گروهی و علمی باشد و دست به دست هم دهیم تا در تمام ایران طبیعت را احیا و زنده کنیم.